Cối kê
Dân Việt trên
Bản vật thời Xuân Thu với những nước Việt, Wu (Ngô), Lu (Lỗ), Qi (Tề), Chu (Sở), song (Tống) (ảnh: Timetoast)
Sử ký kết của tứ Mã Thiên chép, năm 506 TCN, Ngô vương vãi Hạp Lư cùng với sự cung ứng đắc lực của Ngũ Tử bốn và Tôn Vũ đã vượt qua nước Sở hùng mạnh, lên ngôi bá chủ. Từ 1 nước ở cách xa trung trọng tâm Trung Hoa, bị xem như là man di, nước Ngô thời đặc điểm đó phía tây tiến vào đế kinh nước Sở rộng lớn lớn, phía bắc uy hiếp những nước Tề, Lỗ, Tấn, phía Nam chèn lấn nước Việt (một giữa những nước chư hầu thời Xuân Thu trong lịch sử dân tộc Trung Quốc).
Bạn đang xem: Cối kê
Hạp Lư cũng bởi vì vậy mà lại sinh ra kiêu căng, ngạo mạn. Ông ta đến xây cung trường Lạc giữa ghê thành Cô Tô, đắp đài cao trên núi khiến cho người dân ân oán thán. Tôn Vũ thấy vậy chán nản bỏ đi sinh sống ẩn, sau này viết ra cuốn Binh pháp Tôn Tử lừng danh hậu thế. Chỉ với Ngũ Tử tứ vẫn sinh hoạt lại phò tá Hạp Lư.
Năm 496 TCN, Hạp Lư ý muốn đem quân tiến công nước Tề làm việc phía đông bắc, tiếp đến vòng lại tấn công nước Việt ngơi nghỉ phía nam. Ngũ Tử Tư nhận định rằng cho rằng chiến lược này cực kỳ sai lầm.
Theo Ngũ Tử Tư, nước Ngô với Tề bị phân cách bởi nước Lỗ, tất cả có đại thắng, Ngô cũng không thể chiếm được lãnh thổ nước Tề. Trong những khi đó, Ngô và Việt lại có biên giới liền kề nhau và thù ân oán rất sâu đậm. Nếu diệt được Việt, Ngô ko chỉ sở hữu được một vùng bờ cõi rộng lớn, trù phú, ngoài ra tạo được thế đứng bền vững và kiên cố ở phía Nam, sinh sản bàn đánh đấm để chiếm các nước còn lại.
Nhiều chuyên viên sử học cho rằng, tư tưởng “đánh đâu chiếm đấy” của Ngũ Tử tứ thực sự sẽ vượt trước nhiều kế hoạch gia đương thời. Một số trong những nước to gan lớn mật thời Xuân Thu hay mắc sai trái là rước quân đi đánh nước sinh sống xa, giao kết với nước gần. Điều này không chỉ có làm tiêu tốn lãng phí nguồn lực quân sự chiến lược mà còn khiến bạn dạng thân bị bóng giềng uy hiếp. Sau thời điểm Tần Thủy Hoàng lên ngôi, ông cho thi hành triệt để chiến lược đánh nước ngơi nghỉ gần, hòa hoãn cùng với nước ngơi nghỉ xa. Từ đó Tần từng bước hủy hoại 6 nước chư hầu, thống nhất Trung Quốc.
Bại trận trước Câu Tiễn, Hạp Lư ôm hận mà bị tiêu diệt (tranh: Gushi)
Năm 496 TCN, lợi dụng vua Việt là Doãn thường xuyên chết, Hạp Lư mang 3 vạn quân lịch sự xâm lược. 2 bên dàn trận quyết đấu ở khu đất Huề Lý. Theo Sohu, vua mới chết là thời điểm chính trị của một giang sơn rối ren nhất. Câu Tiễn – đàn ông Doãn thường xuyên – mới lên ngôi, lòng fan còn chưa trọn vẹn tin phục. Hạp Lư chỉ cần đánh win một trận, nước Việt chắc chắn rằng bị diệt.
