Ngũ hồ thập lục quốc

This entry was posted on mon Mười 11, 2017, in lịch sử hào hùng phương Đông và tagged hồ nước Bạch Thảo, ngoại tộc dày xéo ách thống trị Trung Quốc, ngũ hồ thập lục quốc, tây tấn. Bookmark the permalink.Bình luận về bài viết này

Hồ Bạch Thảo

Thời Tây Tấn <265-316>, triều Tấn thống độc nhất vô nhị Trung Quốc, đóng đô trên Lạc Dương ; Ngũ Hồ cư ngụ tại phía bắc cùng tây biên thuỳ, đối với vương triều Tấn, địa điểm ở thế bao vây nửa bên trên. Do Tấn triều hủ bại, quan liêu lại biển thủ tàn độc, gây cuộc nội loạn 8 Vương tranh nhau xâu xé  ; thừa thời điểm 5 dân tộc bản địa Hồ rộn rịp khởi binh, sử gọi là Ngũ hồ Loạn Hoa, mở đầu cho thời đại láo loạn mệnh danh Ngũ hồ Thập Lục Quốc.

Bạn đang xem: Ngũ hồ thập lục quốc

Ngũ hồ Thập Lục Quốc mở đầu năm 304, khi giữ Uyên ra đời nước Hán Triệu, Lý Hùng lập nước Thành Hán ; rồi hoàn thành năm 439 dịp nước Bắc Nguỵ diệt Bắc Lương. Phạm vi phía bắc lên đến vùng sa mạc Hoa Bắc, phía nam đến lưu vực sông Hoài tỉnh giấc Hà Nam, phía đông mang lại Liêu Đông, phía tây đến Tứ Xuyên cùng Tây Vức. Nhiều dân tộc bản địa vào làm chủ Trung Quốc ; đa số có : Hung Nô, Yết, Tiên Ty, Đê ; gọi phổ biến là Ngũ Hồ. Vào phạm vi nêu trên, rất nhiều ngoại tộc này đồng thời hoặc liên tục lập ra các quốc gia ; kế tiếp nhân Sử gia Thôi Hồng thời Bắc Nguỵ tích lũy sử liệu, chọn 16 nước vượt trội soạn cuốn sách Thập Lục Quốc Xuân Thu, nên bạn đời sau call là 安祿山安祿山. 16 nước (5 Lương, 4 Yên, 3 Tần, 2 Triệu, 1 Thành Hán, 1 hồ Hạ) gồm : Thành Hán, tiền Triệu, Hậu Triệu, tiền Lương, chi phí Yên, chi phí Tần, Hậu Yên, Hậu Tần, Tây Tần, Hậu Lương, nam Lương, Tây Lương, Bắc Lương, nam Yên, Bắc Yên, cùng Hồ Hạ. Nay bắt lược mỗi nước như sau :

1. Thành Hán, bởi vì Lý Hùng người dân tộc Đê mở nước năm 304. Dân tộc Đê từ bỏ thời Tần đến thời Tấn phân bố tại những tỉnh Cam Túc, Thiểm Tây, Tứ Xuyên ; ngoại trừ Thành Hán ra, các vua chi phí Tần, Hậu Lương rất nhiều thuộc loại tộc Đê. Nước Thành Hán bàn cứ trên vùng Tứ Xuyên, và 1 phần Vân Nam, Quí Châu ; định đô tại Thành Đô, mất do nhà đông Tấn năm 347.

2. Tiền Triệu, vì Lưu Uyên fan gốc Hung Nô sáng nghiệp năm 304 ; khu vực thống trị tại những tỉnh Hà Bắc, sơn Tây, Thiểm Tây, Cam Túc, Hà Nam hiện nay nay. Bấy giờ đơn vị Tấn năm quang quẻ Hy trước tiên <306>, vua Huệ Đế mất, bốn Mã Sí kế vị, niên hiệu Vĩnh Gia ; lưu lại Uyên sai đàn Thạch Lặc sở hữu binh thôn tính phương nam, mấy lần đánh phá quân Tấn, thế lực Tiền Triệu càng thêm hùng mạnh. Năm 311, thời lưu giữ Thông nối ngôi, lại sai đàn Thạch Lặc có quân tiến công Tấn, khử 10 vạn quân Tấn trên Bình Thành , rồi tấn công vào kinh kì Lạc Dương, bắt vua Hoài Đế ; làm thịt Vương, Công, sĩ, dân rộng 2 vạn người ; sử call là “ Vĩnh Gia chi loạn ”. Sau loạn này, tập đoàn lớn thống trị nhà Tấn di cư xuống phương nam, đóng đô tại phái nam Kinh, kiến lập nhà Đông Tấn. Tiền Triệu truyền qua 4 đời vua, năm 329 bị Hậu Triệu Thạch Lặc diệt.

