Tư mã thiên

Sơ lược về phiên bản kỷ

Bản kỷ là phần thứ nhất của Sử ký,gồm cả thảy mười nhị thiên, chép bài toán từ thời Ngũ Đế cho tới thời Hán Vũ Đế. Về chân thành và ý nghĩa của tự “bản kỷ”, đại để có thể hiểu bạn dạng tức là căn bản, kỷ có nghĩa là kỷ cương, cái kỷ cưng cửng căn bạn dạng nằm ở bạn nắm bao gồm lệnh, mang đến nên bạn dạng kỷ là sự việc ghi chép về hầu hết người nắm giữ chính lệnh trong thiên hạ, thường là những bậc Đế, Vương.

Bạn đang xem: Tư mã thiên

Trong bạn dạng kỷ, tác giả chủ yếu đuối ghi chép theo lối biên niên, liệt kể về từng triều đại hoặc từng vị vua theo trình từ bỏ thời gian, trải lâu năm từ thời viễn cổ tính đến thời điểm mà người sáng tác sinh sống. Quan sát từ tổng thể, rất có thể nói bản kỷ đó là bộ khung của Sử ký, cung ứng cho độc giả cái nhìn tổng thể về hơn nhì nghìn năm lịch sử dân tộc của dân tộc bản địa Hoa Hạ. Đây chắc rằng là giữa những nguyên nhân chủ yếu yếu khiến tác giả đặt phần này sống đầu tiên.

Danh sách mười nhì thiên bản kỷ như sau:

Ngũ Đế bạn dạng kỷ

Hạ phiên bản kỷ

Ân phiên bản kỷ

Chu bạn dạng kỷ

Tần bản kỷ

Tần Thủy Hoàng phiên bản kỷ

Hạng Vũ phiên bản kỷ

Cao Tổ bản kỷ

Lã Hậu bản kỷ

Hiếu Văn bản kỷ

Hiếu Cảnh phiên bản kỷ

Hiếu Vũ bản kỷ

Trong đó, Ngũ Đế phiên bản kỷ chép về năm vị Đế là Hoàng Đế, siêng Húc, Đế Khốc, Đế Nghiêu, Đế Thuấn. Thiên này nội dung tương đối giản lược, có yếu tố truyền thuyết nhiều hơn thế nữa chính sử, như lời tác giả nói thì đa phần là phụ thuộc Ngũ Đế đức, Đế hệ tính và Thượng Thư cơ mà soạn ra.

Hạ bản kỷ chép về bên Hạ, nội dung chủ yếu dựa theo Thượng Thư cùng Tả truyện. Phần lớn dung lượng thiên này là nói tới công cuộc trị thủy cùng phân định khu đất đai của Đại Vũ, còn tiến trình từ lúc Vũ tức vị cho tới các đời vua sau chỉ chiếm một phần khá khiêm tốn, nhiều phần chỉ chép tên nhưng thôi.

Ân phiên bản kỷ chép về đơn vị Ân, nội dung hầu hết dựa theo Thượng Thư với Kinh Thi, mở màn từ tổ của phòng Ân là Tiết, hoàn thành khi Ân Trụ để mất thiên hạ về tay Chu Vũ Vương. Thiên này mặc dù vẫn giản lược cơ mà so với Hạ phiên bản kỷ thì đã tất cả nhiều cụ thể hơn, khiến người đọc hình dung được một tiến trình hưng suy của triều đại này.

Chu phiên bản kỷ chép về công ty Chu. Tới tiến trình này thì sử liệu nhưng tác giả có thể tham khảo đang dồi dào hơn nhiều, tiêu biểu như Thượng Thư, kinh Thi, Xuân Thu, Tả truyện, Quốc ngữ, Chiến quốc sách, Tần kỷ... Cho nên có khá nhiều sự khiếu nại được chép khá bỏ ra tiết, đặc biệt là ở thời Xuân Thu, khiến cho người ta thấy rõ quá trình nhà Chu tích đức những đời, nhằm rồi đem được thiên hạ, sau lại vày thất đức mà lại để mất quyền bính về mình chư hầu, đến sau cuối thì trọn vẹn diệt vong.

