Dạ cổ hoài lang là gì

Vào trong năm đầu của nỗ lực kỉ XX, trào lưu Đờn ca tài tử khá nổi bật khắp phái nam Kỳ lục tỉnh. Khi đó những chuyên nghiệp như Tứ Đại Oán, Văn Thiên Tường, Hành vân,… gần như là chiếm vị trí “độc tôn” vào hệ bài bản của Đờn ca tài tử, hầu hết lời ca viết dựa vào các chuyên nghiệp hóa này cũng khá đáng kể. Đến năm 1919, giữa không khí xôn xao, đầy áp hòn đảo của những chuyên nghiệp hóa này, “Dạ cổ hoài lang” được ra đời đã tạo nên sức ảnh hưởng lớn cùng là nền tảng để ra đời nên phiên bản Vọng cổ ngày nay.

Bạn đang xem: Dạ cổ hoài lang là gì

“Dạ cổ hoài lang” được chũm nhạc sĩ Cao Văn Lầu (1892-1976) sáng sủa tác vào thời điểm năm 1919 (về năm ra đời của bạn dạng này có tương đối nhiều luồng ý kiến, có người cho rằng năm 1917, 1918, 1919 và 1920, tuy vậy ý kiến nghiêng về năm 1919 thì phần đông hơn cả). Đây là khúc ca “đêm khuya nghe giờ đồng hồ trống ghi nhớ chồng” (“Dạ cổ” – giờ trống tối khuya; “hoài lang” – lưu giữ chồng) mà người nhạc sĩ tài giỏi viết dựa trên câu chuyện tình của đời mình.

Nhạc sĩ Cao Văn Lầu (tức Sáu Lầu) sinh vào năm 1892 tại rạch Cây Cui, làng Thuận Lễ, tổng Thạnh Hội Hạ, phủ Tân An, thức giấc Gia Định, hiện giờ là Mỹ Thuận, Tân An, Long An. Năm lên 6 tuổi, gia đình của cậu bé nhỏ Sáu Lầu cùng rất 19 mái ấm gia đình khác dắt dìu nhau về lập nghiệp ngay tại nhà Hội, bội nghĩa Liêu. Ở đó, cậu bé nhỏ Sáu Lầu vẫn thọ giáo cùng với nhạc sĩ nhị Khị, một nhạc sĩ bầy ca tài tử bao gồm tiếng khắp lục tỉnh phái mạnh Kì lúc bấy giờ. Năm 21 tuổi, chàng giới trẻ Sáu Lầu được dắt mối kết hôn cùng với cô trần Thị Tấn. Dù trong cảnh nghèo khó, tuy thế đôi vợ ông xã son vẫn dịu dàng nhau rất mực. định mệnh trớ trêu, tám năm ân ái mà người ta vẫn chưa tồn tại được mụn con nào. Theo đúng truyền thống cuội nguồn phong loài kiến “Tam niên vô tử bất thành thê” (cưới nhau đã bố năm mà quan yếu sinh bé thì ko được xem như là vợ nữa), người mẹ ông đã buộc ông phải trả vợ. Nếu bắt buộc chìu lòng thân mẫu vì chưng cái câu ác hiểm “Tam niên vô tử”, thì chàng bạn teen Sáu Lầu cũng nắm rõ cái câu “Nhất nhật phu thê bá dạ ân” (Một ngày là vợ ông chồng thì trăm năm ân nghĩa). Bởi thế, Sáu Lầu đêm ngày thương nhớ bà xã hiền, mong muốn mỏi ngày đoàn tụ. Trong lòng trí, ông suy nghĩ rằng bà xã ông có thể cũng đang chịu đựng cảnh sầu thảm lưu giữ nhung giống hệt như ông. Yêu đương thay cho những người vợ tuổi mới trăng tròn buộc yêu cầu xa chồng, chịu bao tiếng đời ác nghiệt, để rồi đêm đêm hy vọng ngống chồng mòn mõi như thiếu thốn phụ mong ngóng chinh phu kế bên vạn lý xa xôi. Tức cảnh sinh tình, người ck Sáu Lầu đã viết đề xuất một bài ca sở hữu tên là “Hoài Lang” (Trông chồng), như để nói giùm nổi lòng của người vợ tào khang. Bởi quá ghi nhớ thương, thi phảng phất vợ ck ông vẫn lén lút gặp nhau. Sau, vk ông thụ thai, 2 bạn lại được xum họp. Kế tiếp 2 ông bà sinh được 7 người con (5 trai, 2 gái)

