So sánh văn minh ai cập và lưỡng hà
+ Ai Cập nằm tại vùng Đông Bắc châu Phi, nơi gồm dòng sông Nin tung qua. Lưỡng Hà là tên gọi vùng khu đất giữa hai dòng sông Ơ-phrát với Ti-gơ-rơ ở khu vực Tây nam giới Á, cung cấp nguồn nước dồi dào, cùng rất phù sa color mỡ tạo cho những cánh đồng to lớn do phù sa các sống bồi đắp.
Bạn đang xem: So sánh văn minh ai cập và lưỡng hà
+ những dòng sông được khai quật trở thành những tuyến phố giao thông gắn liền giữa những vùng để tương tác thương mại.
- hoạt động kinh tế:
+ Nhờ có điều kiện tự nhiên thuận lợi, dân cư Ai Cập cổ đại đang đi vào định cư ở lưu vực sông Nin và gửi từ đời sống chăn nuôi du mục sang có tác dụng nghề nông từ khôn xiết sớm.
+Trong cơ cấu tài chính của Ai Cập cổ đại, ngay từ ngày xưa, nông nghiệp & trồng trọt được xem là ngành tài chính chính, còn các ngành khác ví như chăn nuôi, tấn công cá, thủ công bằng tay nghiệp, mến nghiệp có đặc thù bổ trợ.
+ Để canh tác nông nghiệp & trồng trọt hiệu quả, người Ai Cập cổ truyền đã cần sử dụng sức kéo của trâu bò và mọi lưỡi cày nhằm xới đất hiệu quả hơn.
+ những dòng sông được khai quật trở thành đều tuyến đường giao thương mua bán chính, nối sát giữa những vùng, thúc đẩy thương mại ở Ai Cập cùng Lưỡng Hà vạc triển.
Nhờ biết khai thác những dễ dàng của điều kiện tự nhiên, dân cư Ai Cập, Lưỡng Hà vẫn sớm chế tạo dựng được nền thanh tao của mình.
2. Hành trình lập quốc của bạn Ai Cập và Lưỡng Hà
- Ai Cập: khoảng tầm 3200 TCN, vua huyền thoại mang tên là Mê-nét sẽ thống nhất các công xã còn được gọi là nôm, thành lập nhà nước Ai Cập. Từ bỏ đó, Ai Cập đã làm qua những giai đoạn:
+ nuốm kỉ XXXII TCN- XXVII TCN: Tảo vương vãi quốc.
+ vắt kỉ XXVII TCN- XXI TCN: Cổ vương vãi quốc.
+ chũm kỉ XXI TCN- XVIII TCN: Trung vương quốc.
+ vậy kỉ XVI TCN- XI TCN: Tân vương vãi quốc.
+ cầm cố kỉ XI TCN – I TCn: Hậu kì vương quốc.
+ Năm 30 TCN, fan La Mã xâm lăng Ai Cập, đơn vị nước Ai Cập sụp đổ.
- Lưỡng Hà: khoảng tầm thiên niên kỉ IV TCN, fan Xu-me mang lại định cư và ra đời các nhà nước thành bang trên vùng hạ lưu giữ hai dòng sông. Sau đó, người Ác-cát, Át-xi-ri, Ba-bi-lon,… đã thành lập và hoạt động vương triều của mình, nạm nhau làm chủ vùng khu đất này cho tới khi bị ba Tư xâm chiếm vào núm kỉ III TCN.
Video tứ liệu về Lưỡng Hà cổ đại
3. Hồ hết thành tựu văn hóa truyền thống chủ yếu
Người Ai Cập với Lưỡng Hà bao gồm đại có tương đối nhiều phát minh quan tiền trọng còn tồn tại giá trị đến thời nay như phương pháp làm thuỷ lợi, sáng tạo ra chiếc cày, bánh xe, chữ viết,..
- mọi thành tựu văn hóa truyền thống chủ yếu của ai Cập:
+ sáng tạo ra giấy: tín đồ Ai Cập đã dùng thân cây pa pi-rut để tạo giấy. Từ"paper" (giấy viếttrong giờ đồng hồ Anh) tất cả gốc tự "Papyrus". Fan Lưỡng Hà dùng phần đa vật nhọn tất cả hình tam giác có tác dụng "bút" rồi viết lên tấm đất sét nung ướt sinh sản thành chữ tương đương hình chiếc nêm nên được gọi là chữ hình nêm.
+ Chữ viết: fan Ai Cập cần sử dụng hình vẽ thực để biểu đạt ý niệm call là chữ tượng hình.
+ Toán học: tín đồ Ai Cập đã biết làm những phép tính theo hệ đếm thập phân.
+ phát minh sáng tạo ra lịch: chúng ta cũng biết làm lịch, một năm có 12 tháng, một tháng có 29 hoặc 30 ngày.
+ chuyên môn ướp xác của bạn Ai Cập cũng còn các điều bí ẩn mà ngày này các nhà công nghệ đang tìm lời giải đáp.
+ kiến trúc: Kim từ tháp cùng tượng Nhân sư
- mọi thành tựu văn hóa truyền thống chủ yếu đuối của Lưỡng Hà:
+ Chữ viết: bạn Lưỡng Hà cần sử dụng chữ hình nêm. Đó là một số loại chữ cổ nhất thay giới
+ Toán học: bạn Lưỡng Hà thì theo hệ đếm 60,từ đó, bạn Lưỡng Hà phân loại 1 tiếng thành 60 phút và 1 phút tất cả 60 giây,tính được diện tích các hình
+Kiến trúc: sân vườn treo Ba-bi-lon.
