13 đời vua triều nguyễn
Thí sinh “cổ lai hy”
Nền thi cử khoa bảng gần 1.000 năm sinh hoạt nước ta có không ít những thí sinh đỗ đạt lúc tuổi vẫn tứ tuần, ngũ tuần. Tuy nhiên, trong tuổi 82 ngoài ra đi thi thì chỉ gồm mình ông Đoàn Tử Quang mà lại thôi. Ông sinh năm 1818, triều vua Gia Long vật dụng 17, bạn làng Phụng Đạt, thôn Phụng Công – hương thơm Sơn, ni là làng Đức Hòa cùng Đức Lạc, thị xã Đức Thọ, Hà Tĩnh.Bạn đang xem: 13 đời vua triều nguyễn
Kinh thành Huế
Đoàn Tử quang đãng là bé thứ hai của ông Đoàn Nhuyện (có tên hiệu là Liệt Giang cư sĩ) cùng bà Lê Thị Nậm. ông xã mất khi mới 20 tuổi tuy vậy bà Nậm cố định không đi cách nữa mà ở trong nhà thờ chồng và dạy dỗ dỗ con em nên được tiếng tốt và được vua ban đến tấm biển cả “Tiết hạnh khả phong”.
Từ nhỏ dại đã được bà bầu khuyến khích học hành, theo xua khoa cử để lập công danh và sự nghiệp nên Đoàn Tử quang đãng rất cần cù học tập. Cần mẫn lại sáng sủa dạ đề xuất Đoàn Tử quang quẻ học khôn cùng giỏi. Dù vậy, như câu thành ngữ “học tài thi phận”, ông thi những lần mà chẳng đỗ. Cho tới tận lúc tuổi già ông chỉ 2 lần đỗ tú tài: một lần năm ông 49 tuổi cùng một lần năm 66 tuổi.
Năm 1900, triều đình lại tổ chức khoa thi. Trước đó mấy tháng, vợ cả của Đoàn Tử quang mất. Hai người đàn ông của Tử Quang phần đa là sĩ tử, đang vượt qua khảo hạch mà lại theo biện pháp lệ dịp ấy, họ phải để tang mẹ, ko được thi. Bà Lê Thị Nậm từ bây giờ đã 98 tuổi vẫn áy náy trong thâm tâm vì con cháu mình học tập đến nơi mang lại chốn mà không ai đỗ đạt cho rạng mặt cha ông. Lúc này vì việc gia đình, nhị đứa cháu lại phải bỏ dở một kỳ thi mùi hương thật là đáng tiếc.
Con cái phải để tang người mẹ đã đành còn chồng thì lễ giáo vẫn chất nhận được dự thi cơ mà. Suy nghĩ vậy, bà cụ hết sức động viên nam nhi mình là ông Đoàn Tử quang đãng – bây giờ đã 82 tuổi, lều chõng đi thi. Biết chuyện, bà nhỏ hàng xóm thuộc họ mặt hàng thân đam mê cũng ra sức cổ vũ, khuyên nhủ ông Quang giảm sầu não, xếp bài toán riêng bốn để đi thi, test tranh đua với dương thế phen nữa, hoạ chăng đỗ đạt đến thỏa lòng ước ao mỏi của mẹ bấy lâu mà cũng rạng rỡ tổ tông. Vâng lời mẹ, Đoàn Tử quang quẻ lại lều chõng đi thi phen nữa.
Cả ngôi trường thi ngạc nhiên
Chuyến lều chõng của Đoàn Tử quang đãng năm 1900 được chép hơi rõ vào cuốn Chuyện thi cử và lập nghiệp của học trò xưa của người sáng tác Quốc Chấn (Nxb Thanh Hóa). Chuyện nói rằng, khoa thi hương thơm ở trường nghệ an năm Thành Thái máy 12 (1900), những quan giám khảo thấy Đoàn Tử quang đãng râu tóc bội bạc phơ, hỏi tuổi đã chén bát thập nhưng mà vẫn nuôi chí học tập hành thi tuyển thì đều cho là chuyện lạ hiếm thấy cùng tỏ lòng bái phục. Nhưng ai ai cũng ái ngại mang lại ông lão, sợ ông ta trí tuệ già nua lú lẫn cực nhọc làm nổi bài bác thi.