3. Hậu Triệu do Thạch Lặc, người dân tộc bản địa Yết, sáng sủa nghiệp năm 319. Dân tộc Yết tồn tại không lâu trong lịch sử vẻ vang Trung Quốc ; nó là 1 trong những chi nhánh của Hung Nô, ở đầu cuối lớn mạnh, phá hủy Hung Nô. Thạch Lặc xuất thân là thuộc hạ nhà tiền Triệu, năm 319 trường đoản cú xưng là Triệu Vương, năm 329 phá hủy Tiền Triệu. Thời rất thịnh chiếm cứ vùng đất thuộc các tỉnh Hà Bắc, tô Đông, Thiểm Tây, Giang Tô, An Huy, Cam Túc, hồ nước Bắc, Liêu Ninh ; lập đô trên Tương Quốc rồi dời mang lại Nghiệp . Năm 351 bị lan truyền Nguỵ diệt.

4. Tiền Lương : sau loạn chén Vương <291-306> Lương vương Trương Quỹ tiếp tục giữ lãnh thổ, rồi truyền cho nhỏ cháu. Tuy chịu đựng phong do nhà Đông Tấn, nhưng 2 bên xa bí quyết đến hàng chục ngàn dặm, nên thực chất là chính quyền cát cứ. Chi phí Lương thống trị quanh vùng thuộc các tỉnh Cam Túc, Ninh Hạ, Tân Cương ; định đô tại Cô Tang thuộc Cam Túc. Năm 376 bị Thiên vương vãi Phù Kiên nhà Tiền Tần có 13 vạn quân kỵ, bộ tấn công, tiền Lương khử vong.

5. Tiền Yên do chiêu mộ Dung Hoàng Quang bạn Tiên Ty sáng nghiệp năm 337. Tiên Ty xuất phát từ bộ tộc Đông Hồ, phân bổ tại cao nguyên Mông Cổ, phía bắc Trung Quốc. Thời Tần Hán bị Hung Nô Mạo Đồn tiến công bại, bèn chia làm 2 bộ phận rút lui đóng góp tại các núi Ô Hoàn với Tiên Ty, rồi rước tên núi thành tên cỗ tộc. Nước Tiền yên ổn thống trị khoanh vùng Hà Nam, Hà Bắc, đánh Đông, sơn Tây, Thiểm Tây, Cam Túc, Liêu Ninh, An Huy, Giang Tô. Định đô tại Long Thành nằm trong tỉnh Liêu Ninh, rồi dời đến Nghiệp trên Hà Bắc ; năm 370 bị diệt vì chưng Tiền Tần Phù Kiên.

6. Tiền Tần do Phù Kiện, dân tộc Đê, sáng nghiệp năm 351 ; giai cấp vùng đất rộng lớn phía bắc sông Dương Tử gồm các tỉnh Hà Bắc, Hà Nam, tô Đông, tô Tây, Thiểm Tây, Cam Túc, Ninh Hạ, Liêu Ninh, An Huy, Giang Tô, Tứ Xuyên, Quí Châu, hồ nước Bắc ; định đô tại Trường An . Đến đời rứa tổ Phù Kiên, mở sở hữu phương nam đối đầu với công ty Đông Tấn ; năm 383 giao chiến trên trận Phì Thuỷ <đông nam thị xã Thọ, tỉnh giấc An Huy>, bị thảm bại. Vào trận này 8 vạn quân Đông Tấn vì Tạ An chỉ huy, đã chiến thắng hơn 80 vạn quân tiền Tần vị Phù Kiên đích thân chỉ huy. Năm 385, Phù Kiên bị Diêu Trướng giết, tiền Tần diệt ; Diêu Trướng lập đề nghị nhà Hậu Tần.

7. Hậu Yên do tế bào Dung Thuỳ, dân tộc Tiên Ty, sáng nghiệp năm 384 ; định đô trên Trung đánh <Định Châu, Hà Bắc>, thống trị quanh vùng thuộc những tỉnh Liêu Ninh, Hà Bắc, tô Đông, sơn Tây, Hà Nam. Bị Bắc Yên khử năm 407.

8.

