Chúa nguyễn mở cõi phương nam

Trong giai đoạn giang sơn lâm vào cảnh cực kỳ hiểm nghèo, khó khăn khăn ông chồng chất, ông đã kiến thiết xây dựng nên cơ đồ cho những chúa Nguyễn và cả nhà Nguyễn sau này. Ông có những góp sức lớn với lịch sử dân tộc nước nhà, nhất là công cuộc mở có bờ cõi.

Bạn đang xem: Chúa nguyễn mở cõi phương nam

Đền thờ và Nhà truyền thống lâu đời dòng chúng ta Nguyễn Quảng Nam-Đà Nẵng (ảnh trái) với tôn tượng chúa Tiên Nguyễn Hoàng sinh sống phía trước. Ảnh: V.T.L

Sử xưa chép rằng, năm 1545, vua Lê Trang Tông phong Lượng Quốc công Trịnh Kiểm làm Thái sư. Nguyễn Hoàng đứng trước nỗi nhức “họa vô 1-1 chí”, trước đó phụ vương mình là Nguyễn Kim bị đầu độc chết, rồi đến fan anh cả là Tả tướng tá Lãng Quận công Nguyễn Uông bị thịt chết. Nguyễn Hoàng được phong làm cho Đoan Quận công sau khoản thời gian lập chiến công cao, khiến cho ông như cái gai trước mắt Thái sư Trịnh Kiểm.Sách Đại phái mạnh thực lục chép rằng, Nguyễn Hoàng bèn cáo bệnh, cốt giữ lại mình kín đáo đáo hơn để Trịnh Kiểm ngoài nghi ngờ. Sau khi bàn mưu với những người cậu, ông ngầm sai sứ đưa tới hỏi Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Vị Trạng nguyên triều Mạc nổi tiếng giỏi nghề thuật số này nhìn hòn non bộ ở trước sân bên mình mà lại ngâm to rằng: “Hoành sơn độc nhất vô nhị đái, vạn đại dung thân” (Một dải núi ngang có thể dung thân muôn đời được). Lúc sứ đưa về thuật lại câu ấy, Nguyễn Hoàng hiểu ý ngay.

Đoan Quận công Nguyễn Hoàng bèn nhờ vào chị mình là Ngọc Bảo xin cùng với Trịnh Kiểm (chồng của bà Ngọc Bảo) cho vô trấn đất Thuận Hóa. Thuận Hóa vốn là vị trí xa xôi, khu đất đai cằn cỗi, Trịnh Kiểm cho rằng Nguyễn Hoàng ra đi sẽ giảm sút một quyền năng đối trọng phải tâu vua Lê Anh Tông mang đến Nguyễn Hoàng vào trấn thủ địa điểm này.

Tháng 10 năm 1558, Nguyễn Hoàng đã thuộc gia quyến và phần lớn tướng sĩ thân tín thực hiện hành trình phái mạnh tiến, tách vùng khu đất Thanh - Nghệ đi vào Thuận Hóa, đóng góp trại và lựa chọn xã Ái Tử, thị xã Vũ Xương (nay là thị xã Triệu Phong, tỉnh giấc Quảng Trị) làm chỗ lập thủ phủ, call là dinh Ái Tử. Trang sử đầu ghi chép hành trình dài mở cõi về phương phái mạnh của Đại Việt đã làm được ông – fan đời sau tôn vinh là chúa Tiên – xuất hiện từ đó.

Tháng 3-1568, trấn thủ Quảng phái nam là Trấn Quận công Bùi Tá Hán mất, Nguyên Quận công Nguyễn Bá Quýnh được nạm làm tổng binh giữ đất ấy. Năm 1569, Nguyễn Hoàng ra Thanh Hóa yết con kiến vua Lê Anh Tông, nộp quân lương góp Nam triều đánh nhà Mạc, rồi đến tủ Thượng tướng lạy mừng Trịnh Kiểm. Trịnh Kiểm hài lòng, phong Nguyễn Hoàng trấn thủ đất Quảng Nam gắng cho Nguyễn Bá Quýnh.

Đến dịp này, Đoan Quận công Nguyễn Hoàng quản lãnh cả Thuận Hóa cùng Quảng Nam, một vùng cương vực rộng lớn kéo dài từ khu đất Quảng Bình cho tới đất Bình Định - vùng khu đất phên dậu cực nam của Đại Việt sát giới cùng với nước Chiêm Thành. Từ đó, ông từng bước tùy chỉnh thiết lập nền độc lập, củng vắt quyền bính, bảo vệ chủ quyền hạn chế lại sự tiến công của chúa Trịnh ở Đàng ko kể và mở rộng bờ cõi về phương nam.Năm 1602, Nguyễn Hoàng tuần du phương nam, quá núi Hải Vân đến lấp Điện Bàn và phủ Thăng Hoa của xứ Quảng nhằm mục đích khảo gần kề tiềm năng kinh tế của vùng đất giàu có và đông dân cư này nhằm mưu định các bước lâu dài. Việc này, Nguyễn Khoa Chiêm tất cả chép vào sách “Nam triều Công nghiệp Diễn chí” (Truyện kể về công phu sự nghiệp của phái mạnh triều, viết vào thời gian thế kỷ XVIII): “Thấy xứ này đầy nguồn hiểm yếu, cửa biển lớn vững chắc, bèn không đúng dựng hành điện, kho tàng để chứa trữ thóc tiền, mưu toan các bước lâu dài. Lại để công tử trấn thủ để bảo vệ cho dân lành”.

