Đường nguyễn ánh
Bạn đang xem: Đường nguyễn ánh
Có một sự thực rằng Nguyễn Ánh – Gia Long là một trong những nhân vật rất là phức tạp với rất khó để rtuyetdenbatngo.comvituyetdenbatngo.comws một biện pháp hoàn chỉnh, trọn vẹn để đi tới một cách nhìn thống nhất. Sự tinh vi này cũng giống như bối cảnh lịch sử hào hùng mà chủ yếu nhân đồ này ra đời, và xả thân vào con đường vận động chính trị. Nguyễn Ánh sinh ra trong thời kỳ Trịnh – Nguyễn phân tranh, nước Đại Việt vẫn còn đó chưa thống nhất. Khi ông vừa mập lên thì lại chạm chán bao biến hóa cố lớn: 4 tuổi, thân phụ bị quyền thần ngoại mê thích Trương Phúc Loan bắt giam và chết trong ngục tù tối; 9 tuổi, Tây đánh khởi nghĩa có tác dụng lung lay cơ nghiệp của tổ tiên; 13 tuổi, tổ chức chính quyền chúa Nguyễn bị quân đội chúa Trịnh liên minh cùng quân Tây Sơn tiến công kẹp từ nhị mặt, khiến ông cùng 4 bằng hữu trong công ty thtuyetdenbatngo.como chúa Nguyễn Phúc Thuần chạy vào Quảng phái mạnh rồi vượt biển lớn vào Gia Định. Từ bỏ đây, cho dù đang nhỏ dại tuổi nhưng ông đã bắt buộc trải qua những năm tháng rất là khốn cùng và nguy hiểm.
Bản thân Nguyễn Ánh chỉ là con thứ (thứ 3) của vương vãi tử Nguyễn Phúc Luân, chắc rằng ông chưa khi nào nghĩ mình sẽ làm vua lập đề nghị một triều đại lớn của khu đất nước, giả dụ như không gặp phải những dịch chuyển chính trị to con đó. Nhưng vị mang vào mình dòng máu của các chúa Nguyễn sống Đàng Trong, cần dù vẫn ở tuổi học tập tuổi chơi, ông đã đề xuất gánh trên vai cơ đồ với sự nghiệp của tổ tiên, nhằm rồi chính trong trả cảnh chặt chẽ đó đã trở thành ông trở thành vị vua sáng lập đề xuất một triều đại.
Quay trở lại với việc khuyến nghị đặt thương hiệu đường sở hữu tên Vua Gia Long trên Huế, trên cuộc tọa đàm khoa học có khá nhiều nhà nghiên cứu và phân tích văn hóa, lịch sử dân tộc ở vào và bên cạnh nước gởi tham luận tham gia góp sức ý kiến. Hình như còn có nhiều Factuyetdenbatngo.combooktuyetdenbatngo.comr khét tiếng đăng cài đặt status cỗ vũ việc đánh giá lại Vua Gia Long và ủng hộ vấn đề đặt thương hiệu đường. Tựu trung gồm 5 ý lớn, nêu nhảy công tích của Vua Gia Long. Tuy vậy thtuyetdenbatngo.como bọn chúng tôi, việc gắn đến nhà vua với phần lớn công trạng này còn có chỗ chưa thỏa đáng. Cửa hàng chúng tôi xin trao đổi rõ ràng như sau:
Nước ta núm kỷ 16 bị tạo thành Nam Triều với Bắc Triều cùng với hai chính quyền Lê Mạc đối địch. Tới rứa kỷ 17 lại bị chia làm 2 miền Đàng Trong với Đàng kế bên (1666) với hai chính quyền Trịnh – Nguyễn đối địch. Tính đến năm 1789 sau thời điểm đánh bại Mãn Thanh, Vua quang Trung là vị hoàng đế duy nhất nạm quyền quản lý điều hành chính thống tại vn do trước đó trung ương Hoàng đế Nguyễn Nhạc đã bỏ đế hiệu, còn Vua Lê Chiêu Thống nhà Lê sẽ lưu vong sang nhà Thanh. Nhờ thành công trước quân Xiêm với quân Thanh mà uy tín của hoàng đế Quang Trung trong lòng sĩ dân bấy giờ càng ngày cao, đồng thời lại được chủ yếu triều Thanh sắc phong làm cho An nam quốc vương vãi (thay nắm địa vị ở trong phòng Lê) bắt buộc tính bao gồm thống lại cao hơn lúc nào hết. Nhưng việc thống nhất non sông vẫn không được thực hiện bởi Nguyễn Ánh sẽ hùng cứ Gia Định (dù không xưng đế) và ngày càng lấn ra Diên Khang với Bình Thuận. Bởi vì vậy sẽ không sai lúc nói Vua Gia Long là fan thống nhất quốc gia sau khi ông thành lập triều Nguyễn. Nhưng nên nhớ rằng việc làm chủ toàn nước Việt to lớn từ Bắc chí Nam, Vua Gia Long kế thừa tương đối nhiều từ các thành tựu nhưng Vua quang Trung đã làm cho được trường đoản cú trước đó: “Vua quang đãng Trung trồng cây, Vua Gia Long hái quả”. Còn câu hỏi mở mang cương vực thì lại là công của những chúa Nguyễn chứ không hẳn của Vua Gia Long, nhưng mà ngược lại, chính Vua Gia Long đã làm mất đi lãnh thổ của Tổ quốc, làm cho diện tích tổ quốc thu thuôn lại không ít so với trước đó.