Xem thêm: Phim Biên Niên Sử Narnia 1 (2005), Biên Niên Sử Narnia

 Hậu Tần : sau thời điểm Phù Kiên đại bại tại trận Phì Thuỷ trở về đế kinh Trường An. Một quí tộc thuộc cỗ tộc Khương 2 tên Diêu Trướng xưng Vương tại Bắc Địa  ; năm 385 giết thịt Phù Kiên, chiếm phần kinh đô trường An rồi định đô tại nơi này ; quốc hiệu là Đại Tần, sử gọi là Hậu Tần. Quanh vùng thống trị gồm các tỉnh Thiểm Tây, Cam Túc, Hà Nam. Truyền cho đời Diêu Hoằng, năm 417 bị tướng bên Đông Tấn là lưu giữ Dụ diệt.

-9. Tây Tần do khuất Phục Quốc Nhân, fan Tiên Ty, sáng sủa nghiệp năm 385. Quốc Nhân nguyên là Trấn Tây tướng quân, dưới quyền Phù Kiên. Sau khoản thời gian Phù Kiên bại trận tại Phì Thuỷ, bèn từ chủ mèo cứ, định đô trên Kim Thành , thống trị phía đông Cam Túc. Đến đời tắt thở Phục chiêu mộ Mạt kế vị, thoái lui về nam An bị quân nước Hạ vây, mộ Mạt ra hàng, nước bị khử năm 431.

10. Hậu Lương do Lữ Quang fan Đê dựng nước năm 386. Lữ quang là tướng lãnh nhà Tây Tấn, từng lập công phệ tại Tây Vức. Sau trận Phì Thuỷ, Phù Kiên bị giết ; Lữ quang đãng vào chỉ chiếm Lương Châu, tùy chỉnh Hậu Lương đóng góp đô tại Cô Tang . Thống trị vùng Tân Cương, Cam Túc. Đến đời lắp thêm 4, Lữ Long thay suy ; lại bị các nước phái nam Lương, Bắc Lương, Hậu Tần tiếp tục xâm bức ; Lữ Long bèn hàng đơn vị Hậu Tần, nước mất năm 403.

11. Nam Lương do ngây ngô Phát Ô Cô tín đồ Tiên Ty sáng nghiệp năm 397 ; định đô trên Cô Tang , kẻ thống trị vùng đất Cam Túc, Tân Cương. Năm 414 hàng công ty Tây Tần, nước bị diệt.

12. Tây Lương do Lý Cảo dân tộc bản địa Hán quý phái nghiệp năm 400 ; định đô trên Đôn Hoàng, ách thống trị phía phái mạnh Cam Túc. Đến đời cháu là Lý Tuân bị nước Bắc Lương diệt năm 421.

13. Bắc Lương do Mông Tốn dân tộc Hung Nô sáng sủa nghiệp năm 397; định đô trên Trường Dịch . Thống trị vùng Cam Túc, Tân Cương; năm 439 bị Bắc Nguỵ diệt.

14. Nam Yên do mộ Dung Đức dân tộc Tiên Ty sáng nghiệp năm 398 ; định đô tại Quảng cầm cố . ách thống trị vùng tô Đông, Hà Nam. Năm 405 chiêu tập Dung Đức mất, con người anh là mộ Dung rất nối ngôi. Năm 409 lưu giữ Dụ tướng nhà Đông Tấn bắc phạt; bắt được siêu đem giết, nước Nam yên bị diệt.

15. Bắc Yên do mộ Dung Cao Vân dân tộc bản địa Tiên Ty giành chính quyền Từ Hậu yên ổn năm 407, định đô trên Hoà Long . Thống trị khu vực Hà Bắc, Liêu Ninh ; năm 436 bị Bắc Nguỵ đánh, cầm cố không phản kháng nổi nên vua tôi chạy trốn sang trọng Cao Ly, nước Bắc lặng mất.

16. Hồ Hạ do Hách Liên Bột Bột dân tộc Hung Nô sáng nghiệp năm 407, định đô trên Thống Vạn  ; ngự trị vùng Thiểm Tây, Cam Túc, Nội Mông Cổ. Đến đời bé Hách Liên Xương bị Bắc Nguỵ đuổi xuống Thượng Bang phương nam, rồi mang đến năm 428 Bắc Nguỵ bao vây Thượng Bang, Liên Xương bị bắt. Riêng em là Hách Liên Định chạy mang lại Bình Lương , từ bỏ xưng là hoàng đế nước Hạ, bị đất nước thổ nhĩ kỳ Cốc Hồn 3bắt năm 439 rồi trao mang đến Bắc Nguỵ