Xem thêm: Vietravel - Du Lịch Tp Hcm Bắt Đầu Kích Hoạt Lại Thị Trường

Nguyễn Hoàng mang lại lập dinh Thanh Chiêm làm việc Quảng Nam cùng giao cho con trai Nguyễn Phúc Nguyên có tác dụng trấn thủ. Dinh trấn Thanh Chiêm tất cả vai trò không còn sức quan trọng của Đàng Trong, không chỉ có là cửa hàng đào luyện các quan trấn thủ trước khi lên ngôi chúa Nguyễn mà còn là trung tâm điều hành và quản lý việc cải tiến và phát triển và phục vụ hầu cần kinh tế, tốt nhất là vấn đề chỉ đạo hoạt động vui chơi của thương cảng nước ngoài Hội An.

Vượt qua bốn tưởng “trọng nông ức thương”, chỉ vào mấy thập niên, ông đã chuyển đổi Đàng Trong biến đổi xứ phú quý và đủ mạnh để sở hữu thể bảo trì nền độc lập. Với đường lối mở cửa sắm sửa với nước ngoài, ông cho lập Phố Nhật vào khoảng thời gian 1589 với Phố Khách vào tầm năm 1608 tạo cho cảng thị Hội An trở nên thương cảng quốc tế lớn số 1 Đông nam Á thời đó. Các tàu thuyền của các nước Đông phái mạnh Á như Trung Hoa, Nhật Bản, Xiêm La...; những tàu buôn châu mỹ như người tình Đào Nha, Hà Lan... Cập bến cảng thị Hội An, làm cho cho tài chính của vùng đất Thuận Hóa – Quảng Nam ngày càng phát triển, chính quyền Đàng trong ngày thêm vững mạnh.

Việc giao thương mua bán với nước ngoài đã đóng góp phần giúp ông củng cố độc lập của Đại Việt so với các đảo ở biển Đông. Tác giả Thệ Thủy, nói đến việc này trong bài xích “Quần hòn đảo Hoàng Sa cùng đội ghe của các chúa Nguyễn” (Tạp chí Huế Xưa & Nay, số 29, 1998) như sau:

“Như vậy, những đảo bây chừ thuộc về lãnh thổ nước ta đã được những chúa Nguyễn, có thể ban đầu từ thời chúa Nguyễn Hoàng. Vị chúa này được Vũ Thì An và Vũ Thì Trung và nhỏ cháu gốc fan Chămpa giúp ông sở hữu Hoàng Sa. Sau đó, bên dưới thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên (1613-1635), doanh gia Nhật bản Araki Sôtarô mang công thiếu nữ của chúa bắt buộc được sở hữu tên Việt là Nguyễn Đại Lương, từ bỏ Hiển Hùng, và canh chừng việc bán buôn với nước ngoài, đã hỗ trợ chúa Sãi (Nguyễn Phúc Nguyên – NV) tổ chức một đội nhóm thuyền hàng năm ra Hoàng Sa thu vớt sản phẩm hóa”.

Nhận định về chúa Tiên Nguyễn Hoàng, Lê Quý Đôn viết vào sách lấp biên Tạp lục: “Đoan Quận công tất cả uy lược, xét kỹ, nghiêm minh, không có bất kì ai dám lừa dối. ách thống trị hơn mười năm, chính vì sự khoan hòa, việc gì rồi cũng thường có tác dụng ơn cho dân, cần sử dụng phép công bằng, răn giữ bạn dạng bộ, quán triệt kẻ hung dữ. Quân dân nhì xứ (Thuận Hòa với Quảng nam – NV) đon đả tin phục, cảm nhân quí đức, dời đổi phong tục, chợ không cung cấp hai giá, người không có bất kì ai trộm cướp, cửa ngõ ngoài không hẳn đóng, thuyền buôn ngoại quốc mọi đến cài bán, thay đổi chác nên giá, quân lệnh nghiêm trang, ai ai cũng cố gắng, vào cõi đều an cư lạc nghiệp”.

Chúa Tiên Nguyễn Hoàng là “cha đẻ” của Đàng Trong, là người viết đề xuất trang sử đầu tiên trên hành trình mở cõi về phương phái mạnh của Đại Việt. Ghi nhấn công đức to khủng của ngài, sáng 27-12 vừa rồi, Hội đồng dòng họ Nguyễn Quảng nam giới – Đà Nẵng đã trọng thể khánh thành Tượng đài chúa Tiên Nguyễn Hoàng trên Đền thờ với Nhà truyền thống lâu đời của mẫu họ sinh sống thôn Uất Lũy, làng Điện Minh, thị thôn Điện Bàn. Lời sấm ký kết (đã ứng nghiệm) của Trạng Trình thuở xưa được tương khắc vào vách đá vùng phía đằng sau tôn tượng của ngài: “Hoành Sơn tốt nhất đái, vạn đại phổ biến thân”.