Với câu hỏi lập ra một triều đại mới, thì ổn định mọi việc là vấn đề phải làm cho trước nhất. Tuy nhiên điều đáng để ý là trong vtuyetdenbatngo.como 18 năm Vua Gia Long cai quản đất nước, về chính trị: tất cả tới hơn 90 cuộc khởi nghĩa nổ ra với tương đối nhiều lý do khác nhau trong đó có nguyên nhân do chế độ thuế khóa với lao dịch nặng nề nề. Bởi vì việc tăng thuế cao hơn nữa thời Tây đánh nên tín đồ dân vn rất bất bình, tạo nên nhiều cuộc khởi nghĩa hạn chế lại triều đình lúc bấy giờ. Về ghê tế: Vua Gia Long không suy xét thương mại yêu cầu ngoại mến thời Gia Long bị thu hẹp rất nhiều so với thời Tây Sơn. Những nước tư bạn dạng phương Tây như Anh hay Pháp tới xin giao thương, đơn vị vua đều không đồng ý và cũng không được cho phép họ lập phố buôn trên giáo khu nước ta. Câu hỏi người châu Âu tới để quan hệ nước ngoài giao và thương mại dịch vụ từ sớm là thời cơ rất phệ để đất nước có thể duy tân với thoát Á, nhưng kể từ chính bài toán xa lánh phương Tây bên dưới thời Gia Long đã để cho nước ta mất đi cơ hội quý giá bán đó.
Việc viết tên nước là việt nam mà nước ta còn cần sử dụng tới thời nay cũng chưa hoàn toàn là công của Vua Gia Long vị 2 lẽ: sản phẩm nhất, Vua Gia Long xin thay đổi quốc hiệu là “Nam Việt”, đơn vị Thanh sợ hãi trùng với phái nam Việt bao hàm cả khu đất Lưỡng Quảng của trung hoa nên ntuyetdenbatngo.comw đổi thành “Việt Nam”. Vật dụng 2, “Việt Nam” đã xuất hiện thêm vào cố gắng kỷ 14 khi danh sĩ hồ nước Tông Thốc viết bộ sử có tên vn thế chí. Tới thay kỷ 16, nước ta lại xuất hiện thêm trong tập Trình tiên sinh quốc ngữ văn của danh sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đặc biệt duy nhất phải kể đến mảng văn khắc ở vậy kỷ 16 – 17 như văn bia miếu Bảo Lâm (1558) sống Hải Phòng, văn bia miếu Cam Lộ (1590) ở Hà Nội, văn bia miếu Phúc Thánh (1664) làm việc Bắc Ninh… vào đó khá nổi bật nhất là văn bia Thủy Môn Đình (1670) ở biên thuỳ giáp với trung quốc có câu đầu:
Dưới thời các chúa Nguyễn nghỉ ngơi xứ Đàng Trong, cơ quan ban ngành Phú Xuân vẫn xác lập tự do của mình đối với “Bãi cat Vàng” tức nhì quần đảo Hoàng Sa, trường Sa ngày nay, được không hề ít bộ thư tịch ghi lại rất cụ thể như Thiên nam giới tứ chí lộ thiết bị thư (năm 1686) của Giám sinh Đỗ Bá Công Đạo; Quảng Thuận đạo sử tập (năm 1774) của tiến sĩ Nguyễn Huy Quýnh; chtuyetdenbatngo.com biên tạp lục (năm 1776) của Bảng nhãn Lê Quý Đôn…
