Khơ me đỏ và trung quốc
tháng 11/2018 vừa qua, Tòa Án quốc tế xét xử tội vạ tại Cam Bốt lần trước tiên khép một trong những cựu chỉ huy Khmer Đỏ vào tội diệt chủng, cản lại hai xã hội người Việt và bạn Chăm ở Cam Bốt. Nhì cựu chỉ huy Khieu Samphan, chủ tịch nước Campuchia Dân công ty và Nuon Chea, nhân đồ dùng số 2, nhà tư tưởng của cơ chế Khmer Đỏ, cũng bị khép tội tình « chống nhân loại » vào một phiên tòa xét xử hồi 2014. Vai trò cụ thể của Bắc Kinh trong số tội ác khủng khiếp chống lại tín đồ dân Cam Bốt, và những sắc tộc khác, khiến cho ít duy nhất 2 triệu người thiệt mạng (vì bị hành quyết, bị hãm hiếp, tra tấn, bỏ đói, căn bệnh tật, kiệt sức…) vẫn còn đấy là một vụ việc còn nhằm ngỏ. tuyetdenbatngo.com xin chuyển mang đến quý thính fan hâm mộ những ghi nhận, phân tích của một số trong những nhà quan tiếp giáp về dòng phần khuất tối ấy của giai đoạn lịch sử hào hùng phức tạp này.
***
Khách phượt Trung Quốc nổi giận
Nhà báo Mỹ Dan Levin, trong một nội dung bài viết trên thủ đô new york Times có tựa đề « Trung Quốc bị ăn năn thúc phải đương đầu với lịch sử hào hùng của bao gồm họ » (1), đề cập lại mẩu truyện về một tín đồ hướng dẫn du lịch, lúc đưa du khách tham quan những phòng học, chỗ từng được sử dụng làm chống tra tấn (thuộc bảo tàng tội ác diệt chủng Tuol Sleng), hà thành Phnom Penh, vẫn đặt câu hỏi : trong số quý vị, tất cả ai cho từ china ? không ai đáp lời, hướng dẫn viên có vẻ dễ chịu hẳn ra. Anh thuật lại với khác nước ngoài về vai trò chủ đạo của trung quốc trong cuộc khử chủng trên Cam Bốt, khởi sự từ năm 1975.
Giải đáp về vì sao vì sao anh hỏi tất cả người trung hoa hay không. Chỉ dẫn viên cho biết : vày mỗi lần nói về việc china đã thúc đẩy chính sách Pol Pot thảm sát dân chúng, du khách Trung Quốc hay nổi giận. Họ khẳng định đó là điều đơm đặt và nhấn mạnh vấn đề là bây chừ Trung Quốc và Cam Bốt là bạn, không nên nói đến quá khứ.
Bắc ghê biện minh và bớt nhẹ
Về mặt chủ yếu thức, theo rất nhiều nhà quan sát, đơn vị nước Trung Quốc rõ ràng có một chính sách kiểm duyệt lịch sử vẻ vang ngay trong những trường học. Sách giáo khoa về lịch sử dân tộc tránh kể tới thời kỳ Khmer Đỏ, đề cập cả cuộc chiến tranh biên giới 1979 bởi Đặng tè Bình phát động chống vn và nhằm cứu cơ chế Pol Pot cũng ko được đề cập tới. Chế độ kiểm duyệt lịch sử vẻ vang khiến phần nhiều giới sinh viên đại học ở trung hoa ngày nay đa số không biết những gì về cả hai sự khiếu nại này, chưa nói đến việc trung hoa hậu thuẫn chính sách Khmer Đỏ.