Tần bản kỷ chép về nước Tần từ khi hưng khởi tính đến khi Tần Thủy Hoàng nối ngôi, có kể thêm một chút ít về nội dung của thiên sau, tính đến khi nhà Tần diệt vong. Xét về khía cạnh thời gian, Chu bản kỷ với Tần bạn dạng kỷ số đông trùng nhau, gồm điều, ngôn từ của Chu bản kỷ tập trung nhiều vào thời Tây Chu với Xuân Thu, Tần bạn dạng kỷ thì tập trung nhiều vào thời Xuân Thu và Chiến Quốc. Ko kể ra, tại vì nước Tần được chép riêng thành một thiên bản kỷ, đại để là vì về cuối thời Chiến Quốc, những chư hầu hầu hết đều sẽ nghe lệnh nước Tần rồi. Dĩ nhiên, cũng có thể là bởi vì nếu ghép tầm thường với giai đoạn sau thành một thiên thì đang quá dài, mang lại nên tác giả mới bóc tách ra như vậy.

Tần Thủy Hoàng bạn dạng kỷ chép về nhà Tần từ lúc Tần Thủy Hoàng nối ngôi cho tới khi khử vong, trải ba đời là Tần Thủy Hoàng, Tần Nhị nuốm và Tần vương vãi Tử Anh. Đây là thiên lâu năm nhất của phần phiên bản kỷ, ghi chép lại chi tiết quá trình thống nhất thế gian của Tần Thủy Hoàng, sau đó là công cuộc xóa bỏ chế độ phong kiến để thay bằng lối thống trị tập quyền, rốt cuộc vày hà khắc tàn tệ mà chỉ truyền thêm được nhì đời vẫn diệt vong. Bên cạnh ra, ở cuối thiên này còn liệt kê lại một lượt danh sách những vua nước Tần, ghi kèm số thời gian tại vị và khu vực an táng, văn bản hơi không giống với thiên Tần phiên bản kỷ. Theo Sách ẩn chú giải thì phần này là dựa theo sách Tần kỷ, vì bao hàm chỗ dị biệt chưa thể dám kiên cố đúng sai buộc phải tác giả đề ra phía sau. Kế sau nữa còn tồn tại một đoạn là lời bình của Ban Cố về việc hưng khởi và tiêu vong của đơn vị Tần, đoạn này đương nhiên là do bạn đời sau ghép sản xuất chứ không tồn tại trong nguyên tác.

Hạng Vũ bạn dạng kỷ chép về Tây Sở Bá vương vãi Hạng Vũ từ thời niên thiếu cho đến khi diệt Tần, phân phong chư hầu rồi sau cuối thua trận, tự cạnh bên ở Ô Giang. Kể từ đây thì mỗi thiên phiên bản kỷ chỉ chép về một nhân vật chính mà thôi, hành trạng phần lớn được diễn đạt khá bỏ ra tiết. Có điều, vấn đề đặt thiên này sinh hoạt phần bạn dạng kỷ gây khá nhiều tranh cãi, do tuy Hạng Vũ đóng góp công lao lớn số 1 trong việc diệt Tần rồi sau đó chủ trì phân phong chư hầu, mà lại đó chỉ là sự kiện mang tính chất nhất thời với Hạng Vũ trên thực tế cũng chưa lúc nào cai trị thiên hạ.

Cao Tổ bản kỷ chép về Hán Cao Tổ lưu lại Bang, vị nhà vua khai quốc của nhà Hán. Vì chưng Lưu Bang với Hạng Vũ gần như cùng thời, những sự kiện cả nhì còn cùng mọi người trong nhà tham gia, do vậy hai thiên bản kỷ gồm sự trùng lặp nhất thiết về nội dung. Mặc dù nhiên, nếu chú ý kĩ đang thấy cùng một việc mà lối viết ở nhì thiên lại sở hữu chút biệt lập nhỏ, thường xuyên là bản kỷ của ai sẽ viết giỏi về bạn đó hơn.

Lã Hậu bạn dạng kỷ chép về Lã Trĩ, vợ của Hán Cao Tổ. Đây cũng là 1 trong những thiên gây các tranh cãi, không phải vì Lã Hậu có xứng đáng đặt vào bạn dạng kỷ tuyệt không, mà ở đoạn Hán Huệ Đế ko được chép bản kỷ riêng mà lại bị chép gộp vào thiên này. Dĩ nhiên, tác giả cũng không phải là không tồn tại lý khi nhận định rằng trong thời kỳ ấy Hiếu Huệ không tồn tại quyền hành gì cả, quyền lực thực sự nằm tại tay Lã Hậu.