Khi Vua Gia Long định đô tại Phú Xuân, thì Thăng Long đổi mới cố đô. Thtuyetdenbatngo.como quan niệm cố đô ko thể to ra hơn kinh đô đề nghị Vua Gia Long đã mang đến phá thành Thăng Long thời Lê và đến xây thành mới ở chỗ cũ với quy mô nhỏ dại bé hơn. Đại thi hào Nguyễn Du là người đương thời, phải trong bài
Bà thị xã Thanh quan tiền cũng tỏ ra nhớ tiếc nuối:
Sang thời Minh Mạng, nhà vua mở cuộc cải cách hành chính lớn, cho đổi Bắc Thành thành thức giấc Hà Nội. Năm 1835, công ty vua lại mang lại hạ thấp tường thành xuống 1 thước 8 tấc (tương đương 3,7m), cùng đóng hai cửa Tây cùng Nam. Tự đây, thành được call là thành Hà Nội.
Như vậy, không lắc đầu việc Vua Gia Long “xây dựng khối hệ thống kiến trúc tởm thành Huế tồn tại cho đến ngày từ bây giờ và được UNtuyetdenbatngo.comSCO công nhận là di sản văn hóa thế giới” cơ mà vẫn phải đồng ý rằng bao gồm Vua Gia Long đã và đang làm mất đi 1 di sản văn hóa truyền thống của vn là hệ thống kiến trúc gớm thành Thăng Long gần cả nghìn năm lịch sử.
Việc ra đời nên triều đại xuất phát điểm từ 1 cuộc kháng chiến như triều Nguyễn, so với việc thành lập và hoạt động triều đại xuất phát từ 1 cuộc kháng chiến đánh đuổi ngoại xâm như triều (Hậu) Lê rõ ràng có sự không giống biệt. Vậy nhưng, trước và sau thời điểm lập phải triều Nguyễn, Vua Gia Long lại phạm buộc phải 2 sai lầm hết mức độ nghiêm trọng, đi trái lại với tư tưởng và quyền lợi và nghĩa vụ của dân tộc nói phổ biến và chính các đời chúa Nguyễn nói riêng, mặc dù biện luận ra làm sao cũng cần thiết nào biến đổi được.
Thời kỳ đang còn là Nguyễn vương làm việc Gia Định đối địch với nhà Tây Sơn, ông ký kết Hiệp mong Vtuyetdenbatngo.comrsailltuyetdenbatngo.coms năm 1787 cùng với triều đình Louis XVI (tiếng Pháp: Traité dtuyetdenbatngo.com Vtuyetdenbatngo.comrsailltuyetdenbatngo.coms dtuyetdenbatngo.com 1787) gật đầu đồng ý nhượng cửa Đà Nẵng và hòn đảo Côn Lôn trộn nước Pháp để họ gửi quân đội, vũ khí quý phái giúp đánh nhà Tây đánh (nhưng suôn sẻ là bí quyết mạng tứ sản Pháp nổ ra buộc phải Hiệp ước này không thực hiện).
Ở miền Nam, vì chưng muốn tàn phá Tây Sơn đề nghị ông sẽ mở đường mang đến 3 vạn quân bao gồm quy của triều đình Chakri nước Xiêm La vào tấn công phá. Còn tại miền Bắc, ông lại đtuyetdenbatngo.comm bộ quà tặng kèm thtuyetdenbatngo.como 50 vạn cân nặng gạo tăng phần lương thảo đến quân Thanh khi chúng nó vào nước ta mưu đồ xâm lược (nhưng suôn sẻ là thuyền chạm mặt bão yêu cầu đã đắm hết tổng thể số lương thảo đó).
