Man di mọi rợ
Nguồn gốc của “man”
Về tự man điệu trong câu thơ Khèn lên man điệu thiếu nữ e ấp (Tây Tiến, quang Dũng), sách Ngữ văn 12 (tập 1) chú thích: “Ở đây chỉ điệu nhạc, điệu múa của dân tộc thiểu số sinh hoạt miền núi” (tr.88). Nhưng vì chưng sao “man” lại chỉ “dân tộc thiểu số làm việc miền núi”?
Man là một trong từ cội Hán. Tín đồ Hán thời cổ điển xem bản thân là trung tâm, là dân tộc có sang trọng lễ giáo, còn tư phía xung quanh họ là mọi “mọi, rợ” mông muội, không có luật pháp. Phía Bắc là rợ “Địch”, phía nam là rợ “Man”, phía Tây là rợ “Nhung”, phía Đông là rợ “Di”. Man di Nhung Địch là cách gọi đầy coi thường miệt của bạn Hán so với các dân tộc bản địa khác phía bên ngoài họ.
Bạn đang xem: Man di mọi rợ
Man (cùng vươn lên là âm mán) đi vào tiếng Việt, kết phù hợp với di trong các tổ vừa lòng man di, man di phần lớn rợ, được dùng để chỉ những dân tộc thiểu số với ý miệt thị. Các phương pháp dùng trên hiện thời không còn phổ biến. Cơ mà hiện nay, biện pháp gọi tên sản vật dụng của người dân tộc bản địa thiểu số theo kiểu kết hợp với yếu tố mán, mọi, tộc (như lợn mán, heo mọi, gà tộc) với sắc đẹp thái phản bội cảm vẫn được dùng rộng rãi. Đây là điều cần lên án, các loại bỏ!
Từ nghĩa danh từ, man chuyển nhiều loại để với nghĩa tính từ bỏ “ở tâm lý tự nhiên, không văn minh”, như trong man dại, man rợ, dã man… ngay sát đây, man rợ lại được sử dụng với tình nghĩa thái nhấn mạnh trạng thái không còn mức, tột cùng, như trong giải pháp nói rất đẹp dã man, ngon dã man… “Thành ngữ hiện nay đại” dã man con ngan thì chủ yếu sắc thái bông đùa.
Trong giờ đồng hồ Việt còn một số hình vị man cội Hán khác. Man với tức thị “mười nghìn” (như vào một man, cơ man) bắt nguồn từ chữ vạn (vạn ~ man cũng giống như vạn ~ muôn, vãn ~ muộn).
Xem thêm: Các Tầng Lớp Xã Hội Chính Ở Thời Cổ Đại Phương Đông Bao Gồm Những Tầng Lớp Nào?
Man vào man trá, khai man khởi nguồn từ chữ man (bộ ngôn - lời nói) nghĩa là “nói dối”.
Trong trường đoản cú man mác, man bắt đầu từ chữ man (bộ thủy - nước) nghĩa là “dáng nước mênh mông”.
Vậy còn miên man? Đây là từ gốc Hán, nghĩa nơi bắt đầu là “tiếng chim líu lo, giờ đồng hồ nọ dính tiếng kia”. Từ bỏ đó bắt đầu phái sinh nghĩa “tiếp nối không dứt, hết cái này đến mẫu kia, hết chuyện này tới chuyện nọ” .