Bạn đang xem: Khơ me đỏ và trung quốc
Phát ngôn viên cỗ Ngoại Giao china năm 2009, vào thời gian Tòa Án quốc tế xét xử những tội ác của Khmer Đỏ vừa mở màn phiên đầu tiên, sẽ thừa nhận mối quan hệ hữu nghị thân « Nhà Nước Cam Bốt Dân Chủ », tên thường gọi chính thức của chế độ Khmer Đỏ, và đồng thời lý giải chính quyền Khmer Đỏ vào thời đặc điểm này có đại diện thay mặt hợp pháp tại cấu kết Quốc, và tất cả quan hệ với không chỉ là Bắc Kinh, cơ mà hơn 70 quốc gia. Theo thay mặt bộ ngoại Giao Trung Quốc, vụ án tội vạ Khmer Đỏ trọn vẹn là chuyện nội bộ của Cam Bốt.
Chính quyền Cam Bốt : Từ « lên án » đến « tảng lờ »
Một thập kỉ sau khi cơ chế Khmer Đỏ sụp đổ, thủ tướng mạo Hun Sen từng viết trong một tiểu luận rằng « Trung Quốc là căn nguyên của tất cả những lỗi lầm (của Khmer Đỏ) nghỉ ngơi Campuchia » (2). Ví dụ là trong cả sau khi chính sách Pol Pot sụp đổ vào thời điểm năm 1979, trung hoa vẫn thường xuyên yểm trợ mang đến tàn quân Pol Pot, cho đến đến đầu trong thời điểm 1990, và mỗi năm chi hàng trăm triệu USD nhằm chống lại Phnom Penh.
Tuy nhiên, ông Hun Sen sau này đã hoàn toàn biến hóa lập trường. Vào lời kể vừa qua của Hun Sen về sự việc sụp đổ của Pol Pot trong một bộ phim truyền hình tài liệu được chiếu trên truyền hình Campuchia đầu năm 2018, kế tiếp được phổ cập trên mạng, không có bất cứ một tự nào nói về Trung Quốc.
Bắc kinh hậu thuẫn cho cơ chế Pol Pot ra làm sao ?
Theo nhà nghiên cứu Andrew Mertha, giáo sư đh Mỹ Cornel « không tất cả sự giúp sức của Trung Quốc, chế độ Khmer Đỏ quan yếu tồn tại 1 tuần lễ ». Bắc Kinh hỗ trợ ít tốt nhất 90% viện trợ quốc tế cho chính sách Pol Pot, tự hàng yêu cầu phẩm, cho đến máy móc xây dựng, trang bị từ xe cộ tăng, đến phi cơ cùng pháo các loại (3), cũng như cung ứng xây dựng nhiều xí nghiệp sản xuất vũ khí, cảng biển lớn và kể cả sân bay.
Nhà nghiên cứu và phân tích Andrew Mertha, tác giả một cuốn sách đơn lẻ về vai trò của trung hoa với cơ chế Khmer Đỏ sở hữu tựa đề « Các chiến hữu : Sự giúp sức của trung hoa với Khmer Đỏ 1975-1979 » nhấn mạnh vấn đề đến việc china có quan tiền hệ rất là mật thiết với cơ chế Khmer Đỏ, vì Bắc tởm coi chế độ này là 1 trong những chỗ dựa chủ yếu để nhốt Hà Nội, mà trung hoa gọi là « tiểu bá » và xem như là chư hầu của Liên Xô.
Năm 2010, đại sứ trung quốc tại Cam Bốt thời đó, ông Trương Kim Phong (Zhang Jinfeng), trong một tuyên bố thừa nhận hiếm hoi từ phía Bắc Kinh, đã xác định Trung Quốc chỉ viện trợ không trả lại cho Khmer Đỏ hoa màu và một trong những dụng cụ nntt như cuốc xẻng, nhưng bác bỏ mọi contact về thiết yếu trị giữa phía 2 bên (1).
Đầu năm 2012, trong lời khai trên Tòa Án quốc tế ECCC, nhân đồ dùng số hai của Khmer Đỏ Nuon Chea, tuy thừa nhận trung quốc viện trợ khí giới hạng nhẹ, nhu cầu phẩm, nhưng lại đã nhấn rất mạnh tay vào « tính hóa học vô điều kiện » trong các viện trợ từ bỏ Trung Quốc. Lời khai của Nuon Chea cũng trùng với rất nhiều tuyên bố chính thức của Trung Quốc.