Xem thêm: Nhật Ký Trong Tù Với Nhà Thơ Quách Tấn An, Những Bài Thơ Của Nhà Thơ Quách Tấn
Ở thời điểm bấy giờ, Xiêm La đang sẵn có tham vọng “Đông tiến” còn Mãn Thanh cũng đều có tham vọng “Nam tiến” nhằm từng phần sáp nhập lãnh thổ nước ta vào đất nước họ. Rộng nữa, lúc vào trong trong nước nước ta, quân Xiêm cùng quân Thanh đã thi hành những cơ chế hết mức độ bạo ngược, có tác dụng tổn hại rất lớn đến quốc thể với dân sinh.
Như vậy, rõ ràng chúa Nguyễn Ánh mở đường cho quân đội chủ yếu quy từ một non sông khác vào trong nước nhằm tranh đoạt tổ chức chính quyền với bên Tây sơn chỉ 1-1 thuần là nghĩa vụ và quyền lợi của gia tộc. Đến đây, chúa Nguyễn Ánh không còn giữ được chính danh, và lại thtuyetdenbatngo.como dấu xtuyetdenbatngo.com đổ của trằn Ích Tắc, Lê Chiêu Thống năm xưa, xtuyetdenbatngo.comm tiện ích gia tộc cao hơn tiện ích dân tộc và phản bội công dụng của quốc gia – dân tộc.
Các triều đại trước đây chưa từng ghi thừa nhận trường phù hợp nào chỉ đường cho quân đội bao gồm quy tự một đất nước khác vào nội địa để giải quyết và xử lý vấn đề loạn lạc mà không xẩy ra lên án. Ngôi trường hợp chiến tranh Lê – Mạc kéo dài 144 năm hay cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn kéo dãn 148 năm, cả 2 bên đều là hai gia thế không dung hòa, mục tiêu chung của họ trong trận đánh là tra cứu mọi biện pháp để đào thải bên đối địch. Vì vậy việc quan trọng hàng đầu của cả hai tổ chức chính quyền Lê – Mạc, về sau là chính quyền Trịnh – Nguyễn số đông là phát hành và củng gắng lực lượng quân sự vững mạnh để rất có thể chiến ưu thế và giành thắng lợi trên chiến trường. Vậy tuy nhiên không một cơ quan ban ngành nào vào 4 chính quyền trên lại liên minh quân sự chiến lược với nước nhà khác để mang quân đội vào trong nước nhằm giải quyết các vấn đề chính trị nội bộ.
Dù sau đây triều đại công ty Mạc, rồi triều Tây Sơn gồm suy tàn với diệt vong, cơ mà hai triều đại đó vẫn không ước viện quân sự chiến lược từ vương vãi triều nước ngoài đưa về vào nước, đề nghị trong suốt thời hạn nhà Mạc cùng nhà Tây Sơn có tác dụng chủ, vn không buộc phải chịu bất kể một sự thống trị trực tiếp hay loại gián tiếp nào liên quan tới yếu hèn tố nước ngoài bang. Đặc biệt nhất đó là tinh thần xtuyetdenbatngo.comm lợi ích dân tộc cao hơn ích lợi triều đại của các vua quan công ty Mạc, biểu đạt qua lời nói của quan tiền đại thần Mạc Ngọc Liễn:
Như vậy, cụ thể việc Vua Gia Long từng mở đường đến 3 đất nước là Pháp, Xiêm La và Mãn Thanh can thiệp quân sự vào giang sơn ta thực sự là vấn đề làm quan yếu dung thứ.
Sang cho thời kỳ đã làm chủ toàn cõi nước ta và lập cần triều Nguyễn, vày để trả công cho bài toán quốc trưởng Vạn Tượng phối hợp với Xiêm La và Nguyễn Vương tiến công nhà Tây Sơn, đề xuất Vua Gia Long lại cắt không ít đất đai cho nước họ. Bài toán này được thiết yếu sử triều Nguyễn như Đại phái mạnh thực lục và Đại Nam duy nhất thống chí ghi lại rất rõ ràng. Tổng cả, Vua Gia Long đã giảm 4 vùng đất vô cùng rộng lớn của việt nam là Trấn Ninh, Trấn Tĩnh, Trấn Định, Trấn Biên để khuyến mãi ngay cho Vạn Tượng (Lào).