Hiếu Văn bạn dạng kỷ chép về Hán Văn Đế lưu Hằng, vị hoàng đế được lập nên sau khoản thời gian các đại thần tru khử họ Lã. Thiên này hơi đầy đặn, công ty yếu mô tả về những hành vi hồn hậu của Văn Đế vào thời kỳ trị vì, tương khắc họa rõ nét hình hình ảnh của một vị nhân chủ.

Hiếu Cảnh bạn dạng kỷ chép về Hán Cảnh Đế giữ Khải, bé của Hán Văn Đế. Trong phần phiên bản kỷ thì đấy là thiên ngắn nhất, văn bản khá sơ sài, phần lớn chỉ chép năm với chép việc ngắn gọn, khác hẳn với những thiên trước đó. Nhiều chủ kiến cho rằng đây không phải nguyên tác, tuy thế cũng không thể khẳng định.

Hiếu Vũ bản kỷ chép về Hán Vũ Đế lưu Triệt, nhỏ của Hán Cảnh Đế. Thiên này có thể khẳng định là chưa phải nguyên tác, nội dung cũng không độc nhất quán, đa số ý kiến cho rằng nó được Chử thiếu hụt Tôn bửa khuyết dựa trên những nội dung liên quan tới Hán Vũ Đế vào Phong thiện thư. Còn về nguyên tác, như vào phần Thái sử công từ bỏ tự đang nói, đáng lẽ đề xuất gọi là Kim Thượng phiên bản kỷ, có chủ ý cho rằng vì trong đấy có nhiều chi tiết nói xấu Hán Vũ Đế, cho nên vì thế Vũ Đế xem hoàn thành đã ra lệnh hủy đi rồi, ấy là một điều không mong muốn lớn.

Xem thêm: Nguyễn Phúc Ưng Viên - Truyền Nhân Của Ẩm Thực Cung Đình

Sơ lược về Biểu

Biểu là phần trang bị hai của Sử ký, có cả thảy mười thiên, với các sự kiện, những nhân đồ dùng được xếp cột chia ô và chuyển vào chung trong số bảng biểu lớn bao gồm một trục là thời gian, một trục là địa điểm. Quan sát vào đó, ta rất có thể xác định được sự kiện đó xẩy ra ở đâu, vào thời gian nào, cùng lúc đó đang sẵn có những điều gì khác xẩy ra ở xung quanh, vô cùng trực quan và dễ hiểu. Trước những bảng biểu thường thì lại tất cả một đoạn lời mào ngắn gọn nhưng giàu ý tứ, trình bày các quan điểm của tác giả về định kỳ sử, về thời cuộc, đồng thời reviews về nội dung của phần bảng biểu ở dưới.

Đại để sau khoản thời gian xem ngừng phần trước tiên là bạn dạng kỷ, fan đọc đã sở hữu được một sự hình dung cơ bạn dạng về mẫu chảy lịch sử của dân tộc Hoa Hạ rồi, nhưng do sự ghi chép chủ yếu xoay xung quanh người thống trị nên vô cùng nhiều cụ thể bị bỏ sót, đặc biệt là vào những thời đại nhiễu nhương như Xuân Thu, Chiến Quốc hay khoảng giao thời Tần Sở, khi có khá nhiều thế lực bên cạnh đó tồn tại, những sự kiện thì xảy ra xen kẽ với nhau. Bởi vì đó, phần Biểu này được xếp ở chỗ thứ nhị ngay sau bản kỷ, giúp bộ khung về lịch sử dân tộc được mở rộng và củng nỗ lực hơn.

Thực trung khu mà nói, cửa hàng chúng tôi đã không khỏi choáng ngợp khi bắt đầu tiếp xúc với những bảng biểu này, cảm giác đây đích xác là một trong những công trình vĩ đại. Cần biết rằng vào thời của người sáng tác thì còn chưa tồn tại giấy, luật pháp ghi chép đa số là thẻ tre và lụa, vậy mà lại tác giả rất có thể kẻ ra phần đa tấm bảng với 1 chiều hoàn toàn có thể lên tới hàng trăm ô, một chiều có thể lên tới hàng nghìn ô, chỉ riêng các bước ấy thôi đã khó khăn biết chừng nào. Huống hồ phần gian khổ hơn còn là sắp xếp sử liệu, xác minh thời gian, địa điểm và đặt chúng vào những vị trí chính xác nữa, phải là 1 trong những con fan cẩn trọng, sâu sắc tới nấc nào thì mới có thể làm nổi những công việc như vậy?