ND chính
ND chính:
- Điều kiện thoải mái và tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà
- hành trình dài lập quốc của ai Cập và Lưỡng Hà
- những thành tựu văn hóa truyền thống chủ yếu của ai Cập cùng Lưỡng Hà
Sơ đồ tư duy Ai Cập với Lưỡng Hà cổ đại
Bản đồ cho biết phạm vi của Lưỡng Hà. Các khoanh vùng được hiển thị là Washukanni, Nineveh, Hatra, Assur, Nuzi, Palmyra, Mari, Sippar, Babylon, Kish, Nippur, Isin, Lagash, Uruk, Charax Spasinu và Ur, từ Bắc xuống Nam.
Người Sumer và Akkad (bao gồm khắp cơ thể Assyria với Babylon) đã kẻ thống trị Lưỡng Hà kể từ thời điểm lịch sử được ghi lại (k. 3100 TCN) cho đến khi Babylon bị Đế quốc Achaemenes ba Tư xã tính vào năm 539 TCN. Quanh vùng bị Alexander Đại đế đoạt được vào năm 332 TCN, và trở thành một trong những phần của Đế chế Seleukos của Hy Lạp sau khi ông qua đời.
Khoảng năm 150 TCN, Lưỡng Hà nằm dưới sự kiểm soát của Đế quốc Parthia. Lưỡng Hà trở thành chiến trường giữa người La Mã và Parthia, cùng với phần phía tây bị người La Mã chiếm phần đóng. Vào năm 226 CN, phía đông Lưỡng Hà rơi vào hoàn cảnh tay đế chế Sassan tía Tư. Lưỡng Hà bị chia giảm giữa La Mã (Byzantine từ năm 395 CN) cùng Sassan cho đến các cuộc xâm lăng Hồi giáo ở cầm kỷ sản phẩm công nghệ 7. Một số quốc gia Lưỡng Hà bản địa mới hầu hết là fan Assyria cùng Kitô giáo tồn tại từ nửa thế kỷ 1 TCN đến nắm kỷ vật dụng 3 CN, bao gồm Adiabene, Osroene với Hatra.
Lưỡng Hà là nơi thứ nhất xuất hiện giải pháp mạng vật đá bắt đầu từ khoảng 10.000 năm TCN. Khoanh vùng này được xem như là đã "truyền cảm giác cho một số bước phân phát triển đặc biệt nhất trong lịch sử vẻ vang nhân loại, bao hàm việc phát minh sáng tạo ra bánh xe, trồng trọt đa số giống ngũ ly đầu tiên, cùng rất sự thành lập của chữ viết, toán học, thiên văn học, và nền nông nghiệp".<3>
Từ nguyên
Bản đồ khối hệ thống sông Tigris-Euphrates bảo phủ Lưỡng Hà
Khái niệm địa danh Mesopotamia (/ˌmɛsəpəˈteɪmiə/, giờ Hy Lạp cổ: Μεσοποταμία "
Thuật ngữ giờ Aram biritum/birit narim tương ứng để chỉ tư tưởng địa lý tương tự.<4> Sau đó, thuật ngữ Mesopotamia thường được vận dụng cho tất cả các vùng đất giữa Euphrates cùng Tigris, bao hàm không chỉ Syria ngoài ra gần như toàn cục Iraq cùng đông phái mạnh Thổ Nhĩ Kỳ.<5> những thảo nguyên lân cận ở phía tây Euphrates và phía tây của hàng núi Zagros cũng hay được gộp vào trong thuật ngữ Lưỡng Hà nghĩa rộng.<6><7><8>
Thường có sự biệt lập giữa Bắc/Thượng Lưỡng Hà cùng Nam/Hạ Lưỡng Hà. Thượng Lưỡng Hà, còn gọi là Jazira, là khu vực giữa Euphrates với Tigris từ đầu nguồn xuống Baghdad. Hạ Lưỡng Hà là khoanh vùng từ Baghdad đến Vịnh cha Tư, bao hàm Kuwait và một trong những phần của miền tây Iran.
Trong cách áp dụng hiện đại, thuật ngữ Lưỡng Hà/Lưỡng Hà bao gồm cả chu đáo thời kỳ kế hoạch sử. Nó hay được thực hiện để chỉ khu vực này cho đến khi những cuộc chinh phục Hồi giáo Ả Rập vào vắt kỷ trang bị 7 CN, từ kia tên nhằm chỉ quanh vùng được nắm bằng các tên giờ Ả Rập như Syria, Jezirah với Iraq.<9><10>
Địa lý
Lưỡng Hà bao hàm vùng đất nằm giữa sông Euphrates và sông Tigris, cả nhị đều xuất phát từ dãy núi Taurus. Hai dòng sông được cấp cho nước vì chưng nhiều phụ giữ và toàn thể hệ thống sông chảy qua 1 vùng núi rộng lớn. Các tuyến đường đi bộ ở Lưỡng Hà thường xuyên men theo Euphrates vì bờ sông Tigris thường xuyên dốc với trắc trở. Khoanh vùng có khí hậu bán khô hạn với 1 sa mạc rộng lớn ở phía bắc và một khu vực 15.000 kilômét vuông (5.800dặmvuôngAnh) đầm lầy, đầm phá, kho bãi bùn cùng bờ vệ sinh sậy ở phía nam. Ở rất nam, Euphrates và Tigris hợp cái và đổ vào Vịnh cha Tư.
Môi trường khô hạn trải lâu năm từ các khu vực phía bắc tuy nhiên chưa vững chắc làm nông nghiệp & trồng trọt dùng nước mưa cho đến ở phía nam cần sử dụng thủy lợi. Khối hệ thống tưới tiêu được cung ứng bởi mực nước cao cùng nước tuyết chảy từ trên những đỉnh núi cao phía bắc dãy Zagros và từ cao nguyên trung bộ Armenia. Hệ thống thủy lợi đòi hỏi khả năng huy động nhân lực lớn để desgin và duy trì kênh rạch, dẫn mang đến sự cải cách và phát triển của đô thị và khối hệ thống chính quyền triệu tập ở thời kỳ sơ khai.
