Chiến tranh đại việt chân lạp

Năm lần xâm lấn Đại Việt của Đế quốc Angkor (Chân Lạp) dưới thời vua Suryavarman II hồ hết thất bại thảm hại là vì thời kỳ này Đại Việt đã là 1 nước mạnh mẽ và đương thời hưng thịnh, với rất nhiều nhân tài phò vua góp nước.

Bạn đang xem: Chiến tranh đại việt chân lạp

Quân team Chân Lạp trong trận đánh với người thái lan thế kỷ 12 - Ảnh: Internet

Chiến thắng của Đại Việt trước liên kết Tống – Chiêm – Chân Lạp năm 1077 xung quanh việc hỗ trợ cho nền tự do của dân tộc Việt được giữ lại vững ngoài ra dẫn tới các biến động lớn khác trong quần thể vực. Trong những hệ quả lớn số 1 sau trận chiến là việc khiến cho nước Chân Lạp vốn là một trong những đế quốc vẫn đà phát triển mạnh thời bấy giờ phải chịu cảnh bại trận liên tục trước quân Chiêm Thành. Thời bấy giờ, tiềm lực quân sự của nước Chân Lạp vượt hẳn nước Chiêm Thành. Tuy vậy vì thiếu cẩn trọng, vua Harshavarman III đã làm cho tiêu tan gần như đạo quân hùng bạo dạn nhất của bản thân mình trên đất của tín đồ Chiêm.

Việc quân Đại Việt tham chiến cứu giúp nước Chiêm Thành sẽ làm đảo lộn toàn thể chiến lược của vua tôi nước Chân Lạp. Quân Chiêm Thành thừa thắng tiến sang hủy diệt Chân Lạp, cướp bóc tách chiến lợi phẩm. Tình dục giữa Đại Việt và Chiêm Thành được nồng ấm một thời gian. Đến năm 1103, Lý Giác khởi loạn ở bao phủ Diễn Châu bị thua, chạy vào Chiêm Thành xuôi vua nước Chiêm từ bây giờ là Jaya Indravarman II chứa quân bắc tiến giành lại đất cũ mà fan Chiêm đã cắt cho Đại Việt. Năm 1104, Jaya Indravarman II rước quân đánh phá bố châu Minh Linh, Lâm Bình, tía Chính. Vua cử Lý thường Kiệt đi đánh, đuổi được quân Chiêm Thành về nước. Vua Jaya Indravarman II mới biết rằng quân Đại Việt vẫn khôn xiết mạnh, đề nghị từ đó chịu đựng phục cùng triều cống theo định kỳ.

Về phía nước Chân Lạp, năm 1080 vua Harshavarman III của nước Chân Lạp chết trong một cuộc chiến với quân Chiêm Thành dưới sự chỉ đạo trực tiếp của vua Harivarman IV. Chân Lạp ngay kế tiếp trải qua nhì triều vua là Jayavarman VI (1080-1107), Drahanindravarman (1107-1113). Dịp này, nội cỗ nước Chân Lạp vẫn tàng ẩn nhiều nguy cơ tiềm ẩn bạo loạn và quan hệ với nước Chiêm Thành luôn căng thẳng khiến cho cả hai nước đều yêu cầu chú trọng binh bị phòng ngừa lẫn nhau. Vì đó, quan hệ nam nữ giữ Chân Lạp cùng Đại Việt tất cả phần lắng dịu, với khá nhiều lần sứ trả Chân Lạp đến Thăng Long triều cống.

Đến năm 1113, một fan cháu của vua Drahanindravarman làm chính biến lật đổ ông cùng lên ngôi vua. Tín đồ đó là vua Suryavarman II, một trong những vị vua được xem là vĩ đại nhất lịch sử dân tộc nước Campuchia. Bên dưới dưới trị bởi của Suryavarman II, nước Chân Lạp phục hưng khỏe mạnh nhờ những công trình thủy lợi được xây bắt đầu và sự bất biến nội bộ đã được thiết lập lại. Kinh đô Angkor Wat được khai công xây dựng, là quần thể kiến trúc mang khoảng cỡ thế giới đương thời với sức bạn sức của quăng quật ra cực kì to lớn. Sẵn đà hưng thịnh, vua Suryavarman II tiếp tục tổ chức hầu hết cuộc hành binh xâm lấn những nước trơn giềng nhằm bành trướng lãnh thổ.