Sử ký chép, Câu Tiễn thúc quân sang đánh, bị quân Ngô dùng cung nỏ mạnh phun lui. Binh sỹ nước Ngô được Tôn Vũ đào tạo và giảng dạy đã lâu, kỷ khí cụ rất cao, sản phẩm ngũ nghiêm chỉnh khiến cho quân Việt không thể bứt phá được.
Câu Tiễn nghĩ về ra một kế, sử dụng 300 tội nhân cởi trần, dàn hàng trước phương diện quân Ngô rồi theo thứ tự đâm cổ tự sát. Binh sỹ nước Ngô thấy chuyện lạ, tranh nhau chạy ra xem làm cho hàng ngũ rối loạn. Câu Tiễn quá cơ nổi hiệu tấn công trống dồn dập, thúc quân Việt liều chết tràn vào đánh khiến cho quân Ngô trở tay ko kịp.
Hạp Lư vứt chạy trong đám loạn quân, bị tướng mạo nước Việt là Linh Cô Phù chém trọng thương. Hạp Lư tuổi vẫn già, bị thương nặng không chịu nổi nên chết tiếp đến mấy ngày. Trước lúc chết, Hạp Lư hỏi Phù sai: “Con gồm quên mọt thù Câu Tiễn giết thịt ta thời nay không?”. Phù không nên đáp: “Con không dám quên”. Hạp Lư kêu to: “Thế nào thì cũng không được quên diệt nước Việt” rồi mới chết.
Sử cam kết chép, năm 494 TCN, Phù Sai rước quân tiến công nước Việt trả thù cho Hạp Lư, khi cố kỉnh rất hùng mạnh. Phạm Lãi, Văn Chủng – 2 trọng thần của Câu Tiễn – hầu hết khuyên không nên vội tiến công để né thế mạnh của quân Ngô, Câu Tiễn không nghe.
Câu Tiễn rước quân dàn trận ngơi nghỉ Phù Tiêu (nay thuộc tp Hàng Châu, Trung Quốc), quân Ngô luyện thủy quân đang lâu, dùng thuyền béo vượt biển cả tiến vào nhưng mà đánh. Phù sai đứng tức thì trước mũi thuyền, tấn công trống thúc giục quân sĩ hăng hái tiến lên. Quân Ngô rước tên nỏ bắn ra như mưa, lại thuận chiều gió nên tiến vô cùng nhanh. Quân Việt bị ngược gió, chiến bại to vứt chạy, bị quân Ngô thừa chũm đuổi theo chém giết.
Phù không đúng lên ngôi, quyết báo oán nước Việt (ảnh: Kknews)
Câu Tiễn mang tàn quân chũm thủ trên núi Cối Kê, điểm lại binh lực từ 3 vạn chỉ từ 5.000 người. Núi Cối Kê bị quân Ngô vây kín mấy vòng. Câu Tiễn than:
“Từ thời tiên quân đến nay, xuyên suốt 30 năm, nước Việt ta chưa lose trận nào phệ thế này, cũng vì chưng ta không nghe lời Phạm Lãi và Văn Chủng”.
Phạm Lãi đáp: “Nhà vua bắt buộc dùng lời lẽ khiêm nhường, rước hậu lễ dâng cho người ta. Nếu fan ta ko nghe thì thân hành mang đến thờ bạn ta”.
Câu Tiễn nghe lời, phái Văn Chủng đến ước hòa cùng với Phù Sai, tuy nhiên Ngũ Tử bốn không gật đầu đồng ý mà quyết diệt nước Việt bởi được. Câu Tiễn nản chí, muốn trốn ngoài vòng vây, quay về giết bà xã diệt con, đốt hết của nả châu báu rồi thu quân quyết một trận sinh tử với nước Ngô.