Nông nghiệp trong khu vực cũng được kết phù hợp với chăn thả du mục chiên và dê (và tiếp nối là lạc đà) từ bỏ thảo nguyên ven sông vào gần như tháng ngày hè khô ráo cho tới vùng rìa sa mạc vào mùa đông ẩm ướt. Khoanh vùng này bao gồm ít đá xây dựng, sắt kẽm kim loại quý và gỗ, vì vậy phải nhờ vào vào buôn bán nông sản mặt đường dài để đàm phán các sản phẩm này tự các quanh vùng xa xôi. Ở vùng váy lầy sinh sống phía nam, một nền văn hóa ngư nghiệp phức tạp đã sống thọ từ thời tiền sử, cũng góp phần vào sự nhiều chủng loại văn hóa.
Khu vực thường xảy ra những sự đứt gãy văn hóa định kỳ vì một vài lý do. Nhu cầu lao cồn theo thời gian đã dẫn mang lại sự ngày càng tăng dân số, đẩy khả năng chịu đựng của hệ sinh thái tới giới hạn. Giai đoạn không ổn định khí hậu xảy ra rất có thể kéo theo sự sụp đổ của chính quyền trung ương cùng suy giảm dân số. Ngoại trừ ra, số đông cuộc tiến công từ các bộ lạc trung du hoặc người du mục đang dẫn đến dịch vụ thương mại sụp đổ với các khối hệ thống thủy lợi bị quăng quật bê. Cùng với đó, xu thế trung trọng điểm hóa của những thành bang làm cho quyền lực của cơ quan ban ngành trung ương bên trên toàn khu vực bị phân mảnh.<12> Những xu hướng này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay nghỉ ngơi Iraq.
Lịch sử
Bài bỏ ra tiết: lịch sử hào hùng Lưỡng Hà
Thời lịch sử từ trước của vùng Cận Đông cổ đại ban đầu từ thời kỳ đồ dùng đá cũ. Chữ viết xuất hiện dưới dạng chữ tượng hình sinh sống thời kỳ Uruk IV (khoảng thiên niên kỷ thiết bị 4 TCN), còn những ghi chép kế hoạch sử bắt đầu từ giữa thiên niên kỷ thứ tía TCN với những tài liệu chữ hình nêm về những vị vua Sơ kỳ triều đại. Lịch sử hào hùng Lưỡng Hà ngừng với việc bị Đế chế Achaemenes xóm tính vào thời điểm cuối thế kỷ thứ 6 TCN, hoặc tại thời điểm cuộc chinh vạc của fan Hồi giáo và thành lập Caliphate vào vào cuối thế kỷ thứ 7 CN, kể từ tiếp đến khu vực này được điện thoại tư vấn là Iraq. Vào suốt lịch sử tồn tại, Lưỡng Hà là vùng đất của một số một trong những xã hội cổ đại phức tạp và cải tiến và phát triển nhất nạm giới.
Khu vực này là 1 trong trong tư nền cao nhã châu thổ phát minh sáng tạo ra chữ viết, cùng với thung lũng sông Nile làm việc Ai Cập cổ đại, tao nhã lưu vực sông Ấn làm việc tiểu lục địa Ấn Độ và tân tiến sông Hoàng Hà ở trung hoa cổ đại. Lưỡng Hà có các thành phố đặc biệt trong lịch sử hào hùng như Uruk, Nippur, Nineveh, Assur cùng Babylon, cũng tương tự các vùng lãnh thổ phệ như tp Eridu, các vương quốc Akkad, Triều đại thứ cha của Ur và những đế chế Assyria. Một số nhân vật lịch sử đặc biệt của Lưỡng Hà là Ur-Nammu (vua của Ur), Sargon của Akkad (người ra đời Đế chế Akkad), Hammurabi (người thành lập và hoạt động nhà nước Babylon cổ), Ashur-uballit II với Tiglath-Pileser I (người ra đời Đế quốc Assyria).
Phân các loại thời kỳ
Chính trị
Địa lý Lưỡng Hà bao gồm tác động thâm thúy đến sự cải cách và phát triển chính trị của khu vực vực. Giữa các dòng sông cùng suối, fan Sumer sẽ xây dựng phần nhiều thành phố thứ nhất cùng với những kênh đào giao thông đường thủy được chia cách bởi rất nhiều dải sa mạc to lớn hoặc đầm lầy nơi các bộ lạc du mục sinh sống. Giao tiếp giữa những thành phố bị hạn chế vì khó khăn và đôi khi nguy hiểm. Vì chưng đó, mỗi thành phố Sumer dần phát triển thành một thành bang, độc lập với những thành phố khác. Đôi khi có một thành phố cố gắng chinh phục và thống duy nhất khu vực, cơ mà thường ngừng thất bại. Bởi đó, lịch sử vẻ vang chính trị của Sumer là 1 chuỗi những trận chiến gần như liên tục. ở đầu cuối Sumer được thống nhất do Eannatum nhưng cũng ko tồn tại được lâu khi chỉ một nỗ lực hệ sau đã trở nên người Akkad chinh phục vào năm 2331 TCN. Đế chế Akkad là đế chế đầu tiên thành công tồn tại hơn một vậy hệ và bệnh kiến những vị vua kế vị trong hòa bình. Mặc dù nhiên, chỉ trong một vài cố gắng hệ, đế chế Akkad suy tàn, tự đó nhiều phần thời gian Lưỡng Hà bị những dân tộc ngoại quốc thay phiên nhau cai trị.