Vương quốc Haripunjaya của dân tộc bản địa Môn (nằm ở miền bắc Thái Lan ngày nay) bị nước Chân Lạp xã tính. Quân đội Chân Lạp còn xâm chiếm nhiều vùng khu vực phía đông của vương quốc Pagan (Mianmar ngày nay), chiếm phần đất của nước Grahi ở bán hòn đảo Mã Lai. Những vùng phía tây của nước Chiêm Thành cũng trở thành quân Chân Lạp chỉ chiếm đóng và giật phá. Gộp cả phần nhiều vùng bờ cõi mới thu được và những vùng đất đang có trước khi vua Suryavarman II lên ngôi, khu vực nước Chân Lạp thời kỳ này to phệ gần gấp 10 lần nước Đại Việt. Những sử gia phương tây và giới sử văn minh gọi nước Chân Lạp thời kỳ này là đế quốc Angkor hoặc đế quốc Khmer, để chỉ ra quy tế bào bành trướng giáo khu và nút độ phát hành vượt hẳn các thời kỳ trước.

Tham vọng bành trướng cương vực của vua Suryavarman II số đông không gồm điểm dừng. Đại Việt cũng phía bên trong sự nhòm ngó của vị vua máu chiến này. Năm 1128, vua Lý Nhân Tông nước Đại Việt mất, thọ 63 tuổi, sống ngôi 56 năm. Trước đó, Lý Nhân Tông vì không tồn tại con nối đề xuất lập con cháu là Lý Dương Hoán, nam nhi của Sùng nhân hậu Hầu làm thái tử. Đến đây, thái tử lên ngôi khi mới 12 tuổi, tức vua Lý Thần Tông. Khi tin tức nước Đại Việt có vua còn nhỏ dại tuổi mang đến tai vua Suryavarman II nước Chân Lạp, ông mang đến rằng đấy là thời cơ nên đã điều động quân team xâm lược Đại Việt. Tháng 2.1128, 2 vạn quân Chân Lạp sang tấn công Đại Việt, tiến mang đến bến bố Đầu, châu Nghệ An. Bấy giờ, xứ tỉnh nghệ an là yếu ớt địa phương phái nam của Đại Việt, sự ba phòng siêu cẩn trọng.

Dựa vào sự chuẩn bị sẵn từ bỏ trước, quân dân nghệ an đã nỗ lực chống trả lại địch và cấp báo về triều. Vua Lý Thần Tông bèn sai Nhập nội thái phó Lý công bình lĩnh cấm binh vào nam, phối hợp với quân của châu nghệ an đánh dẹp. Lý vô tư chỉ trong vòng chưa đầy 1 tháng đang đánh rã tác quân Chân Lạp, bắt sinh sống được tướng mạo Chân Lạp mang về báo tiệp. Chiến thắng này cho thấy rằng các toan tính của vua Suryavarman II đã sai lạc nghiêm trọng. Cho dù Đại Việt thời này có ấu chúa, tuy nhiên lại có khá nhiều đại thần tài đức phò tá và gốc rễ trong nước đã khôn xiết vững vàng sau nhiều đời minh quân cai trị.

Không gật đầu đồng ý thất bại, chỉ 6 mon sau, mon 8.1128 một đạo quân Chân Lạp không giống quy mô to hơn lại tiến sang. Lần này, quân Chân Lạp đi đường biển đến tiến công hương Đỗ Gia (Hương Sơn, tp hà tĩnh ngày nay) trực thuộc châu Nghệ An, với lực lượng có hơn 700 con thuyền và hàng chục ngàn quân lính. Vốn đã bao gồm đề phòng trước, triều đình Thăng Long cử Nguyền Hà Viêm thay quân che Thanh Hóa, Dương Ổ gắng quân châu Nghệ An kết hợp đón đánh, phá được quân Chân Lạp. Sau đại bại này, vua Suryavarman II lại mong dùng phương án ngoại giao để đưa lại thể diện với tỏ rõ vị nắm nước to của mình, đề nghị mới sai tín đồ trao quốc thư mang lại châu tỉnh nghệ an để gửi trình lên mang đến vua Lý Thần Tông, yêu mong Đại Việt cử sứ đưa sang Chân Lạp. Vốn dường như không hài lòng bởi sự hiếu chiến của chân Lạp, vua Lý Thần Tông thậm chí còn không thèm vấn đáp thư. Đó là một trong thông điệp ví dụ rằng nước Đại Việt không thể sợ nước Chân Lạp, mặc dù rằng thời bấy giờ Chân Lạp đang là một đế quốc to lớn đã hủy hoại và chết thật phục nhiều tổ quốc khác.