Về lời ca, nhạc sĩ Sáu Lầu phóng tác theo bài xích thơ “Chinh phụ thán” của nhạc sư Nguyệt Chiếu – trụ trì miếu Phật chủ quyền ở bội nghĩa Liêu. Bài bác thơ mang dư âm tích “Tô Huệ Chức Cẩm Hồi Văn” đời bên Tần (Trung Quốc). Quanh đó ra, vào Dạ cổ hoài lang có khá nhiều câu tương tự như như bạn dạng Hành vân và các điệu lý phái nam Bộ. Chẳng hạn, câu “Là nguyện đến chàng” khôn xiết giống câu “Là hội ca cầm” trong bài Hành vân; câu “Em luống trông tin chàng, ôi gan kim cương quặn đau…” tương tự như câu “Thương thương nhớ trong lòng, trong tim tôi thương…” trong bài Lý chiều chiều… Về nhạc cùng tên bài hát, tuy hài lòng với chữ Hò mở đầu của bài Lưu Thủy, song ông không xong khoát được chữ đờn trong bài bác và chưa xác minh số câu. Bài này thuở đầu có 22 câu cùng ông viết tên là “Hoài lang”. Danh ca Bảy Kiên nhận thấy có vài câu trùng ý, ý kiến đề nghị rút lại còn trăng tròn câu. Đồng thời ông Bảy Kiên còn sản xuất hai chữ “Dạ cổ”, thành thử “Dạ cổ hoài lang”. Nhạc sĩ Sáu Lầu thấy có lý nên hoàn chỉnh lại bản Dạ cổ hoài lang còn đôi mươi câu. Cùng thuở mới thành lập bài được viết theo nhịp đôi tuy vậy là tương đối Bắc chính, sau đây các nhạc sĩ tất cả sự đổi khác về làn tương đối của bài xích này theo khá Ai, oán mà vì đó bản chúng ta nghe bây chừ có phần chậm chạp cũng như domain authority diết, hương thơm mẫn hơn.

Dạ cổ hoài lang (hơi Bắc). Trình bày: Nhạc sĩ Đức Trí.

Dạ cổ hoài lang. Trình bày NNDG Bạch Huệ. 

“Dạ cổ hoài lang có giải pháp cấu trúc, trở nên tân tiến tương tự như một ca khúc, là một trong những giai điệu chẳng thể sửa đổi, quan trọng ca không giống được. Dẫu vậy khi tự nhịp hai (đôi) được những nhạc sĩ mở ra nhịp tư mà fan ta điện thoại tư vấn là Vọng cổ hoài lang và kế tiếp là vọng cổ thì dường như không phải là ca khúc nữa mà lại theo kết cấu mở, lộ diện con đường để bạn ta sáng tạo.

Nhịp tư là đặc biệt nhất, là phạt pháo (khúc thức nhạc) thứ nhất để các nhạc sĩ thường xuyên mở ra mang lại nhịp 8, nhịp 16, nhịp 32… Nó mở để toàn bộ cơ thể đờn, người ca đều rất có thể sáng tạo, cất cánh bổng, không lô bó”. – nhạc sĩ Huỳnh Khải share qua nội dung bài viết “100 năm Dạ cổ hoài lang”

Năm 1925, ông Huỳnh Thủ Trung, tức bốn Chơi, sáng tác lời ca cho bài xích “Vọng cổ” nhịp tứ mang thương hiệu “Tiếng nhạn kêu sương” trong đó có đoạn:

“Nhạn đành kêu sương nơi biển cả BắcÉn cam khóc hận bên dưới trời Nam”.