Vương quyền
Người Lưỡng Hà tin rằng các vị vua và vương hậu của mình là hậu duệ từ Thiên giới, cơ mà không y như người Ai Cập cổ đại, họ không khi nào cho rằng các vị vua của họ là những vị thần thực sự.<14> hầu như các vị vua tự xưng là "vua của vũ trụ", xuất xắc "đại vương". Một thương hiệu gọi thông dụng khác là "người chăn cừu", thể hiện những vị vua chăm sóc thần dân của mình.
Quyền lực
Khi Assyria trở nên tân tiến thành một đế chế, nó được tạo thành các phần nhỏ tuổi hơn, được điện thoại tư vấn là những tỉnh. Từng tỉnh được đặt theo tên của các thành phố thiết yếu như Nineveh, Samaria, Damascus và Arpad, và đều phải có tổng trấn riêng bao gồm nhiệm vụ giám sát việc thu thuế. Tổng trấn cũng là người chịu trách nhiệm thực thi pháp luật, kêu gọi binh quân nhân nhập ngũ và cung cấp công nhân để xây dựng đền thờ. Theo cách này, việc kiểm soát và điều hành một đế chế rộng lớn trở nên tiện lợi hơn.
Mặc dù Babylon là một trong những thành bang khá nhỏ dại ở Sumer, nó đã phát triển vượt bậc bên dưới thời Hammurabi. Ông được call là "nhà lập pháp", và Babylon nhanh chóng trở thành một thành phố lớn làm việc Lưỡng Hà, và là một trung trung khu tôn giáo, văn hóa và học tập thuật quan trọng đặc biệt ở Lưỡng Hà.
Mảnh vỡ lẽ của Bia kên kên thể hiện các chiến binh diễu hành, Sơ kỳ triều đại III, 2600–2350 TCN
Khi ngừng giai đoạn Uruk, những thành phố bao gồm tường bao phát triển còn những làng mạc văn hóa truyền thống Ubaid biệt lập bị vứt hoang, cho thấy sự gia tăng của bạo lực. 1 trong vị vua đầu tiên, Lugalbanda, được cho là đã phát hành những tường ngăn trắng bao phủ thành phố. Khi thành bang bắt đầu phát triển, phạm vi tác động của bọn chúng chồng chéo cánh lên nhau tạo ra tranh chấp giữa những thành bang, nhất là trên đất liền và kênh rạch. Phần đông tranh chấp này đã được ghi lại trong những phiến đất sét nung từ thời điểm vài trăm thời gian trước khi xảy ra ngẫu nhiên cuộc chiến phệ nào. Chiến tranh lần đầu được ghi lại vào k. 3200 TCN, nhưng không phổ biến cho đến k. 2500 TCN. Một vị vua (Ensi) nửa lịch sử dân tộc nửa truyền thuyết của thành Uruk sơ kỳ triều đại II, Gilgamesh (k. 2600 TCN), đang được ca tụng vì các chiến công ngăn chặn lại Humbaba của Núi tuyết tùng trong vô số nhiều bài thơ và bài xích hát sau này. Tấm bia Kền kền vào thời điểm cuối sơ kỳ triều đại III (2600–2350 TCN), kỷ niệm thành công của Eannatum của Lagash trước thành phố đối thủ Umma lạm cận, là tượng đài lâu lăm nhất trên quả đât về một vụ thảm sát.
Xem thêm: 4 Gián Điệp Cao Tắc Trong Tam Quốc Là Ai? 8 Cao Nhân Kỳ Bí Nhất Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa
<15> trường đoản cú thời điểm đó trở đi, chiến tranh đã trở thành một trong những phần của khối hệ thống chính trị Lưỡng Hà. Đôi lúc một thành phố trung lập có thể đóng sứ mệnh trung gian cho hai thành phố đối thủ. Điều này đã giúp hình thành những liên minh giữa những thành phố, dẫn mang đến sự thành lập các giang sơn trong quần thể vực.<14> các đế chế có mặt và hướng những chiến dịch quân sự chiến lược ra bên ngoài. Chẳng hạn, vua Sargon đã đoạt được tất cả các thành phố Sumer, một số trong những thành phố sống Mari và kế tiếp tiến hành chiến tranh với khu vực miền bắc Syria. Nhiều bức tường cung điện Assyria và Babylon được trang trí bởi những hình hình ảnh của những trận thắng và kẻ thù tuyệt vọng trốn thoát hoặc ẩn náu giữa đám lau sậy.Pháp luật
Các thành bang Lưỡng Hà đã ban hành các bộ giải pháp đầu tiên, dựa vào quyền ưu tiên pháp luật và các quyết định của vua, vượt trội như Urukagina, Lipid Ishtar cùng Hammurabi. Bộ cơ chế Hammurabi (1780 TCN) là trong số những bộ luật thứ nhất được biết đến và được bảo tồn tốt nhất có thể của Lưỡng Hà cổ đại, bao hàm hơn 200 điều hiện tượng cho. Các bộ luật cho biết thêm sự suy yếu từ từ về quyền của thanh nữ và mức độ tàn khốc tăng dần trong việc đối xử cùng với nô lệ.<16>
Ngôn ngữ với chữ viết
Ngôn ngữ viết trước tiên ở Lưỡng Hà là Sumer, một ngôn từ chắp bám độc lập. Cùng rất tiếng Sumer, những ngôn ngữ Semit cũng rất được sử dụng ở Lưỡng Hà thời đầu.<17> tiếng Subartu<18> sinh sống vùng núi Zagros, hoàn toàn có thể thuộc họ ngôn từ Hurro-Urartuan, xuất hiện thêm trong tên người, sông, núi và trong số nghề thủ công bằng tay khác nhau. Giờ đồng hồ Akkad trở thành ngôn ngữ chính của Đế chế Akkad và những đế chế Assyria, tuy nhiên tiếng Sumer vẫn được sử dụng cho những mục đích hành chính, tôn giáo, văn học cùng khoa học. Các phương ngữ Akkad khác biệt đã được sử dụng cho đến cuối thời Tân Babylon. Tiếng Aram cổ, vốn sẽ trở nên phổ cập ở Lưỡng Hà, kế tiếp trở thành ngữ điệu hành chính chính thức của Đế quốc Tân Assyria, rồi tiếp đến là Đế chế Achaemenes. Giờ Akkad dần không hề được sử dụng, nhưng lại vẫn được sử dụng cùng với giờ đồng hồ Sumer trong đền thờ sau một vài rứa kỷ. Những văn phiên bản tiếng Akkad sau cùng có niên đại khoảng thế kỷ 1 CN.