Xem thêm: Ván Bài Lật Ngửa

Lại kể đến nước Chiêm Thành tính từ lúc năm 1113 trở đi thường phải chịu sự cướp phá của quân team Angkor. Lúc vua Jaya Indravarman III đăng vương năm 1129, nước Chiêm Thành đã lâm vào cảnh cảnh nội chiến khi cơ mà xứ Panduranga sống phương nam ra mắt ly khai cùng với triều đình Vijaya, hợp lại thành với Chân Lạp tấn công phá khu vực miền bắc Chiêm Thành. Trận chiến này kéo dãn dài bất phân win bại do tín đồ Chiêm Thành nhiều phần ủng hộ triều đình Vijaya làm cho liên quân Chân Lạp – Panduranga mặc dù đông táo tợn hơn tuy vậy không thể kết thúc điểm được.

Do đó, vua Suryavarman II dùng uy cầm cố bắt triều đình Vijaya buộc phải chịu thuần phục. Không hề con con đường nào xuất sắc hơn, vua Jaya Indravarman III yêu cầu chấp nhận. Đến ngày thu năm 1132, vua Suryavarman II lại ra quyết định đánh Đại Việt, lệnh cho vua Jaya Indravarman III nước Chiêm Thành yêu cầu đem binh thuyền theo hỗ trợ. Liên quân Chân Lạp – Chiêm Thành lần này theo đường thủy lại vào đánh Nghệ An. Quân dân lấp Thanh Hóa đã thuộc quân dân châu tỉnh nghệ an chặn giặc. Đến khi Thái úy Dương Anh Nhĩ dẫn quân triều đình mang đến phối hợp, quân Đại Việt thắng cụ và vượt qua quân Chân Lạp thuộc quân Chiêm Thành.

Năm 1135, Chân Lạp lại đổi thể hiện thái độ và cử sứ giả đến Đại Việt. Dẫu vậy chỉ hai năm sau, lúc Thái úy Dương Anh Nhĩ đang mất, vua Suryavarman II lại không đúng tướng Phá đánh Lăng mang quân tấn công nước Đại Việt lệnh đến Chiêm Thành cử quân phối hợp. Mặc dù vậy triều đình Chiêm Thành từ bây giờ đã quá stress vì cuộc chiến tranh nên đã không áp theo lệnh vua Chân Lạp. Rút cuộc chỉ tất cả mỗi quân Chân Lạp tham chiến. Tướng Phá tô Lăng mang quân vào tiến công châu Nghệ An. Tín đồ của châu này chạy trạm báo tin, vua Lý Thần Tông phái Thái úy Lý công bằng dẫn quân vào đánh. Vẫn tựa như những lần trước, quân Chân Lạp cần thiết địch nổi sức mạnh của quân Đại Việt. Tướng mạo Phá sơn Lăng chiến bại phải lui quân. Từ bỏ đó, Chân Lạp càng tránh nể Đại Việt mà không dám tùy tiện rượu cồn binh.

Năm 1143, rước cớ vua Jaya Indravarman III ko tuân lệnh điều binh giúp Chân Lạp tiến công Đại Việt, vua Suryavarman II mang quân tiến công Chiêm Thành. Vua Jaya Indravarman III đã lãnh đạo tín đồ Chiêm kungfu quyết liệt, cuộc chiến kéo dài dẻo dẳng. Đến năm 1145, Jaya Indravarman III bị bặt tăm trong một trận chiến với quân Chân Lạp. Triều thần tôn hoàng thân Parabrahman lên ngôi, đem hiệu là Rudravarman IV. Lúc này nước Chiêm Thành vẫn kiệt quệ, Rudravarman IV yêu cầu chịu nhận sắc phong của vua Suryavarman II cùng mất sát hết quyền giai cấp đất nước. Ko lâu sau, Rudravarman IV cần cùng con trai là Sivanandana và những triều thần vứt thành Vijaya chạy thanh lịch Đại Việt lánh nạn. Quân Chân Lạp chiếm đóng Vijaya và thiết lập cấu hình nền thống trị trực tiếp trên toàn cục lãnh thổ nước Chiêm Thành.