Từ bạn dạng này, vọng cổ bước một bước chuyển đổi quan trọng: Chữ nhạc vào bài không tuân theo hơi Bắc (tức Bắc chính) nữa cơ mà đổi sang tương đối Bắc Oán.

Bài mẫu:

Vọng cổ nhịp 4 (Tiếng nhạn kêu sương). Trình diễn NNDG Bạch Huệ

Bản nhịp tám, từ năm 1936, bước đầu ngân nga hơn bản nhịp tư. Người góp công làm phiên bản nhịp tám được công chúng ưa chuộng phải kể tới nghệ sĩ lưu giữ Hoài Nghĩa tức Năm Nghĩa, ca bài xích “Văng Vẳng giờ đồng hồ chuông chùa” vọng cổ nhịp 8. Nhiều phiên bản tuồng nhịp tám cho tới nay vẫn còn đó nổi tiếng, như phiên bản “Tô Ánh Nguyệt” của soạn mang Trần Hữu Trang:

– sau khoản thời gian tôi có chết đi rồi, xin Cậu chứng kiến cho tấc lòng tôi cơ mà tỏ hết khúc nói mang đến ai tê được rõ nỗi khổ trung khu của tôi trước giờ đồng hồ tôi nhắm mắt– dưới nấm chiêu mộ xanh, thân tín đồ mạng bạc, nghìn muôn năm vong hồn tôi họa chăng được tiêu tan khối hận vùng tuyền đài– Mười tám năm dư lắm cơ hội tôi mong vạch khía cạnh phơi gan mà than phiền với khu đất trời– nhưng mà mà mối hận tình nó thổi nấu nung trong tâm phổi, nghĩ từng nào tội lỗi, chạm mặt mặt ai tôi nói chẳng phải lời– Ngày hôm nay, tôi sắp lìa xa bao nhiêu kẻ thân thương mến mến mà từ giã cõi đời– Cậu ôi, tôi nhờ cậu nói lại với má thằng trung ương rằng tôi mong muốn giũ sạch mát nợ trần ai đặng thoát thoát khỏi vòng tình thiên hận hải, vậy tôi xin tất cả một song lời nhắn nhủ cùng với ai.

Bài mẫu:

Vọng cổ nhịp 8 (Nhơn sinh bách tuế). NNDG Bạch Huệ.

Xem thêm: Ra Mắt Bộ " Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải, Tự Điển Chữ Nôm Dẫn Giải

Năm 1938, nhạc sĩ Vĩnh Bảo đàn cho cô năm bắt buộc Thơ ca vọng cổ nhịp 16. Đĩa Beka thâu vọng cổ nhịp 8, nhịp 16. Tới bản mười sáu, từ thời điểm năm 1946, từng câu bắt đầu dài, như sáu câu sau đây trong “Tôn Tẫn trả điên”, khét tiếng với giọng ca Út Trà Ôn:

