Uyên minh

     

Đào Uyên Minh sống vào thời Đông Tấn, từng giữ lại vài chức quan nhỏ, tuy thế vì không muốn khom lưng thờ quyền quý, bèn từ quan về quê, ẩn cư núi Lư Sơn, tự khai khẩn, cày cuốc sinh sống, còn lưu lại các áng văn thơ sống mãi mãi với thời gian.

Bạn đang xem: Uyên minh


*
Đào Uyên Minh là “thi nhân điền viên” khét tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc. (Ảnh: Kknews)

Đào Uyên Minh (365 – 427), danh là Tiềm, tự là Nguyên Lượng, tên hiệu là “Ngũ Liễu tiên sinh”, thụy hiệu là Tĩnh tiết, là bạn Tầm Dương, sài Tang (nay nằm trong phía Tây Nam tp Cửu Giang, tỉnh giấc Giang Tây).

Đào Uyên Minh là “thi nhân điền viên” danh tiếng nhất trong lịch sử Trung Quốc. Khi còn nhỏ, mặc dù gia cảnh bựa hàn, nhưng mà ông luôn chăm chỉ nguyên cứu những tác phẩm bom tấn của Nho giáo, về sau ông từng ra có tác dụng quan, nhậm các chức quan nhỏ dại như Tế tửu Giang Châu, Trấn quân tham quân, Bành trạch lệnh… 

Năm 41 tuổi, ông treo ấn trường đoản cú quan, ẩn cư tại chân núi Lư Sơn, cày cấy ruộng đồng, uống rượu làm cho thơ, sống vậy mang lại cuối đời. Sau này người đời đang tôn xưng ông là “Thiên cổ ẩn dật chi tông”.


Đào Uyên Minh không chỉ có là người khởi xướng phái thơ “điền viên” của Trung Quốc, mà còn là một nhà từ phú, công ty tản văn, ông vướng lại hơn 120 bài thơ ca, hơn 10 bài tản văn với từ phú. 

Thi nhân thời công ty Kim – Nguyên Hiếu Vấn, đã phản hồi về thơ của Đào Uyên Minh như sau: “Người chỉ một lần nói về thoải mái và tự nhiên mà muôn thuở còn thấy bắt đầu mẻ, bao nhiêu hào hoa đã rụng hết chỉ với lại văn phong chân thực thuần phác của ông”. 

Thơ ca cùng tản văn của ông tự nhiên và thoải mái mộc mạc không chải chuốt, chẳng bắt buộc điểm phấn đánh son, chỉ bao gồm sự sống động ngay thẳng, có ý vị chất phác sâu sắc, còn mãi với nghìn năm. 

Thơ ca của ông về cơ bạn dạng có thể chia làm hai nhiều loại là thơ vịnh hoài với thơ điền viên. Thơ vịnh hoài công kích sự khuất tất trong hiện tại thực bao gồm trị buôn bản hội; thơ điền viên lại ca ngợi phong cảnh thoải mái và tự nhiên và cuộc sống điền viên, đồng thời phản chiếu cuộc sống khổ cực của tín đồ nông dân.


Những bài xích thơ kiệt xuất vô cùng phàm thoát tục của Đào Uyên Minh phải nói đến như “Ẩm tửu ngũ thủ”, “Tạp thi ngũ thủ”, “Vịnh bần sỹ ngũ thủ”, “Quy viên điền cư ngũ thủ”, “Di cư”… Câu thơ nổi tiếng “Thái cúc đông ly hạ; Du nhiên kiến Nam sơn” (Giậu đông hái đoá cúc nhà; phái mạnh sơn thanh thản mang lại ta ngóng về) được mọi người ưa thích, ca tụng ngàn năm, chính là lời tương khắc họa về cuộc sống của Đào Uyên Minh. 

Giống như hoa cúc là ẩn sĩ giữa muôn chủng loài hoa, Đào Uyên Minh “không chịu đựng khom sống lưng vì năm đấu gạo”, ông bao gồm một phẩm cách cao niên không dung hợp với thế tục, cũng như hoa cúc thanh nhã nữ tính tỏa hương, trường thọ được người đời sau ngưỡng mộ.

Khi còn bé dại đã mất cha, mái ấm gia đình sa sút

Cụ nội của Đào Uyên Minh – Đào Khản, là khai quốc công thần thời Đông Tấn, được truy bộ quà tặng kèm theo chức Đại bốn mã và được phong chức trường Sa quận công. Gắng nội Đào khản từng giữ chức Thái thú, vậy ngoại to gan Gia cũng là danh sĩ của Đông Tấn.