Văn Chủng và Phạm Lãi can phòng Câu Tiễn, cho rằng có thể dùng vàng bạc đãi châu báu, gái đẹp mắt đút lót mang đến Bá Phỉ – quan Thái tế nước Ngô – để giữ lại mạng. Phù không nên nghe lời siểm nịnh của Bá Phỉ, ra lệnh mở vòng vây mang lại Câu Tiễn thoát về nước.
Các nhà nghiên cứu lịch sử hào hùng cho rằng, Phù Sai đang phạm sai lạc nghiêm trọng khi tha bị tiêu diệt cho Câu Tiễn. Nước Việt với Ngô đã nhiều lần giao chiến với nhau trong quá khứ, thù oán rất sâu đậm. Câu hỏi nước Việt chịu đựng cúi đầu thần phục và cống nạp cho nước Ngô là vấn đề rất nặng nề xảy ra. Qua hành động tha bị tiêu diệt cho Câu Tiễn, rất có thể thấy Phù không đúng thiếu trung bình nhìn chiến lược nhưng lại kiêu kỳ hơn bạn tiền nhiệm là Hạp Lư gấp nhiều lần.
Sau trận lose ở Phù Tiêu, quân lực nước Việt suy giảm nghiêm trọng, rất có thể bị nước Ngô đánh chiếm bất cứ lúc nào. Để Phù không đúng không nghi ngờ, Câu Tiễn giao mang lại Văn Chủng kín đáo kiến thiết tổ quốc và không nên Phạm Lãi thuộc quan đại phu là giá chỉ Kê lịch sự làm con tin trộn nước Ngô.
Theo dã sử và một vài tiểu thuyết lịch sử, Câu Tiễn tự mình sang nước Ngô xin được hầu hạ vua Ngô, thao tác làm việc như một nô bộc vớimục đích là để Phù Sai có niềm tin rằng ông đã chịu quy phục với trung thành, không hề ý chí trả thù.
Theo Đông Chu liệt quốc – vật phẩm tiểu thuyết biết tới đi khá ngay cạnh với chủ yếu sử -Phù Sai sau khi đánh bại nước Việt, nhận định rằng Ngô vẫn là nước khỏe khoắn nhất trong những chư hầu phải càng thêm kiêu ngạo, do mải nạp năng lượng chơi hưởng lạc, tửu dung nhan quá độ nhưng bị nhỏ nặng. Câu Tiễn tất cả lần xinnếm phân đoán dịch cho Phù Sai, nói:
“Tôi nghe xưa có fan y sư dạy phân là ly vị (vị của ngũ cốc). Ví như thuận khí trời thì sống, nghịch thì chết. Ni kẻ tầy tội nếm phân của đại vương, thấy vị đắng nhưng mà chua, rất hợp với thời huyết xuân hạ giao mùa. Bệnh dịch sẽ do vậy mà lại chóng hết”.
Phù không nên thấy Câu Tiễn nếm phân cho mình, quá cảm động cần tha mang đến về nước Việt. Câu chuyện này rất lừng danh và các người thời nay tin rằng đólà sự thật.
Xem thêm: Hoa Sơn Điền Trang Ở Đà Lạt Là Thiêng Đường Sống Ảo 2019, Hoa Sơn Điền Trang
Theo dã sử, Câu Tiễn từng bị Phù sai bắt làm tù binh, đề nghị chịu sự đày đọa như một kẻ nô lệ. Mặc dù nhiên, tích này rất có thể không đúng (ảnh từ bỏ phim truyền họa Trung Quốc)
Tuy nhiên, Sử cam kết của tứ Mã Thiên không còn đề cập tới việc Câu Tiễn đề xuất sang nước Ngô làm tù binh với chăn ngựa, nếm phân mang lại Phù Sai, chỉ chép rằng Phạm Lãi làm con tin được 2 năm thì được vua Ngô thả về.