Tuy nhiên, những thừa nhận về mọt quan hệ trung hoa – Cam Bốt hữu nghị cùng « vô tư » của Bắc kinh bị ông Youk Chhang (người thoát ra khỏi nạn diệt chủng với hiện là giám đốc một trung tâm tư nguyện vọng liệu về cơ chế Khmer Đỏ sống Cam Bốt) bác bỏ trả toàn. Nhân chứng sống này cho thấy thêm các rứa vấn trung hoa đã xuất hiện khắp chỗ trong thời kỳ Khmer Đỏ, và hợp tác với toàn bộ các cấp chính quyền của chế độ đồng đội cộng sản này (4) (có thể đã tất cả đến hàng ngàn cố vấn quân sự, thay vấn kỹ thuật, chuyên viên Trung Quốc mang lại Cam Bốt góp Khmer Đỏ).
Trong một khảo sát công phu không giống (5), chuyên viên về bao gồm trị với luật nước ngoài John Ciorciari, Đại học Michigan, chỉ ra rằng là có không ít bằng chứng cho thấy Bắc Kinh vẫn «hỗ trợ to lớn về vật chất với kỹ thuật » mang đến Khmer Đỏ, như vậy có thể nói Trung Quốc đóng vai trò là « kẻ đồng lõa » với nhiều tội ác tàn ác của cơ quan ban ngành Pol Pot. Đặc biệt trong giai đoạn sau thời điểm Đặng tè Bình lên chũm quyền đầu xuân năm mới 1978, sẵn sàng gật đầu đồng ý các chính sách cực đoan ở trong nhà Nước Cam Bốt Dân công ty (cho dù có bị mất mặt trên trường quốc tế), vào bối phong cảnh hệ giữa Bắc ghê với hà thành – hai đồng minh cộng sản cũ - đang ngày 1 tồi tệ rộng (6).
Bắc Kinh thảm bại một trận đánh, nhưng win cả trận chiến ?
Các hậu thuẫn của china dành cho chế độ Khmer Đỏ là 1 trong hiện thực kế hoạch sử, nhưng mà Bắc kinh cũng ưng thuận phần nào, mặc dù thế hậu thuẫn đến mức nào là điều cho tới thời điểm bây giờ còn gây nhiều tranh cãi. Trở về hiện tại, có thể rút ra dấn xét chung gì về giai đoạn lịch sử bi thiết và ngang trái này ? (7)
Nhà phân tích Ấn Độ Nayan Chanda, cũng là 1 trong những nhà báo cuộc chiến tranh kỳ cựu, xuất hiện tại khu vực và hiểu ra về giai đoạn lịch sử này, gồm một nội dung bài viết mới đây sở hữu tựa đề « Xét lại cuộc xâm chiếm Cam Bốt của Việt Nam » (8), nêu ra một đánh giá cô đúc như sau : « Cuối năm 1977, Việt Nam nhận ra Trung Quốc là quân địch truyền kiếp và kết luận rằng Bắc Kinh sẽ mượn tay Khmer Đỏ hung hãn để nghiền nát việt nam từ phía biên cương Tây Nam. Thành phố hà nội cho rằng đánh đậy đầu là 1 trong những lựa chọn khôn ngoan nhất ». Cuộc tấn công vũ bão sẽ làm chế độ Khmer Đỏ sụp đổ, mặc dù vậy « chiến lược phản công kiên nhẫn của Trung Quốc » đang làm vn tuy win trên chiến trường, nhưng thua cả một cuộc chiến. Vào dịp thế giới tưởng ghi nhớ 40 năm ngày lật đổ chế độ Khmer Đỏ được trung hoa hậu thuẫn, cũng nên nhắc đến « những quyết sách tàn nhẫn, kiên định, bền bỉ » của Bắc Kinh, rốt cục họ « vẫn biến một đại bại thành chiến thắng ».