Trong thời kỳ đầu lịch sử của Lưỡng Hà (khoảng giữa thiên niên kỷ sản phẩm 4 TCN), giờ đồng hồ Sumer bước đầu được viết bằng văn bản hình nêm, có tên như vậy vì được viết bởi bút bao gồm đầu hình tam giác khắc trên đất nung ướt. Những dạng chuẩn hóa của kí trường đoản cú hình nêm rất rất có thể được cải tiến và phát triển từ chữ tượng hình.
Hệ thống kí hiệu tượng hình ban đầu của chữ hình nêm đòi hỏi nhiều năm để thành thạo, do vậy, chỉ có một số trong những người làm cho kinh sư bắt đầu được huấn luyện và đào tạo để áp dụng nó. Đến khi hệ thống chữ kí âm trở nên phổ biến dưới thời Sargon,<19> một trong những phần đáng kể dân số Lưỡng Hà mới có thể đọc với viết. Những kho tàng trữ văn phiên bản lớn đã làm được tìm thấy và phục hồi từ các di tích khảo cổ học của các trường học kinh sư làm việc Babylon cổ đại.
Hầu hết những thị trấn và đền thờ đều có thư viện. Tất cả một câu ngạn ngữ cổ của tín đồ Sumer rằng "Một kinh sư xuất sắc ưu tú thường dậy từ dịp bình minh". Thiếu nữ cũng như lũ ông đa số được học đọc với viết,<20><21> và trong thời kỳ Semit, bài toán này yêu mong cả kiến thức và kỹ năng về ngôn từ Sumer vẫn tuyệt chủng, với hệ thống âm tiết phức hợp và sâu rộng.<20>
Một lượng đáng chú ý văn học Babylon là nhà cửa dịch từ bạn dạng gốc Sumer, tôn giáo và điều khoản tiếp tục được viết bởi tiếng Sumer. Từ vựng, ngữ pháp và phiên bản dịch tuy nhiên ngữ được biên soạn để cho học trò sử dụng, cũng như các bài phản hồi về các văn bạn dạng cũ và phân tích và lý giải các tự và các từ tối nghĩa. Người ta bố trí và đặt tên toàn bộ chữ loại kí âm, cũng giống như soạn thảo chúng thành những danh sách công phu.<20>
Có tương đối nhiều tác phẩm văn học Babylon đã được nghe biết ngày nay. Khét tiếng nhất trong những đó là Sử thi Gilgamesh nằm trong mười nhị phiến đất sét, được biên soạn từ các văn bạn dạng tiếng Sumer bởi vì Sin-liqi-unsinni. Sử thi nói đến những cuộc linh cảm của Gilgamesh, vị vua cung cấp lịch sử/thần thoại của Uruk, rất có thể được tổng hợp từ không ít nguồn cổ xưa và các câu chuyện khác nhau.<20>
Tôn giáo với triết học
Tôn giáo
Tôn giáo Lưỡng Hà cổ đại bao gồm tín ngưỡng và tập tục tôn giáo của những nền thanh nhã Lưỡng Hà trong vòng năm 3500 TCN cho 400 CN, sau đó đa phần bị sửa chữa thay thế bởi Kitô giáo Syria. Sự cải cách và phát triển tôn giáo sinh sống Lưỡng Hà và văn hóa Lưỡng Hà nói chung không bị ảnh hưởng bởi dòng dịch rời đến với đi khắp quanh vùng của những dân tộc khác nhau, đặc biệt là ở phía nam. Nỗ lực vào đó, tôn giáo Lưỡng Hà là 1 truyền thống đồng điệu và mạch lạc, cân xứng với yêu cầu nội tại của các tín thứ qua sản phẩm thiên niên kỷ phát triển.<22>
Những khởi nguồn sớm nhất có thể của tư tưởng tôn giáo Lưỡng Hà có từ nửa thiên niên kỷ thiết bị 4 TCN, có căn cơ từ sự phụng dưỡng thiên nhiên. Vào thiên niên kỷ trang bị 3 TCN, các đối tượng người sử dụng thờ phụng đã có nhân bí quyết hóa với trở thành một đội nhóm các vị thần cùng với các tác dụng cụ thể. Các giai đoạn ở đầu cuối của đa thần giáo Lưỡng Hà cách tân và phát triển trong thiên niên kỷ thứ 2 và thứ 1, triệu tập hơn vào tôn giáo cúng phụng cá thể và sắp xếp các vị thần thành một hệ thống phân cấp cho quân chủ với vị thần nước nhà là người đứng đầu các thần.<22> Tôn giáo Lưỡng Hà cuối cùng bị suy tàn trước việc truyền bá của các tôn giáo Iran thời Đế chế Achaemenes cùng sự Kitô giáo hóa.