Xem thêm: Tour Du Lịch Quy Nhơn 4 Ngày 3 Đêm, Tour Quy Nhơn
Chánh chủ khảo khiếu Năng Tĩnh chứng kiến việc này cùng đã viết bài xích ký: “Nghệ trường giai sư” (việc nên để ý ở trường thi Nghệ An) kể về quy trình thi cử của chũm Đoàn Tử Quang: “Vào thi, ông Đoàn cũng có ống quyển, hạ lều, trải chiếu và ngồi tức thì ngắn, nghiêm chỉnh ngơi nghỉ vị trí của chính mình theo đúng nguyên lý một cách nhanh nhẹn không thua thảm kém gì thí sinh trẻ tuổi.
Có người nhận định rằng ông Đoàn khó khăn qua nổi vòng thi đầu tiên, bởi vì ở chiếc tuổi đại lâu như ông rất dễ quên hoặc nhầm lẫn ko viết tránh các tên húy theo quy định. Mặc dù thế đến kỳ phúc hạch, còn lại 35 người trong đó có ông Đoàn. Lần này những quan trường lại chỉ ra rằng văn sách thơ phú ông không nhớ được nhiều, chữ viết tay run e rằng nặng nề tránh nghiêng ngả, đậm nhạt sai kiểu. Mà lại thí sinh 82 tuổi này một đợt nữa lại làm những quan trường kinh ngạc khi khớp phách thấy bài của ông được chấm ưu về ghê nghĩa, thơ phú và loại thứ về văn sách. Chữ không còn run cơ mà còn cụ thể hơn nhiều thí sinh khác”.
Qua 4 kỳ thi, Đoàn Tử quang đạt công dụng 2 ưu, 2 thứ, nhát thủ khoa Phan Bội Châu 1 ưu. Đáng lẽ Đoàn Tử quang đãng được xếp Á nguyên cơ mà khi xét vào quyển, nơi cộng các chỗ tẩy xóa, theo quy định, thí sinh buộc phải viết 3 chữ “cộng quyển nội” rồi bắt đầu được kê ra từng lỗi, thì ông lại ko viết. Lỗi này là lỗi phạm ngôi trường quy, theo luật buộc phải đánh hỏng mà lại quan chánh nhà khảo cảm phục chí học tập của ông phải đã có tác dụng tờ tấu về triều xin mang lại ông đỗ nhưng chỉ xếp thiết bị 29 trong 30 fan đỗ.
Một lần bổ nhậm ngoại lệVậy là trong tuổi 82, Đoàn Tử Quang đang đỗ đạt, thỏa ước mong mỏi bình sinh. Theo mức sử dụng của triều đình nhà Nguyễn khi ấy thì những quan lại cho tuổi 65 là ngủ hưu mà lại riêng trường thích hợp Đoàn Tử Quang, từ bây giờ đã 82 tuổi song vẫn được đặc bí quyết bổ dụng làm cho Huấn đạo (chức quan phụ trách việc giáo dục và đào tạo 1 huyện ) ở hương thơm Sơn. Sau 1 thời gian, ông lại được đổi về làm Huấn đạo Can Lộc. Năm 85 tuổi, Tử quang đãng xin về nghỉ để phụng dưỡng người mẹ già bây giờ đã bên trên trăm tuổi.
Để thổ lộ sự khuyến khích học tập hành, triều Nguyễn đang đặc phương pháp phong chức đến Đoàn Tử Quang độ tuổi 83. Đến năm ông 106 tuổi, tuy nhiên đã nghỉ hưu, triều đình vẫn thăng mang lại chức Hàn lâm viện thị độc – một chức quan tiền cấp cỗ để tỏ lòng ưu ái cho người kiên trì học hành.
Ngoài sự kiên định trong học hành thi cử, Đoàn Tử quang còn là trong số những người đại thọ của nước ta. Ông mất năm 1928, hưởng trọn thọ đúng 110. Năm ông mất là năm Bảo Đại đồ vật 4. Nếu chỉ tính về triều đại thì Đoàn Tử Quang đã sống dưới đủ 13 triều vua bên Nguyễn. Đây quả là một sự hi hữu thấy.