Xem thêm: Du Lịch Quy Nhơn: Cẩm Nang Du Lịch Quy Nhơn Tự Túc 2022 Cực Kì Chi Tiết
Rõ ràng là trung hoa đã thua trong số can thiệp nhằm mục đích hậu thuẫn Khmer Đỏ trong số những năm 1970 - 1980. Cơ chế khát huyết Khmer Đỏ mà Bắc gớm ủng hộ đã vĩnh viễn không thể nữa. Tuy nhiên nhìn về dài hạn, trong 20 năm quay lại đây, tác động của Trung nước nhà tăng trên Cam Bốt. Ảnh hưởng khủng đến nỗi mà chính quyền Cam Bốt bây giờ dường như không còn dám nói tới liên minh « tội ác » thân Bắc Kinh và Khmer Đỏ, thì phải chăng nói theo một cách khác Trung Quốc đang giành thành công trong toàn bộ cuộc chiến mở rộng tác động trên bán hòn đảo Đông Dương, như đúc rút trên đây của phòng nghiên cứu giúp Ắn Độ ?
Tuy nhiên, nói đến cái call là « thắng lợi » của china cũng chẳng thể không nói đến những ủng hộ của tương đối nhiều nước phương Tây, mở màn là Hoa Kỳ, đối với Trung Quốc trong các chuyển động hậu thuẫn Khmer Đỏ, làm cho lực lượng này liên tiếp có được cái ghế tại kết hợp Quốc cho đến đầu thập niên 1990. Với một vấn đề khác cũng không thể làm lơ là thể hiện thái độ ủng hộ của khối ASEAN vào thời khắc đó đối với phương Tây cùng Trung Quốc, hậu thuẫn Khmer Đỏ sau khi cơ chế này sụp đổ, nhằm mục đích ngăn chặn nguy hại bành trướng của nước vn cộng sản tại vùng lục địa Đông nam Á (9).
Ghi chú
3. Andrew Mertha là tác giả cuốn « Brothers in Arms: Chinese Aid to the Khmer Rouge, 1975-1979 », Cornell Univ. Press, 2014.
5. Bài bác « China và the Pol Pot Regime » trong tạp chí Cold War History, tập 14, No. 2.
6. Theo nhà nghiên cứu và phân tích Ciorciarti, report của một giới chức cao cấp Trung Quốc cho biết có thể Bắc Kinh đã ủng hộ dịp thanh trừng 100.000 fan bị coi là lực lượng « thân Việt », tức « bội nghịch », bao gồm cán cỗ và dân cư miền Đông Cam Bốt vào mùa xuân năm 1978. Đây hoàn toàn có thể là lần thanh trừng tàn bạo nhất thời Khmer Đỏ.
7. Giới chuyên viên cũng để ý đến một khảo cứu vãn khác « Why Vietnam Invaded Cambodia: Political Culture & the Causes of War » của sử gia, nhà bao gồm trị họcStephen Morris (năm 1999, 336 trang). Cuốn sách tìm phương pháp soi tỏ những quan hệ phức tạp giữa đảng cùng Sản vn với các lực lượng cùng sản Cam Bốt, trong những số đó có Khmer Đỏ, vốn thuộc xuất thân từ cái nôi bình thường đảng cùng Sản Đông Dương, do người việt nam lãnh đạo. Các quan hệ càng trở nên phức tạp bội phần trên dòng nền khoác cảm, ngờ vực lâu lăm của dân Cam Bốt với những người láng giềng phía đông, trong bối cảnh đấm đá bạo lực - chiến tranh tàn khốc, cũng tương tự xung đột nhiên giằng xé vào nội bộ trái đất cộng sản, đặc biệt là thế tuyên chiến và cạnh tranh giữa Liên Xô và Trung Quốc.