Triết học
Nhiều nền thanh tao của quanh vùng có tác động lớn đến những tôn giáo Abraham, nhất là Kinh thánh tiếng vì Thái; giá bán trị văn hóa truyền thống và ảnh hưởng văn học của nó được diễn đạt đặc biệt cụ thể trong Sách sáng sủa thế.<23>
Giorgio Buccellati nhận định rằng khởi nguồn của triết học mang lại từ những triết lý nguyên sơ về cuộc sống đời thường ở Lưỡng Hà, nhất là về đạo đức, dưới các hình thức biện chứng, đối thoại, sử thi, văn hóa truyền thống dân gian, thánh ca, lời bài bác hát, văn xuôi và tục ngữ. Lý luận với lý tính thời Babylon đã cải cách và phát triển vượt ra phía bên ngoài quan gần kề thực nghiệm.<24>
Tư duy triết học tập Babylon có ảnh hưởng đến triết học Hy Lạp cổ đại, nhất là triết học tập Hy Lạp hóa. Văn bản Babylon Đối thoại của người bi thảm có điểm tương đương với các quan tâm đến chủ vận của các nhà ngụy biện và các học thuyết Heraclitus về việc tương phản, và các đối thoại của Plato, tương tự như là tiền thân cho phương pháp gợi hỏi của Socrates.<25> bên triết học bạn Ionia Thales cũng bị tác động bởi các phát minh vũ trụ học của Babylon.
Văn hóa thôn hội
Lễ hội
Người Lưỡng Hà cổ đại tổ chức triển khai nghi lễ mỗi tháng. Công ty đề của những nghi lễ với lễ hội cho mỗi tháng được xác định bởi tối thiểu sáu nhân tố quan trọng:
Mùa trăng (trăng thượng huyền mang chân thành và ý nghĩa đủ đầy với tăng trưởng, còn trăng hạ huyền được gắn với sự giảm sút, bảo trì và các liên hoan của Địa ngục)Giai đoạn của chu kỳ nông nghiệp & trồng trọt hàng nămĐiểm phân và điểm chíThần thoại địa phương với những những vị thần bảo trợThành công của vị vua hiện nay tạiLễ hội Akitu, hay Lễ năm mới (Trăng tròn trước tiên sau xuân phân)Kỷ niệm những sự kiện lịch sử rõ ràng (thành lập, thành công quân sự, dịp lễ đền thờ,...)Âm nhạc
Các ca khúc được viết để dưng lên những vị thần hoặc để nói về những sự khiếu nại quan trọng. Âm nhạc được ưa chuộng bởi cả giới quý tộc cùng thường dân. Dân chúng thích hát cùng nhảy trong đơn vị hoặc ở chợ. Những ca khúc được truyền miệng qua không ít thế hệ cho đến khi chữ viết trở nên phổ biến hơn. đều ca khúc này là một phương nhân thể truyền thiết lập thông tin đặc trưng về các sự kiện lịch sử vẻ vang qua nhiều thế kỷ.
Oud (tiếng Ả Rập: العود) là một trong những nhạc cụ tất cả dây nhỏ được thực hiện bởi bạn Lưỡng Hà. Hình hình ảnh lâu đời độc nhất về Oud có từ thời Uruk làm việc Nam Lưỡng Hà rộng 5000 năm trước, sống trên một bé dấu hình tròn hiện đang rất được lưu trữ tại bảo tàng Anh. Nhỏ dấu biểu hiện một thanh nữ đang cúi bản thân xuống chơi nhạc nghỉ ngơi trên thuyền. Nhạc cố kỉnh này mở ra nhiều lần vào suốt lịch sử hào hùng Lưỡng Hà và cả làm việc Ai Cập cổ truyền từ triều đại thứ 18 trở đi với các biến thể cổ nhiều năm hoặc ngắn. Oud được xem như là tiền thân của lũ lute châu Âu.
Trò chơi
Săn bắn là chuyển động phổ biến của các vị vua Assyria. Đấm bốc với đấu đồ vật cũng thường xuyên mở ra trong nghệ thuật. Một số bề ngoài polo hoàn toàn có thể rất phổ biến, tuy vậy với người cưỡi trên vai fan khác thay vì cưỡi ngựa.<26> Majore là 1 trong trò chơi tựa như như môn bóng thai dục tuy vậy với bóng gỗ. Họ cũng có một trò chơi trên bàn tương tự như senet cùng backgammon, hiện nay được điện thoại tư vấn là "Trò đùa Hoàng gia của Ur ".
Gia đình
Như được thể hiện trong các bộ luật nối tiếp nhau, Urukagina, Lipid Ishtar cùng Hammurabi, xóm hội Lưỡng Hà ngày dần trở nên gia trưởng. Ở thời Sumer sơ kỳ, "en", tốt đại bốn tế, của những nam thần lúc đầu là phụ nữ, còn en của người vợ thần thì là bầy ông. Thorkild Jacobsen, cũng như nhiều fan khác, cho rằng xã hội Lưỡng Hà thời kỳ đầu được ách thống trị bởi một "hội đồng trưởng lão" nhưng ở đó bọn ông và đàn bà đều được thay mặt đại diện bình đẳng, nhưng lại theo thời gian, địa vị của đàn bà giảm xuống còn của bọn ông tăng lên. Chỉ có hậu duệ hoàng gia và con trai của các mái ấm gia đình giàu có, hoặc các nghề nghiệp và công việc như thầy giáo, thầy thuốc, tứ tế bắt đầu được đi học. Số đông các bé trai học nghề của thân phụ hoặc được đi học nghề. Các nhỏ bé gái phải ở trong nhà với bà mẹ để học nội trợ bếp núc và nấu ăn ăn, và âu yếm trẻ em vào nhà. Mặc dù nhiên, thiếu phụ ở Lưỡng Hà cũng có một số quyền tốt nhất định. Họ rất có thể sở hữu gia tài và có thể ly hôn nếu như có nguyên nhân chính đáng.<27>:78–79
Chôn cất
Hàng trăm ngôi tuyển mộ đã được khai quật tại nhiều khu vực ở Lưỡng Hà, báo tin về thói quen táng của người Lưỡng Hà. Tại tp Ur, phần lớn mọi người được chôn cất trong các ngôi mộ gia đình dưới nhà của họ, cùng với một số tài sản. Một trong những hài cốt được tra cứu thấy được quấn trong chiếu và thảm. Trẻ nhỏ chết non được đặt giữa những chiếc "lọ" to để ở nhà nguyện gia đình. Những tro cốt khác đã có được tìm thấy trong nghĩa trang thành phố. 17 ngôi tuyển mộ đã được tra cứu thấy cùng với những đồ vật rất quý giá phía bên trong nên được cho là những ngôi chiêu tập hoàng gia.