Theo Sohu, kĩ năng Câu Tiễn chịu sang nước Ngô làm nô lệ cho Phù không đúng là rất thấp.
Thứ nhất, câu Tiễn dù bại trận vẫn mặt đường đường là một trong những ông vua nước Việt, dù có tốt nhẫn nhục mang lại mấy thì vẫn đủ tỉnh táo bị cắn dở để ko mạo hiểm dâng tính mạng mình vào tay kẻ thù. Lúc bị vây sinh sống núi Cối Kê, Câu Tiễn vẫn rất có thể mở con đường máu bay thân, trở lại động viên binh lực nước Việt quyết một trận tử chiến với Ngô (theo Sử ký, Câu Tiễn đích thực đã gồm ý định này).
Thứ hai, trong tầm 2 năm tiếp theo trận Cối Kê, nước Việt vẫn hết sức ổn định, không xẩy ra sự kiện vươn lên là loạn nào. Nếu không tồn tại vua thì đây là điều khá cạnh tranh tin trong toàn cảnh chính trị rối ren ở thời Xuân Thu. Của cả Ngô có phủ nhận xâm lược nước Việt, các nước mạnh khác như Sở, Tần cũng có thể làm điều ấy nếu biết nước Việt vô chủ.
Theo Sử ký, sau thảm bại ở Phù Tiêu, Câu Tiễn trở lại nước Việt nuôi chăm sóc lực lượng, quyết trung khu diệt hẳn nước Ngô. Để luôn nhớ mối thù cùng với Phù Sai, Câu Tiễn thường xuyên nằm ngủ trên đụn củi gai, trước lúc ăn tuyệt uống đa số nếm một không nhiều mật đắng. Câu nói “nếm mật nằm gai” cũng xuất phát từ sự kiện này.
“Câu Tiễn tự bản thân cày bừa, bà xã lo dệt vải. Ăn uống hiếm hoi cá thịt, mặc không 2 color vải, khiêm tốn với tín đồ hiền, hậu đãi fan tài giỏi, tương trợ kẻ nghèo khó, thường xuyên thăm viếng tín đồ chết”, Sử ký kết chép.
Câu Tiễn ngày ngày nếm mật đắng, đợi thời cơ phá hủy nước Ngô (tranh: Sunnews)
Về phần nước Ngô, sau trận đánh ở Phù Tiêu, xích míc giữa Phù Sai với quan tướng quốc là Ngũ Tử tứ ngày càng sâu sắc. Mặc kệ Ngũ Tử bốn can ngăn, năm 489 TCN, Phù Sai đem quân tiến công nước Tề nhằm thị uy, đánh thắng rồi lại rút quân. Năm 487, Phù Sai tiến công nước Lỗ. Vua Lỗ xin thần phục, Phù không nên cũng rút quân.
Từ năm 486 – 484 TCN, Phù không đúng năm nào thì cũng đem quân chiến đấu với nước Tề, cứ hễ đánh chiến thắng là lại rút về nước. Mọi cuộc giao đấu liên miên khiến nước Ngô thiệt hại đáng kể tuy nhiên chẳng thu lại được phần cương vực nào.
Theo Sohu, Phù Sai sẽ mắc sai lạc chiến lược khi tiến công nước Tề ngơi nghỉ xa cùng giao kết với những nước ở gần như là Việt, Lỗ. Năm 484 TCN, Phù không nên nghe lời sàm pha của Bá Phỉ, làm thịt Ngũ Tử Tư, chính sự nước Ngô càng ngày lụn bại. Trước lúc chết, Ngũ Tử tứ chỉ gồm một trung khu nguyện là móc mắt ông treo sinh sống cổng phía đông thành huyện đảo cô tô để “nhìn quân Việt tiến vào”.