– Úy trời đất ôi! Nỗi đoạn trường, cũng vì chưng tôi đây quá tin thằng Bàn Quyên là chúng ta thiết cho nên vì vậy ngày bây giờ thân của tôi đề xuất ra nông nỗi– Còn như công cuộc ngày từ bây giờ đây, bởi tôi không cẩn trọng cho nên bạn tôi nó new đành nhẫn chổ chính giữa chặt lấy một bàn chơn tôi– lúc tôi còn nằm trên non thì tôi quyết ẩn thân tu vai trung phong dưỡng tánh, luyện dung dịch trường sanh muốn thành chánh trái đặng có tọa hưởng người thương Đoàn– Nào hay đâu thằng Bàn Quyên nó lên nài ỷ ôi, lời ngon giờ ngọt, nó nói rằng chúa của nó là một đấng minh quân chơn mạng. Bởi vậy cho nên nó bảo tôi một một, hai hai cũng nên xuống nhưng mà đầu hàng.– cho nên vì vậy khi ấy tôi new hạ san, thì thầy của tôi bao gồm cho tôi một bức cẩm nang lại dặn tôi rằng: Hễ lúc nào lâm nàn thì dở ra coi rồi liêu> chước phát triển thành quyền– Vậy thì tôi đây vọng nguyện với Tôn sư, khai thơ cứu vớt mạng. Ủa sao tôi chẳng thấy điều chi lạ, chỉ thấy vào thơ bao gồm một chữ “Cuồng”. Ờ, ờ, phải rồi, trên đây thầy tôi bảo tôi mang điên đặng có thoát thân.

Thời kỳ vọng cổ nhịp mười sáu cũng chính là lúc câu vọng cổ tất cả trộn vô hồ hết câu nói thơ (tức dìm thơ, theo điệu Tao Đàn hoặc Vân Tiên) và số đông câu hò. Đây là sáng tạo độc đáo của người nghệ sỹ Út Trà Ôn ảnh hưởng cho cho tới nay. Trong phiên bản “Tôn Tẫn giả điên”, Út Trà Ôn nói thơ vào câu 11-12 cùng hò trong câu 13 như sau:

– bây chừ buồn quá, nhằm nói thơ mang lại bà con cô chưng nghe chơi: bi thảm cười vua Trụ nhiều đoan, mê con gái Đắc Kỷ rồi giết mổ oan không còn cả trào. Nội dung tới lớp vua U mà lại yêu ấp ả má đào– Ẵm ôm thiếu nữ Bao Tỉ giặc vào cũng không hay. Còn vua Kiết có tánh rồi tốt say, nghe lời của Muội Hỷ mà lại giết ngay lập tức tôi Long Phùng.– Hò hơ… chết tôi, tôi chịu xin đừng bận rộn bớ điệu thông thường tình. Hò hơ… con nhạn cất cánh cao rồi khó bắn, hò hơ… con cá ở ao quỳnh cũng khó câu…

Từ khi có bạn dạng vọng cổ mười sáu nhịp, câu nhạc đã bắt đầu đa dạng phong phú.

Bài mẫu:

Vọng cổ nhịp 16 (Tôn Tẫn giả điên). Trình bày NSND Út Trà Ôn.

Khoảng đầu thập niên 50, “đệ duy nhất danh ca” Út Trà Ôn đã khởi đầu ca bài xích vọng cổ nhịp 32 mà đa phần nghệ sĩ cải lương hiện thời vẫn còn hát. Phiên bản vọng cổ 32 nhịp, từ năm 1955, là phiên bản vọng cổ được xem như là tiêu chuẩn hiện nay, tuy nhiên cũng vẫn xuất hiện bạn dạng 64 nhịp với 128 nhịp, tuy nhiên không mấy phổ biến.

Từ bản 32 nhịp, mỗi câu ban đầu có vần gieo ngay trong câu, vì 32 nhịp là một quãng thừa xa để chỉ gồm một vần. Câu dưới đây trong bạn dạng “Nắng chiều quê ngoại” của soạn giả Viễn Châu là 1 ví dụ:

Mấy nếp bên tranh ẩn mình sau hàng tre rủ bóng sẽ vươn lên ngọn sương lam chiều. Cảnh hoàng hôn sao nhuộm vẻ tiêu điều. Khóm vệ sinh thưa xào xạc bên trên lối đường mòn vẳng yên ổn cô liêu; công ty Ngoại tôi ẩn khuất phía sau mấy lũy dừa xanh soi bóng vơi hiền, sát bên mái đình làng đìu hiu cỏ phủ.