Kinh tế với nông nghiệp
Các khu khai quật mỏ sinh sống Tây Á cổ đại: asen, đồng đỏ, thiếc, sắt, vàng, bạc đãi và chì. Khu vực màu vàng là đồng arsenic, còn khu vực màu xám là đồng thiếc.
Nền nông nghiệp sử dụng thủy lợi rộng phủ từ vùng đồi Zagros với văn hóa truyền thống Samara và Hadji Muhammed xuống phía dưới nam vào tầm 5.000 TCN.<28> các ngôi thường Sumer có tác dụng như bank và vẫn phát triển khối hệ thống cho vay mượn và tín dụng quy tế bào lớn, nhưng mang đến thời tín đồ Babylon bắt đầu phát triển khối hệ thống ngân hàng thương mại đầu tiên. Nó có nhiều nét tương đồng với kinh tế học hậu Keynes thời hiện nay đại, nhưng với cách tiếp cận dỡ mở hơn.<29>
Từ sơ kỳ triều đại đến thời Ur III, các đền thờ mua tới một phần ba tổng diện tích s đất, sút dần theo thời hạn khi hoàng tộc và những tổ chức tư nhân khác tăng lên. Tự Ensi chỉ chức quan quản lý nền nông nghiệp nhờ vào vào đền rồng thờ. Nông nô chủ yếu làm việc ở trên đất của thường thờ hoặc cung điện.<30>
Nền nông nghiệp ở Lưỡng Hà đòi hỏi phải có hệ thống tưới tiêu và thoát nước tốt. Yêu cầu tưới tiêu khiến cho người Sumer, sau đó là fan Akkad, xây dựng những thành phố dọc từ sông Tigris, Euphrates và các chi lưu. Những con sông hỗ trợ thủy sản (được áp dụng làm cả thực phẩm cùng phân bón), lau sậy và đất sét (làm vật tư xây dựng). Với hệ thống tưới tiêu, nguồn hỗ trợ thực phẩm sinh sống Lưỡng Hà rất có thể so sánh cùng với với vùng thảo nguyên Canada.<31>
Các thung lũng sông Tigris với Euphrates chế tác thành phần phía phía đông bắc của Lưỡi liềm màu mỡ, bao hàm cả thung lũng sông Jordan cùng sông Nile. Tuy nhiên đất phù sa châu thổ phì nhiêu và bổ ích cho mùa màng, rất nhiều vùng giải pháp xa nước lại thô cằn và cần yếu ở được. Vì chưng vậy sự cải cách và phát triển của giao thông đường thủy rất đặc biệt đối với những người định cư ngơi nghỉ Lưỡng Hà. Người Lưỡng Hà đã tìm ra cách kiểm soát điều hành nước bằng đập cùng cống. Những người dân định cư thuở đầu đã biết áp dụng cày gỗ để triển khai tơi đất trước lúc gieo trồng lúa mạch, hành tây, nho, củ cải và táo. Họ cũng là giữa những người trước tiên làm ra bia và rượu vang. Tuy vậy các mẫu sông duy trì sự sinh sống nhưng chúng cũng tạo ra lũ lụt hay xuyên tàn phá các thành phố. Thời tiết Lưỡng Hà thất thường gây trở ngại và mất mùa cho nông dân; vày vậy phải tất cả thêm những nguồn thức ăn dự phòng như trườn và cừu. Theo thời gian, đất đai phần rất nam của Lưỡng Hà Sumer bị mặn hóa, dẫn đến việc suy tàn từ từ và quyền lực bị di chuyển lên Akkad sống phía bắc.
Khoa học tập kỹ thuật
Toán học
Toán học và công nghệ Lưỡng Hà dựa vào hệ đếm lục thập phân (cơ sở 60). Đây là xuất phát của cách sử dụng 60 giây một phút, 60 phút một giờ cùng 360 độ (60 × 6) một vòng tròn thời hiện đại. Kế hoạch Sumer được tính theo tuần có bảy ngày. ( chắc hẳn vậy )
Người Babylon hoàn toàn có thể đã biết sử dụng các quy tắc đo diện tích. Bọn họ tính chu vi mặt đường tròn bằng bố lần đường kính và ăn diện tích bằng 1 phần mười nhị bình phương của chu vi, điều này là đúng trong trường hợp mang π bằng 3. Thể tích của một hình trụ là tích của đáy với chiều cao, mặc dù nhiên, thể tích của sự việc hình nón hoặc hình chóp vuông được tính không đúng mực bằng độ cao nhân với cùng một nửa diện tích đáy. Ngoại trừ ra, bao gồm một phát hiện gần đây tìm được một phiến đấy sét áp dụng số π bởi 3 cùng 1/8.
Người Babylon cũng có đơn vị dặm Babylon, tương đương với 11km ngày nay. Đơn vị khoảng cách này ở đầu cuối được biến hóa thành đơn vị chức năng dặm thời gian, sử dụng để đo thời hạn theo hành trình dài của mặt trời.<32>
Thiên văn học
Từ thời Sumer, các tư tế đền thờ thường giải đoán các sự kiện xảy ra dựa theo vị trí của các thiên thể. Điều này liên tục đến thời Assyria, cùng với truyền thống phát hành limmu, danh mục các đợt nghỉ lễ vọng dựa theo địa chỉ hành tinh, từng năm.