Sử ký kết chép, ngày xuân năm 483 TCN, Phù không nên cậy uy rứa lớn, sai bảo họp chư hầu nhằm tranh ngôi bá chủ. Để phô trương, Phù Sai đem hết tinh binh cả nước đi, chỉ giữ lại quân già yếu duy trì thành Cô Tô. Câu Tiễn nhân cơ hội này, rước 5 vạn quân bất ngờ tập kích Cô Tô, làm thịt được hoàng thái tử nước Ngô.
Phù Sai đã họp chư hầu, nghe tin quăng quật về cứu nguy thì quân Việt đang rút lui. Sau thảm bại này, niềm tin của quân Ngô giảm sút nghiêm trọng, lại thêm nhiều năm chinh chiến liên miên, không thể đủ sức tấn công với nước Việt nữa.
Năm 478 TCN, nước Việt lại tiến quân, có một trận sẽ đánh tan quân chủ lực của Ngô, bắt nước Ngô cần thần phục. Câu Tiễn cũng chiếm những thành trì, đất đai và siết chặt vòng vây khiếp tế đối với Ngô, ko cho giao thương mua bán với mặt ngoài. Ngô xuất phát từ một nước cại trị chư hầu trở yêu cầu yếu ớt hơn bao giờ hết.
Năm 475 TCN, Việt lại lấy quân đánh, lần này quyết diệt nước Ngô bởi được. Tháng 11.473 TCN, Phù Sai cùng tàn quân đã biết thành vây kín trên núi Cô Tô.
Nhớ bài toán ở Cối Kê ngày trước, Phù không nên sai sứ mang tới ước hòa, chỉ xin Câu Tiễn đến làm một ông hoàng bù nhìn. Câu Tiễn thương hại, đã toan đồng ý nhưng Phạm Lãi phòng lại, vừa tấn công trống thúc quân phát lên vừa nói:
“Nhà vua vẫn trao quyền mang lại Lãi này. Sứ giả về ngay, nếu chưa phải chịu tội”.
Phù Sai tiếp đến bị quân Việt bắt sống. Câu Tiễn không thích mang tiếng xấu là làm thịt kẻ từng tha mạng đến mình, ban cho Phù Sai quản lý 100 nóc công ty để ăn lộc. Phù sai không chịu nổi nhục nhã, rút gươm từ sát. Trước khi tắt thở, ông che mặt lại, nói: “Ta không thể mặt mũi nào nhìn thấy Ngũ Tử tứ nữa”.
Câu Tiễn phục thù, lên ngôi thống trị (tranh: Sohu)
Sau khi chiếm hết khu đất đai, nhân lực của nước Ngô, Việt phát triển thành nước hùng bạo dạn nhất trong số các nước chư hầu. Năm 472 TCN, Câu Tiễn họp chư hầu sống Từ Châu (thuộc thức giấc Giang đánh ngày nay), xưng làm cho bá chủ. Ông cũng là vị bá chủ cuối cùng trong thời Xuân Thu.
Tuy nhiên, Câu Tiễn cũng không hẳn không mắc không đúng lầm. Sau khi lên ngôi bá chủ, ông trả lại các vùng đất nhưng mà Ngô từng thu được cho những nước Tống, Lỗ với Sở – một nước chư hầu rất to gan lớn mật – khiến cho tình hình cat cứ phân tranh càng thêm rối ren.
Do tính phương pháp đa nghi xuất hiện khi đề xuất chịu nhục nuôi chí phục thù, Câu Tiễn cũng tìm cách hãm sợ hãi công thần, ép Văn Chủng đề nghị tự sát còn Phạm Lãi vứt đi. Năm 334 TCN, nước Sở diệt nước Việt, chiếm phần hết đất đai, không phân tách cho bất cứ chư hầu nào.
Xét cho cùng, tầm nhìn kế hoạch và hoài bão của Câu Tiễn chỉ dừng lại ở ngôi vị bá chủ, không thể so sánh với Tần Thủy Hoàng – một vị hoàng đế “chính hiệu”, Sohu bình luận.