Sau đó với sự cung ứng của Đại Việt, Rudravarman IV kín đáo trở về xứ Panduranga rồi băng rừng lên rất cao nguyên, dựa vào xã hội người Thượng khu vực đây phát cồn khởi nghĩa phòng quân Chân Lạp. Không ít người dân Thượng, bạn Chiêm và toàn bộ cơ thể Khmer giỏi tin theo thứ tự theo về để hạn chế lại sự cai trị hà khắc của nước Chân Lạp. Năm 1147, vua Rudravarman IV mất vị bệnh, thái tử Sivanandana lên nối ngôi, rước hiệu là Jaya Harivarman I để liên tiếp cuộc kháng chiến chống quân Chân Lạp. Quân khởi nghĩa của Jaya Harivarman I ngày càng bự mạnh, dần chiếm phần lại được xứ Panduranga và kinh thành Vijaya, phục hồi lại tự do nước Chiêm Thành trên đa số lãnh thổ.

Suryavarman II chỉ từ kiểm soát một vài vùng khu đất phía bắc Chiêm Thành. Nhưng tham vọng bành trướng vẫn chưa nguôi trong thâm tâm vị vua hiếu chiến này. Bấy giờ nước Đại Việt vẫn trên đà suy yếu sau thời điểm vua Lý Thần Tông mất (năm 1138). Vua Lý Anh Tông còn nhỏ tuổi, bà bầu là Lê Thái hậu giữ lại quyền nhiếp chính, tin cần sử dụng gian thần Đỗ Anh Vũ. Vào nước từ thời điểm năm 1140-1141 sẽ nổ ra cuộc nổi dậy của Thân Lợi, khiến cho quan quân bên Lý yêu cầu vất vả đánh dẹp. Tình hình đó một lần tiếp nữa khơi dậy mong muốn xâm lăng của Suryavarman II.

Năm 1150, quân Chân Lạp lại tiến tấn công Đại Việt, cùng với lực lượng bao gồm cả thủy cỗ và tượng binh. Nhưng lại cuộc hành binh này của đôi bàn chân Lạp lại còn thê thảm hơn phần đông lần trước. Sử Việt chép rằng đoàn quân xâm lấn Đại Việt lúc tới núi Vụ Thâp (thuộc Nghệ An) đã gặp lam chướng, nắng nóng nóng ẩm mốc mà chết rất nhiều, tự tung rã. Nhiều tài năng đã tất cả một dịch bệnh bùng vạc trong quân Chân Lạp. Cũng trong thời hạn này, vua Suryavarman II chết. Cho tới nay, tử vong của bạo chúa này vẫn chính là một bí hiểm chưa gồm lời giải. Có tương đối nhiều lập luận cho rằng vua Suryavarman II đã bị tiêu diệt trong cuộc hành quân tấn công Đại Việt.

Năm lần xâm lấn Đại Việt của đôi bàn chân Lạp (hay nói một cách khác là Đế quốc Angkor) dưới thời vua Suryavarman II những thất bại thảm hại là vì thời kỳ này Đại Việt đã là 1 trong nước bạo phổi và đương thời hưng thịnh, với ít nhiều nhân tài phò vua góp nước. Nước Chân Lạp dù cho đất rộng lớn dân đông, hoàn toàn có thể liên tiếp cồn binh không kết thúc nghỉ nhưng mô hình nhà nước cùng quân đội của họ không cho phép tổ chức rất nhiều đạo quân lớn tưởng như các nước nhà phương bắc, và mức độ thiện chiến của quân Chân Lạp thì kém xa quân đội Đại Việt. Vì chưng đó, giữa những lần đọ sức Đại Việt hay giành thành công chỉ với quân đội thiết yếu quy trực thuộc cùng với quân địa phương mà không hẳn cho toàn quốc chuyển quý phái trạng thái chiến tranh, tổ chức huy hễ tổng lực lượng vào nước. Điều đó cũng cho thấy, mặc dù hùng bạo gan nhưng Chân Lạp cũng chỉ là mô hình đế quốc loại cũ làm việc Đông phái mạnh Á.

Việc bành trướng của họ chủ yếu dựa vào thế mạnh kinh tế nông nghiệp và số lượng dân sinh đông, đánh cho khi đối thủ không còn chịu đựng được sự hao tốn nhân lực, thứ lực và bắt buộc chịu thua. Tuy thế khi đối đầu và cạnh tranh với Đại Việt, đó là vấn đề không thể vì nước Đại Việt có một phương pháp tổ chức quân dân ưu việt hơn có truyền thống quân sự trải qua nhiều trận chiến quy tế bào lớn, tích trữ nhiều kinh nghiệm tay nghề chiến tranh giữ nước hơn. Tuy nhiên, rất nhiều thế táo bạo đó chỉ có thể phát huy khi trong nước quân dân đồng lòng, vua tôi hòa thuận. Đó là căn cơ cho sức khỏe của tín đồ Việt.