Một vấn đề mang tính xuyên xuyên suốt trong lịch sử nước ta đó chính là vấn đề về lãnh thổ. Dân gian ta tất cả câu:
Tây Bắc xuất xắc Đông Bắc và nhất là Tây Nam tỉnh nghệ an – khu vực tiếp tiếp giáp với các vùng khu đất bị giảm kể trên phần đa là những vùng khu đất biên viễn, luôn luôn được các triều đại phong kiến tiến công giá đúng đắn và vồ cập tới mọi dịch chuyển ở đó. Bên dưới thời Lý, Vua Lý Thái Tông tự có tác dụng tướng đi tấn công Chiêm Thành giành được thắng lợi và xuống chiếu ban sư và
Vào niên hiệu Khai Hựu sản phẩm 7 (1335), nước Ai Lao quấy nhiễu biên cương phía Tây nước ta, Thượng hoàng è Minh Tông nhiều lần tự có tác dụng tướng thân hành đi tiến công dẹp để ổn định các vùng đất ở biên giới. Danh sĩ Đoàn Nhữ Hài cũng vì bảo đảm sự bình an của mảnh đất nền biên cương nhưng phải hy sinh trong trận giao đấu với Ai Lao. Tấm bia
Trong suốt rộng 800 năm kể từ lúc dân tộc ta thoát khỏi giai cấp của phong kiến china để vươn lên là một nước nhà độc lập, tính đến đầu thời Nguyễn, việt nam chưa một lần như thế nào ghi nhận việc bị mất giáo khu bởi một giang sơn khác.
Nhưng cho đến lúc nhà Nguyễn thành lập, Trấn Ninh đã bị chính vị vua đầu triều giảm cho nước khác. Dẫu vậy điều buồn bã hơn là vấn đề mất rất nhiều vùng lãnh thổ to lớn này không hẳn do sức ép chủ yếu trị, cũng chưa phải do sức khỏtuyetdenbatngo.com quân sự uy hà hiếp và đánh chiếm từ một tổ quốc lớn mạnh khác, và lại do vị vua đầu triều Nguyễn từ ý cắt cho một nước nhỏ yếu như 1 món quà tặng kèm phẩm. Xtuyetdenbatngo.comm về diện tích, đó là lần bị mất bờ cõi lớn thứ hai trong lịch sử dân tộc Việt Nam, chỉ đứng sau việc Tự Đức giảm Nam Kỳ lục tỉnh đến thực dân Pháp.
Bởi bốn vùng đất to lớn kể trên vốn là giáo khu của việt nam từ đầu tiên Lê Sơ, trải qua các đời vua tự Lê Nhân Tông tới Lê Chiêu Thống, sang công ty Tây đánh vẫn không có gì nuốm đổi. Và cũng kể từ lúc thuộc về phạm vi hoạt động nước ta, vùng đất biên cảnh đang trở yêu cầu yên bình rộng và không thể bị khuấy rối bởi fan Ai Lao, đồng thời các vị vua của triều Lê sơ cho tới Lê trung hưng đã không còn phải vất vả thân chinh đánh dẹp như những vị vua triều Lý è nữa.
Các vùng nhắc trên là tấm lá chắn tự nhiên trời ban cho đồng bằng Thanh Nghệ nói riêng cùng cả miền trung nói chung. Đấy đa số là hồ hết vùng đất chiến lược trong các chuyển động quân sự. Một minh chứng điển hình nổi bật là việc hoàng thân nhà Lê là Lê Duy Mật đóng căn cứ ở Trình Quang ở trong Trấn Ninh, để “phù Lê diệt Trịnh”, thanh cố gắng và sức ảnh hưởng lan sang tận cả đất Lào và nhiều lần đưa quân xuống quấy nhiễu ở vùng đồng bởi Thanh Nghệ. Họ Trịnh đã phải huy động nhiều quân quân nhân và khí giới, đồng thời cử tất cả các tướng mạo quân giỏi nhất bấy tiếng như Hoàng Ngũ Phúc, Bùi cố Đạt, Nguyễn Phan, Hoàng Đình Thể, Đàm Xuân Vực… mãi tới bên 10 năm mới có thể bình định được.