Danh sách mười thiên Biểu như sau:

Tam đại cụ biểu

Thập nhị chư hầu niên biểu

Lục quốc niên biểu

Tần Sở bỏ ra tế nguyệt biểu

Hán hưng dĩ lai chư hầu vương niên biểu

Cao tổ công thần Hầu giả niên biểu

Huệ Cảnh gian Hầu giả niên biểu

Kiến Nguyên dĩ lai Hầu trả niên biểu

Kiến Nguyên dĩ lai vương vãi tử Hầu mang niên biểu

Hán hưng dĩ lai tướng tá tướng danh thần niên biểu

Trong đó, Tam đại vậy biểu ghi chép về Ngũ Đế cùng thời Tam đại, tức là ba triều Hạ, Ân, Chu, cùng với triều Chu thì chỉ chép tới thời cộng Hòa. Thiên này chia làm hai biểu, biểu trước tiên chép từ bỏ Ngũ Đế tính đến Chu Vũ Vương, mặt khác ghi chép phả hệ của chuyên Húc, Khốc, Nghiêu, Thuấn cùng với nhà Hạ, bên Ân, bên Chu; biểu sản phẩm hai chép từ Chu Thành Vương tính đến thời cùng Hòa, đôi khi lập phả hệ tương ứng của những nước chư hầu là Lỗ, Tề, Tấn, Tần, Sở, Tống, Vệ, Trần, Thái, Tào, Yên. Theo lời tác giả, do quá trình này sẽ quá xa xôi, không thể xác định rõ năm tháng, do đó chỉ có thể ghi chép theo từng đời, hotline là rứa biểu, đó cũng là thiên cố biểu duy nhất.

Thập nhị chư hầu niên biểu nghĩa là niên biểu về mười nhì nước chư hầu, nhưng thực tiễn chép về mười cha nước, theo lần lượt là Lỗ, Tề, Tấn, Tần, Sở, Tống, Vệ, Trần, Thái, Tào, Trịnh, Yên, Ngô, hình như còn gồm nhà Chu và một cột năm Can đưa ra nữa để khẳng định thời gian. Để giúp fan hâm mộ tiện theo dõi, người dịch có bổ sung thêm một cột ghi năm theo Tây lịch, các biểu vùng sau cũng đều tựa như như thế. Về lý do tên biểu ghi là mười nhị mà thực chất lại bao gồm mười ba chư hầu, Sách ẩn cho là vì coi khinh Di Địch yêu cầu không đếm nước Ngô, còn chính vì vẫn chép là bởi sau đây nước Ngô có thời khắc trở thành cại trị chư hầu. Cách lý giải ấy thực vẫn hơi khiên cưỡng, nhưng lại ta trợ thì cũng không tìm ra lý do nào xác xứng đáng hơn. Về phần thời gian, biểu này nối theo sau Tam đại rứa biểu, chép từ cùng Hòa nguyên niên, có nghĩa là năm 841 TCN, dứt ở năm 43 thời Chu Kính Vương, tức năm 477 TCN, trải nhiều năm 365 năm, là phần lâu năm nhất vào mười biểu.

Lục quốc niên biểu tức là niên biểu về sáu nước, không gọi là chư hầu nữa do Thiên tử thực chất chỉ với tồn tại trên danh nghĩa mà thôi. Theo lời người sáng tác thì thiên này viết dựa trên Tần kỷ, là sách sử của nước Tần, cách gọi “lục quốc” đại để cũng chính là theo sách ấy, chỉ những nước Sở, Tề, Hàn, Triệu, Ngụy, Yên, hình như còn gồm hai cột nữa, chép về nước Tần với nhà Chu. Về phần thời gian, biểu này nối theo sau Thập nhị chư hầu niên biểu, chép từ bỏ Chu Nguyên vương nguyên niên, có nghĩa là năm 476 TCN, dứt ở năm thứ cha thời Tần Nhị Thế, tức là năm 207 TCN, trải nhiều năm 270 năm.