Các phiến đất sét có niên đại tự thời Babylon cổ lưu lại việc áp dụng toán học vào thống kê giám sát sự phát triển thành thiên độ nhiều năm của ngày trong 1 năm mặt trời. Hàng cố kỷ quan sát của tín đồ Babylon về những hiện tượng thiên thể được ghi lại trong các bảng chữ chữ hình nêm được điện thoại tư vấn là "Enūma Anu Enlil". Văn bạn dạng thiên văn quan trọng lâu đời nhất cho tới lúc này là Phiến 63 của "Enūma Anu Enlil", phiến Venus của Ammi-Saduqa, liệt kê phần đông lần mọc đầu và cuối của Sao Kim trong vòng 21 năm với là bởi chứng sớm nhất của việc nhận thấy chu kì của một hành tinh. Thước trắc tinh hình chữ nhật cổ nhất tất cả từ thời Babylon k. 1100 TCN, goi là MUL. APIN, chứa các danh mục sao cùng chòm sao cũng tương tự các sơ đồ dự đoán mọc cơ hội rạng đông và điểm sáng của các hành tinh, độ lâu năm của buổi ngày được đo bằng đồng hồ thời trang nước, gnomon, bóng và nhuận. Văn phiên bản GU của Babylon thu xếp các ngôi sao 5 cánh thành "chuỗi" ở dọc các vòng xích vĩ để đo xích gớm độ hoặc khoảng chừng thời gian, cùng cũng bao hàm cả các ngôi sao sáng nằm sinh sống thiên đỉnh, phân bóc tách bằng các biệt lập về xích khiếp độ.<33><34>
Cung hoàng đạo là một phát minh của người Babylon thời cổ đại.<35> có nhiều văn phiên bản chữ hình nêm ghi chép về các quan ngay cạnh nhật thực nơi bắt đầu của fan Lưỡng Hà.
Đến thời Tân Babylon, trong những các ngành khoa học, thiên văn học và chiêm tinh học vẫn chiếm phần một vị trí danh giá trong làng mạc hội.<20> Thiên văn học Babylon là gốc rễ cho thiên văn học Hy Lạp cổ đại, thiên văn học cổ điển Ấn Độ, Sasan, Byzantine với Syria, thiên văn học Hồi giáo thời trung cổ, và thiên văn học ở Trung Á cùng Tây Âu.<20><33> vị đó, thiên văn học tập Tân Babylon rất có thể được xem là tiền thân thẳng của đa phần toán học và thiên văn học Hy Lạp cổ đại, cho lượt nó lại là chi phí thân lịch sử dân tộc của cuộc phương pháp mạng công nghệ châu Âu (phương Tây).<36>
Trong nỗ lực kỷ sản phẩm công nghệ 8 và 7 TCN, các nhà thiên văn học Babylon đã phát triển một phía tiếp cận mới so với thiên văn học. Họ bắt đầu nghiên cứu triết học về thực chất lý tưởng của ngoài hành tinh sơ khai với sử dụng súc tích nội tại trong khối hệ thống hành tinh dự kiến của họ. Đây là một trong đóng góp đặc trưng cho thiên văn học với triết học tập khoa học, một số học giả đang gọi phương pháp mới này là cuộc giải pháp mạng khoa học đầu tiên.<37> giải pháp tiếp cận mới này đối với thiên văn học sẽ được mừng đón và phát triển hơn nữa trong thiên văn học tập Hy Lạp cổ xưa và Hy Lạp hóa.
Đến thời Seleukos cùng Parthia, các ghi chép thiên văn bao gồm tính khoa học toàn diện.<20> Sự vạc triển cách thức dự đoán hoạt động của các hành tinh của người Babylon được xem là một giai đoạn quan trọng đặc biệt trong lịch sử thiên văn học.
Nhà thiên văn học tập Babylon độc nhất vô nhị được nghe biết là tín đồ ủng hộ mô hình nhật chổ chính giữa là Seleukos của Seleucia (sinh 190 TCN),<38><39><40> được nói đến trong những tác phẩm của Plutarch. Ông cho rằng Trái đất xoay quanh trục của chủ yếu nó, và xoay quanh Mặt trời. Theo Plutarch, Seleukos thậm chí đã chứng minh hệ thống nhật tâm, nhưng lại không rõ ông đã sử dụng những luận cứ nào.
Y học
Các văn bản lâu đời độc nhất vô nhị của Babylon (bằng tiếng Akkad) về y học bắt đầu từ triều đại Babylon đầu tiên trong nửa đầu thiên niên kỷ thứ hai TCN<41> mặc dù các đối kháng thuốc sớm nhất xuất hiện ở Sumer trong triều đại thứ bố của Ur.<42> mặc dù nhiên, văn phiên bản y học Babylon chi tiết nhất là Cẩm nang Chẩn đoán được viết do một ummânū, giỏi Đại học tập giả, Esagil-kin-apli của Borsippa, bên dưới triều đại của Adad-apla-iddina (1069–1046 TCN).
Cẩm nang Chẩn đoán đã trình làng các cách thức trị liệu và bệnh dịch lí, sử dụng cách thức kinh nghiệm, xúc tích và lý tính vào chẩn đoán, tiên lượng với điều trị. Văn phiên bản chứa một danh sách các triệu chứng y khoa với quan sát cụ thể theo gớm nghiệm, cùng với các quy tắc logic kết hợp các triệu bệnh quan sát được trên cơ thể bệnh nhân cùng với chẩn đoán với tiên lượng.