Tuy nhiên, lúc Đào Uyên Minh được ra đời thì gia cảnh sa sút, 8 tuổi đã mất cha, ông cùng người mẹ và em gái sinh sống qua ngày, cô nhi trái mẫu, cuộc sống đời thường hết sức khó khăn. Mặc dù bần cùng từ bé dại nhưng ông lại không cảm giác khổ bởi vì cái nghèo.


Khi còn nhỏ, ông thường ở nhà đất của cụ ngoại dũng mạnh Gia, vốn là danh sĩ đương thời, cũng đó là một người thầy trong cuộc sống đời thường của Đào Uyên Minh. “Mạnh Gia hành xử không chỗ nào không phù hợp, lời nói không khoa trương, từ đắc. Chưa từng lộ cảm tình quá xốc nổi hay trầm uất, ân oán hận”, trích vào truyện ‘Tấn cố kỉnh chinh tây đại tướng quân trưởng sử táo bạo phủ quân truyện’. 

Điều này tất nhiên tác động rất không ít đến Đào Uyên Minh, vào “Đãi Khâm lập ngữ” tất cả nhắc đến: “Sự hiền lành trong đối nhân xử thế, hầu như là bắt trước theo nạm ngoại”. Sau này, tính cách, sự tu dưỡng của Đào Uyên Minh đều phải có phong thái của gắng tổ ngoại.

Trong nhà của Mạnh Gia có nhiều sách, đó là điều kiện tiện lợi cho Đào Uyên Minh rất có thể đọc được rất nhiều sách cổ và tò mò về định kỳ sử. 

Thời bên Tấn các học giả phần đa tôn sùng Lão Tử cùng Trang Tử, ông không những giống như các sĩ đại phu thường thì học tập theo Lão Tử, Trang Tử hơn nữa học theo văn học, kế hoạch sử, “Lục kinh” của Nho giáo, và những loại “Dị thư” như thần thoại… vị vậy tứ tưởng của ông mang hơi vị trí hướng của cả Nho giáo với Đạo giáo.


*
Đào Uyên Minh rất hiếu học, hằng ngày ngoài bài toán cày cấy ruộng vườn, thì rất nhiều chuyên chổ chính giữa đọc sách, viết thơ có tác dụng phú, tất cả các bài bác thơ bài xích phú cơ mà ông viết đều khét tiếng khắp vùng. (Ảnh: Sohu)

Tuổi trẻ tài cao, tên tuổi tứ phương

Thời niên thiếu hụt Đào Uyên Minh siêu hiếu học, từng ngày ngoài bài toán cày ghép ruộng vườn, thì phần nhiều chuyên trọng tâm đọc sách, viết thơ làm phú, toàn bộ các bài bác thơ bài xích phú nhưng mà ông viết đều khét tiếng khắp vùng. 

Khi đó Vương tri huyện chỗ ông sống là một người yêu thích thơ ca, khi new đến nhậm chức, mong mỏi thử xem học tập vấn của Đào Uyên Minh có “danh xứng với thực” xuất xắc không.

Xem thêm: Xem Phim One Piece Vua Hải Tặc Tập 852 Vietsub + Thuyết Minh Full Hd

Một hôm, Đào Uyên Minh vẫn tưới rau củ trong vườn, vương vãi tri huyện đùng một cái đi tới. Đào Uyên Minh vốn lễ phép, vội vùng dậy chào hỏi, vương tri huyện quan sát ông hỏi: “Ngươi là Đào Tiềm đề xuất không?”. Đào Uyên Minh cấp đáp: “Chính là tè nhân!”.

Sau khi Vương tri thị xã ngồi xuống, tay mân mê chòm râu chữ bát, ngắm nhìn chữ nhưng Đào Uyên Minh viết bên trên bàn rồi đùng một phát nói: “Nghe nói ngươi hoàn toàn có thể làm thơ đối đáp, phải ta mang lại mở mang kiến thức. Bây chừ ta ra một câu đối, ngươi đối lại được chứ?”. Đào Uyên Minh mỉm cười đáp: “Mời đại nhân ra vế trên!”.


Vương tri huyện chú ý ngó xung quanh, thấy vào vườn rau xanh trồng một khóm hoa phía dương, hầu như đóa hoa phía dương này vừa bắt đầu nở, cầm cố là rất nhạy bén xuất khẩu ra vế trên câu đối: “Sồ quỳ phủ chi, tè kiểm bàn khả thức địa lý?”. 

Đào Uyên Minh cân nhắc một lát, thấy được đầm sen trước đình đang nhú lên nụ sen đỏ tươi, chính vì thế liền nghĩ về ra vế dưới câu đối hay diệu: “Tân bao xuất thổ, đại châu bút thục điểm thiên văn!”.