Tần Sở đưa ra tế nguyệt biểu tức thị nguyệt biểu về khoảng chừng giao thời Tần Sở. Theo lời tác giả thì quy trình này thiên hạ rối ren, trong vòng ba năm mà tía lần đổi hiệu lệnh, cho nên vì thế phải sử dụng nguyệt biểu chép bài toán theo mon để hầu như sự được rõ ràng. Thiên này chia thành hai biểu, biểu thứ nhất chép việc từ tháng bảy năm đầu thời Nhị cố kỉnh (209 TCN) là thời điểm Trần Thiệp khởi nghĩa, chấm dứt vào tháng mười nhị của năm cơ mà Tần vương Tử Anh bị giết thịt (206 TCN), tổng số là 31 mon (do bao gồm một tháng nhuận). Biểu này chép về nước Tần cùng sáu nước mập thời Chiến Quốc, hình như còn bao gồm một cột đề là Hạng, chép về Hạng Lương với Hạng Vũ, một cột đề là Hán, chép về Hán Cao Tổ, cột về nước Tần được sử dụng làm trục thời hạn chính. Biểu lắp thêm hai nối tức thì sau biểu đồ vật nhất, chép từ thời điểm Hạng Vũ phân phong đến mười tám nước chư hầu, tổng số gồm nhị mươi cột là nước Sở với mười tám chư hầu, trong khi có Nghĩa Đế được bóc ra riêng biệt một cột, nối theo nước Sở sống biểu trước, cột đề là Hạng sinh hoạt biểu trước thì thay đổi Sở, bởi vì bấy tiếng Hạng Vũ sẽ xưng là Tây Sở Bá vương rồi; biểu này chấm dứt ở tháng chín nhuận, năm đồ vật năm bên Hán, tổng cộng là 59 tháng, cột về nước Hán được dùng làm trục thời gian chính. Tín đồ dịch có bổ sung một cột ghi năm TCN để độc giả tiện theo dõi, vì bấy giờ dùng lịch loài kiến Hợi, lấy tháng mười là tháng đầu năm, vày vậy thời gian ghi năm đã là tháng mười. Vào biểu sản phẩm công nghệ nhất, chỉ gồm Tần, Sở đếm tới mon 12 thì sẽ đổi sang trọng thành năm lắp thêm hai, mon 1; rất nhiều nước còn lại đều đếm sau đó tháng 13, 14 và kéo dãn tới khi xong thì thôi. Trong biểu vật dụng hai, phần nhiều các nước đếm tới mon 12 đã đổi quý phái năm thiết bị hai, nhưng lại vẫn có một trong những nước đếm tiếp là Hàn, Tề, Ngụy, Đại, Ân, Lâm Giang, hiếm hoi có nước Hành Sơn lúc đầu cứ mang đến tháng 12 thì đổi, riêng tất cả tháng sau cuối lại chép mang đến 13, người dịch chưa nắm rõ được duyên do của bài toán này.

Hán hưng dĩ lai chư hầu vương vãi niên biểu có nghĩa là niên biểu về những Vương chư hầu tự khi công ty Hán hưng khởi cho tới nay. Biểu này chép về những người được phong vương vãi thời Hán, bao gồm cả những người dân khác họ và bạn họ Lưu. Về mặt thời hạn thì nó nối sau Lục quốc niên biểu, chép từ Cao Tổ nguyên niên (206 TCN) tính đến năm Thái Sơ thứ tứ (101 TCN), trải dài 106 năm.

Cao Tổ công thần Hầu trả niên biểu có nghĩa là niên biểu về các công thần được phong Hầu thời Cao Tổ. Đến biểu này thì quy bí quyết đã cố gắng đổi, không tập trung vào dòng thời hạn nữa mà triệu tập vào nhân vật, tổng cộng có 143 nhân thiết bị được liệt kê theo hướng dọc, chiều ngang thì là công lao giúp họ được phong Hầu và hành trạng của họ cho đến thời bé cháu qua từng thời kỳ là Cao Tổ, Hiếu Huệ, Cao Hậu, Hiếu Văn, Hiếu Cảnh cùng Hiếu Vũ, nghỉ ngơi cuối còn tồn tại thêm một cột nữa ghi đồ vật bậc tước đoạt Hầu, cũng là thứ bậc công lao của những công thần khai quốc này.

Huệ Cảnh gian Hầu mang niên biểu tức là niên biểu về những vị Hầu tự thời Hiếu Huệ đến Hiếu Cảnh. Thiên này gồm bốn biểu nhỏ, theo lần lượt là những người được phong Hầu thời Hiếu Huệ, thời Cao Hậu, Thời Hiếu Văn với thời Hiếu Cảnh, về mặt câu chữ thì tương tự với Cao Tổ công thần Hầu mang niên biểu.

Kiến Nguyên dĩ lai Hầu mang niên biểu có nghĩa là niên biểu về các vị Hầu từ thời loài kiến Nguyên cho tới nay. Về mặt nội dung thiên này cũng gần tựa như hai thiên trước, những giai đoạn thì được chia ra theo niên hiệu của Hán Vũ Đế.