Bản vọng cổ 32 nhịp đầy đủ có 6 câu. Có nghĩa là ngắn rộng các bản nhịp tám thông thường sẽ có 20 câu. Tuy nhiên, trong cả 6 câu cũng có thể có khi không áp dụng hết. Phiên bản vọng cổ khi ghi ra giấy, vì đó, thông thường sẽ có đánh số câu để người nghệ sĩ biết bạn dạng nhạc sử dụng câu nào. Hai câu 1 cùng 4 hay chỉ gồm 16 nhịp cuối câu.

Khi phiên bản vọng cổ đang tới 32 nhịp, các soạn mang thêm vào rất nhiều câu nói giặm. Để nghệ sỹ vô ca vọng cổ mang lại êm, soạn trả cũng thường xuyên gối đầu bằng một khúc nói lối văn xuôi, hầu như câu nói lối văn vần (lục bát, song thất lục bát, tứ tuyệt, hoặc cả thơ mới), hoặc một bản ngắn truyền thống như lưu lại thủy, Hành vân, Sương chiều, hoặc vượt trội là Lý con sáo… cho đến những năm của thập niên 60, bản Vọng cổ lại liên tiếp phát triển lên đa số thể thức new như Tân cổ giao duyên, Vọng cổ hài, mà những thể thức này gắn liền với danh tiếng của “ông vua vọng cổ” – NSND – Soạn mang Viễn Châu.

Bài mẫu:

Vọng cổ nắng nóng chiều quê ngoại. Trình bày NSND Lệ Thuỷ

Bài (bản) vọng cổ nhịp 32 có hai kĩ năng sử dụng : một là bài bác ca lẻ (sử dụng độc lập), hai là kết hợp sử dụng được thiết kế trong những kịch bạn dạng cải lương và khôn cùng được phổ cập trong cải trong từ đông đảo nam thập niên 50 cho nay. Rộng nửa nuốm kỷ, phiên bản vọng cổ vẫn ngự trị vào dòng music cải lương như 1 giai điệu nhà lực luôn luôn phải có được. Hoàn toàn có thể nói, vọng cổ 32 bây giờ là ”hoàng đế’ của cải lương cùng là người nước ta từ phái nam chí Bắc người nào cũng biết nó và thậm chí tương đối nhiều người biết ca vọng cổ.

Có thể thấy, hành trình từ “Dạ cổ hoài lang” đến bản “vọng cổ” là hành trình cách tân và phát triển từ một tác phẩm cá nhân đến thành công xuất sắc của cả bè phái nghệ sĩ lúc bấy giờ. Mặc dù rằng, không bên trong 20 chuyên nghiệp hóa tổ nhưng phiên bản “Dạ cổ hoài lang” của nuốm Sáu Lầu ngày xưa đã tất cả sức ảnh hưởng vô cùng rộng lớn và không chấm dứt lớn lên theo năm tháng, nhất là có biết bao nhạc sĩ, người nghệ sỹ đã góp sức cho việc đánh giá một bài vọng cổ nhịp 32 trả hảo cho người mộ điệu trải nghiệm như ngày nay.

Võ Huỳnh Minh Anh

Tài liệu tham khảo:

1. Vọng cổ đồng quê (2018) – Các nhiều loại nhịp của bản vọng cổ2. Trang tập san văn hoá (2018) – Điều kỳ diệu của bài vọng cổ3. Huỳnh Công Tín (2016) – Thành tựu của phiên bản vọng cổ và những đóng góp của Nghệ sĩ quần chúng Viễn Châu4. Thanh Phương (2018) – Vọng cổ đi thuộc năm tháng5. Trung Tín (2018) – Bản Dạ cổ hoài lang (nhịp 2) đã ra đời như vậy nào?6. Linh Đoan (2019) – 100 năm Dạ cổ hoài lang