Vương tri thị trấn thấy vậy, trong thâm tâm vô cùng kinh ngạc trước tài trí nhậy bén của Đào Uyên Minh, ông lại ra vế trên câu đối: “Tiểu hài tử xuất ngôn xã thiên khẩu”. Đào Uyên Minh mau chóng đối lại vế sau: “Lão đại nhân khổ cứu giúp chí sĩ tâm”. 

Lúc này tri huyện new biết rằng Đào Uyên Minh trái nhiên rất có học vấn, lại lập chí khổ học, ko nén nổi sự nể phục, bèn đứng lên nắm chặt lấy tay khen ngợi: “Tiểu huynh đệ! quả nhiên là sáng dạ hơn người, lại sở hữu chí khí, khâm phục! khâm phục!”. Đào Uyên Minh khiêm tốn chân thành nói: “Xin đại nhân sau này chỉ giáo thêm!”. Từ đó hai bạn trở thành những người dân bạn rạm giao.

Thiết diện vô tư, đắc tội cùng với quan; trả ấn từ quan, vui thú điền viên

Mùa thu năm Nghĩa Hy (năm 405) Đào Uyên Minh sau mấy lần chìm nổi trên quan trường, được bổ nhiệm làm huyện lệnh Bành Trạch. Để giảm sút gánh nặng nề của nông dân, ngay từ lúc vừa nhậm chức ông đã đưa ra quyết định kiểm tra hộ khẩu của toàn huyện. Tuy nhiên khi vừa nói dự định của mình, thị trấn thừa thì úp úp mở mở, còn Thư ban, chủ bạ bước đầu tỏ ý phản bội đối. 

Huyện công ty bạ Tưởng Huệ đang thành thật nói cùng với Đào Uyên Minh rằng: “Hồi bẩm đại nhân, theo xấu xa được biết, có hai loại người chủ sở hữu yếu dám bít giấu hộ khẩu, một là đại địa chủ phong phú khinh người, vì bao gồm tiền, nên đàn họ dùng một số tiền lớn để mua chuộc đầy đủ nha dịch thanh tra, giúp bầy họ bít giấu nhân khẩu; loại sót lại là cường hào địa phương, vì lũ họ cậy có fan trong gia tộc làm cho quan trong các châu, quận, bắt buộc nha dịch thanh tra không đủ can đảm kiểm tra.

Ví dụ như phú hào Hà Thái gồm đệ đệ là Hà Long, thọ này vốn đảm nhận chức Quận thừa ngơi nghỉ Tầm Dương, là phó chức Thái thú, thống trị việc giáp hạch với tuyển chọn bổ nhiệm quan viên một quận, chính vì như thế các thị xã lệnh từng nhậm chức ngơi nghỉ Bành Trạch hầu hết vô thuộc ưu ái gia đình Hà Thái, chỉ đăng ký một cách tượng trưng cho xong việc. Nếu như đại nhân ao ước việc thanh tra giành được hiệu quả, thì duy nhất định đề nghị nghĩ ra phương pháp để đối phó với nhì loại người này trước”.

Lúc này thị trấn thừa Triệu Lãng đứng lân cận nói: “Đánh giặc trước tiên cần bắt vua giặc, chỉ việc điều tra rõ hộ khẩu của mái ấm gia đình phú hào Hà Thái sống phía bắc thành, thì bài toán xử lý những hộ mái ấm gia đình khác cũng trở thành dễ dàng hơn”.

Sau lúc nghe đến Huyện thừa, chủ bạ bẩm báo, sáng sủa sớm ngày hôm sau, Đào Uyên Minh phái nha dịch trong thị xã đưa mang đến Hà Thái một lớp thiệp lớn màu đỏ, mời ông ta mang đến huyện nha dự tiệc, nhân tiện dàn xếp một vài việc.

Hà Thái không dám công khai minh bạch đối kháng với huyện lệnh, bắt buộc viết một bức thư ngắn trả lời, bảo rằng trời đang lạnh chẳng may bị cảm, khung hình không được khỏe, buộc phải không thể cho huyện nha như vẫn hẹn được. Hà Thái nghĩ thầm: “Ta không rời khỏi nhà, xem ngươi mang đến nhà ta khảo sát thế nào”.

Hà Thái đang ngồi nhà để đo lường đối sách tiếp theo, thì từ bỏ phía đằng xa thập thò văng vẳng nghe thấy tiếng tấn công trống mở đường, từ từ âm thanh càng lúc càng rõ, tựa hồ nước như sống ngay cửa ngõ nhà. Lúc Hà Thái vẫn đang bán tính cung cấp nghi thì quản lí gia lấn sân vào bẩm báo: “Lão gia, huyện thái gia vẫn ở không tính cửa”.