Kiến Nguyên dĩ lai vương tử Hầu mang niên biểu có nghĩa là niên biểu về những Vương tử được phong Hầu từ thời con kiến Nguyên tới nay. Biểu này với con kiến Nguyên dĩ lai Hầu giả niên biểu hầu như tương đồng về lối trình bày và size thời gian, khác ở phần biểu trước chép về những người nhờ lao động mà được phong Hầu, biểu này chép về những người dân là nhỏ của vương vãi chư hầu phải được phong Hầu.

Hán hưng dĩ lai tướng tướng danh thần niên biểu tức là niên biểu về các danh thần văn võ từ bỏ khi bên Hán hưng khởi cho tới nay. Đây là thiên biểu duy nhất không có lời mào, đồng thời trở lại chép thời gian theo chiều dọc, cạnh cột thời hạn là cột ghi các sự kiện lớn, tiếp nữa thì là tía cột ghi về thừa tướng (Tướng quốc), tướng quân và Ngự sử đại phu. Về khía cạnh thời gian, trong các phiên phiên bản hiện lưu lại truyền thì biểu này chép tự Cao Tổ nguyên niên (206 TCN) cho tới tận Hồng Gia nguyên niên thời Hán Thành Đế (20 TCN). Sách ẩn và Tập giải đều nhận định rằng phần trường đoản cú Thái Thủy nguyên niên (96 TCN) sau đây là do người đời sau, hay cụ thể hơn là Chử tiên sinh chép nối thêm vào.

* * *

Nhìn chung, ta không thể không đồng ý rằng Biểu là phần gồm ít cực hiếm văn học độc nhất trong cục bộ Sử ký, ngay chính tại Trung Quốc, những phiên bạn dạng dành cho thiếu niên giỏi phiên bản giá rẻ của Sử ký kết cũng thường xuyên lược dồn phần Biểu này. Dĩ nhiên, số fan hâm mộ đủ kiên nhẫn để đọc những bảng biểu dọc ngang dằng dịt ấy hẳn hiếm hoi và các nhà xuất phiên bản có đầy đủ lý do để triển khai như vậy. Tuy vậy nếu xét về phương diện sử học, đây chắc hẳn rằng là phần có mức giá trị nhất. Nếu không tồn tại Biểu, ta sẽ đề nghị mất hết sức nhiều sức lực để sắp xếp ra được một dòng thời gian trải dài hàng nghìn năm cũng như làm rõ mối tương quan giữa các sự kiện, càng khó khăn lòng có được cái quan sát bao quát so với từng sự kiện trong toàn cảnh rộng khủng của thời cuộc. Nếu không có Biểu, vô vàn nhân vật có khả năng sẽ bị bỏ quên, vô vàn sự kiện sẽ không được ghi chép lại. Cái điểm mạnh lớn duy nhất của Biểu chắc rằng chính là sự bao la của nó, một sự bao la đủ mức độ dung cất được đông đảo thứ vào khoảng thời gian và không khí mà nó vươn đến, tất yếu là chỉ ở dạng cực kỳ giản lược, nhưng như vậy thiết nghĩ về cũng đầy đủ rồi.

Ở Việt Nam, theo con kiến văn hẹp của công ty chúng tôi thì kế bên một vài lời mào, thậm chí là còn chưa có biểu nào được dịch ra giờ đồng hồ Việt. Có chủ ý cho rằng phần này ít có giá trị với độc giả phổ thông, hoặc đưa là nó... Tốn giấy quá, thành ra mới không được dịch. Nói bởi vậy tất nhiên chưa hẳn là không có lý và tại sao khác thì hẳn cũng còn nhiều, nhưng quan sát từ góc nhìn cá nhân, chỉ cần nghĩ tới dòng công phu cẩn thận để biên soạn ra mười thiên biểu ấy, nó đã xứng đáng để ta ngắm nhìn với cả một lớp lòng kính phục. Vì chưng thế, với một ít ngông cuồng chẳng biết tự lượng mức độ mình, cửa hàng chúng tôi xin được trình làng tới chúng ta trọn vẹn mười thiên Biểu này. Vì tính chất phức tạp của bạn dạng thảo cũng như trình độ còn hạn chế, những sai trái e là điều khó kị khỏi, chúng tôi rất ý muốn được độc giả chỉ bảo thêm.

Nguyễn Đức Vịnh