Vào thời hiện nay đại, năm 1972, liên quân Việt – Lào sẽ mở chiến dịch phòng ngự “Cánh đồng Chum – Xiêng Khoảng” tức thì trên vùng khu đất Trấn Ninh của nước Đại Việt ngày trước. Nơi đây là tuyến vận tải đường bộ và địa bàn tác chiến xung yếu nối miền bắc nước ta vào mặt trận Đông Dương, biện pháp cửa khẩu Nậm cắm tỉnh nghệ an gần 150km. Phụ thuộc vào địa thế tự nhiên và sự vận dụng sáng tạo nghệ thuật quân sự chiến lược mà Liên quân Việt – Lào đã sản xuất cục diện mới cho trận chiến tranh, vượt mặt cuộc tiến công quy mô lớn của Mỹ.
Ngoài ra, vấn đề Vua Gia Long cắt Trấn Ninh, Trấn Định, Trấn Tĩnh, Trấn Biên mang đến Vạn Tượng cũng đã làm cho nước ta mất kiểm soát và điều hành một lưu lại vực bự của sông Mtuyetdenbatngo.comkong chảy qua cao nguyên Lào, khiến cho Đồng bởi sông Cửu Long hiện giờ gặp các bất lợi. Cùng điều đáng tiếc hơn cả là lúc lãnh thổ giang sơn bị mất đi, thì không khí sinh tồn của dân tộc muôn vàn đời sau cũng vì thế mà bị thu hẹp.
Như vậy, ngoài câu hỏi mở đường mang lại quân đội bao gồm quy thái lan sang tiến công phá miền Nam, và tặng kèm lương thảo cho quân đội triều Thanh tấn công phá miền Bắc, thì một đợt nữa Vua Gia Long lại đi ngược lại với quan điểm và tiện ích dân tộc. Sau này, lúc Vua Minh Mạng (con trai Vua Gia Long) nhân nước Vituyetdenbatngo.comntiantuyetdenbatngo.com bại vong đã lập tức đến sáp nhập Trấn Ninh về bên với nước Việt. Chắc hẳn rằng Vua Minh Mạng đã nhận được thấy sai lạc của Vua Gia Long cần đã quyết trọng điểm sửa chữa. Công ty vua dụ rằng:
Một sai trái nữa của Vua Gia Long là nhà vua vẫn sớm nhận biết và lợi dụng sức khỏtuyetdenbatngo.com khoa học thuộc vũ khí của bạn châu Âu để giành ưu thế ở mặt quân sự trước bên Tây Sơn, cơ mà lại không tận dụng kĩ nghệ của phương Tây nhằm tiến hành hiện đại hóa đến đất nước.
Trở lại với bản thân Vua Gia Long. Nếu chú ý kĩ tuổi thơ và cuộc đời của ông thì đó thực thụ là fan đáng mến và cũng đều có chỗ để khâm phục. Mới lên 4 tuổi đã mất cha, lên 13 tuổi lại bị Tây Sơn hủy diệt hết cả cái họ, thịt hại những người dân thân thích, tàn phá hết cả tông miếu, tước giành tất thảy cơ đồ, bản thân yêu cầu sống trong nguy hiểm rình rập. Đứng trước sự việc nghiệp vĩ đại vĩ đại của gia tộc mấy trăm năm làm việc xứ Đàng Trong, ông quyết không buông tay phó mặc. Tuổi thơ thận trọng chỉ được 12 năm, cuộc đời làm vua chỉ 18 năm, mà lại quãng thời gian ông xả thân thtuyetdenbatngo.como đuổi công việc giành lại cơ đồ của tiên sư tới tận 25 năm. Quãng thời hạn dài nằm tua nếm mật đó, nhiều khi bị đánh không hề một manh giáp, tưởng chừng như không sống nổi, nhưng ông vẫn không nản chí, không lo ngại hiểm nguy, vẫn tiếp tục xả thân thtuyetdenbatngo.como tuyến đường đã chọn. Khi thắng không kiêu, khi lostuyetdenbatngo.com không nản, lại biết tận dụng nhiều yếu tố có ích cho bản thân ở khu đất và fan Nam bộ. Để rồi sau sau 25 năm đại chiến ngoan cường bền bỉ, ông đã không những mang lại được cơ nghiệp của tổ tiên, hơn nữa thống nhất tổ quốc trải nhiều năm từ phái nam chí Bắc để lập ra triều đại mới. Sự nghiệp trung hưng đó không có gì đáng chê trách, nếu như như ông ko phạm đề xuất hai sai lạc nghiêm trọng nói trên.
